زهرا شریعتی | شهرآرانیوز؛ چهار حرف بیشتر ندارد، اما رمز حیات است و زندگی بدون آن اگر نگوییم، غیرممکن، میشود گفت سرد و بیروح و بیحرکت است؛ «امید» که نباشد، نه انگیزهای هست، نه اقدامی، نه اثرگذاریای و نه رشد و پیشرفتی. روح و جسم انسان در همان حداقلها، روزمرگیها و پایینترین سطوح گرفتار میشود و بسیار آسیبپذیر و جامعهای که از چنین انسانهایی شکل گرفته است نیز، آسیبپذیرتر خواهد بود و دچار رکود. این است که رهبر معظم انقلاب، بهعنوان پرچمدار باتدبیر نظام اسلامی، سالهاست از اهمیت مبارزه با ناامیدی و امیدآفرینی در جامعه سخن میگویند و آن را مهمترین ابزار پیشرفت میدانند.
تأکید مکرر ایشان بر ضرورت جهاد تبیین و معرفی پیشرفتها برای جامعه نیز در همین راستاست، اما با وجود اینکه کموبیش اقداماتی شروع یا انجام شده است (مانند تشکیل ستادملی روایت پیشرفت (به ابتکار شهیدرئیسی)، انجمن روایت پیشرفت، باشگاه روایتگران پیشرفت، اردوهای روایت پیشرفت و...)، حاصلشان یا آنگونه که باید، رضایتبخش و مؤثر نبوده یا آنقدر کم بوده است که رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با فعالان اقتصادی بخش خصوصی (در روز سوم بهمن امسال)، از تعبیر «کمکاری» در روایت و تبیین پیشرفتها استفاده کردند و فرمودند: «ما در زمینه نشان دادن پیشرفتها و تحقق آرزوها کمکاریم؛ یک کار رسانهای لازم است».
بهمنظور روشن شدن ابعاد مسئله، با حجتالاسلاموالمسلمین سیدمحمدحسین راجی، از فعالان موفق عرصه روایت پیشرفت، نویسنده کتاب «صعود چهلساله» و مدیر اندیشکده راهبردی سعداء، گفتوگو کردهایم که در ادامه میخوانید.
وقتی مواجهه جدی دشمن را با خودمان مشاهده میکنیم که تمام پیشرفتهای ما را تحقیر میکند و به ضد خود، تبدیل یا تمسخر میکند، طبعا لازم است اولویت همه اعضای جامعه، ایستادن مقابل هجمه دشمن باشد، اما چون این گونه نبوده و این وظیفه انجام نشده است، رهبر معظم انقلاب فرمودند کم کاری وجود دارد.
وقتی ملتی از داشتههای خود غافل باشد و از اتفاقاتی که در کشور میافتد، اطلاع پیدا نکند، به مرور دربرابر جامعه بی تفاوت میشود و ازطرفی، چون دشمن دارد جوامع دیگر را بزک میکند، ملت نه تنها از خود، ناامید میشوند، بلکه هرقدر هم جامعه شان خوب باشد، آن را همچون قفسی میبینند و درصدد فرار از آن هستند.
از طریق بیان واقعیتهای موجود کشور؛ ما پیشرفتهای زیادی داریم، آن هم نه فقط در حوزه نظامی بلکه در همه حوزهها مانند پزشکی، هوافضا، کشاورزی، دامداری، آموزشی، خدمات عمومی، دسترسی به امکانات و.... پیشرفتهای گسترده در این عرصهها باید به صورت هنرمندانه و توسط ابزارهای ارتباطی روز به گوش مردم برسد؛ البته باید توجه کرد که هر محتوایی، قالب و ابزار ارتباطی خود را میطلبد.
کار مهم رسانهای این است که همان طور که دشمن، ضعفها را صدبرابر نشان میدهد و پیشرفتها را با کار رسانهای اش، تحقیر میکند و کوچک جلوه میدهد، ما هم بتوانیم با همین ابزار رسانه، پیشرفتها و دستاوردهای خود را نه تنها به مردم، بلکه به همه دنیا اطلاع رسانی کنیم. امروز رسانه حرف اول را میزند. قدرت رسانهای میتواند با ذهن مردم، کاری کند که آب در منفی ۳۰ درجه به جوش بیاید و در مثبت ۶۰ درجه یخ بزند.
روایت پیشرفت میتواند به دو صورت باشد؛ نخست، اثبات روند پیشرفت از طریق آمار، ارقام و اسناد مهم مورد قبول مخاطب و دیگری، استفاده از قالبهای جذاب مثل داستان و.... هر دوی اینها درکنار هم باید باشند؛ زیرا اگر آمار به تنهایی بیان شود، دل مخاطب همراه نمیشود و اگر تنها روایت باشد، مخاطب میگوید این یک نمونه جزئی است و فراگیر نیست.
روایت موفق باید تمام جوانب ماجرا را بررسی کند و یک قرائت کامل ارائه دهد؛ مثلا اگر موضوع مورد تبیین ما، در سایر کشورها هم وجود دارد، باید وضع ایران با آنها مقایسه شود یا اگر وجود ندارد، مخاطب را توجه دهیم که ایران با اینکه در اوج تحریمها قرار دارد، از کشورهای پیشرفته هم رشد بیشتری داشته است؛ مثلا وقتی از ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس صحبت میکنیم، باید بگوییم که ساخت آن چقدر جلوی رشوه گیری و اختلاس را در کشور گرفته و ساخت نمونه مشابه آن در آمریکا، چه مقدار زمان و هزینه صرف کرده است.
متأسفانه بیشتر مراکز، ادارات و سازمانها روایت پیشرفتی از خود ندارند و تنها کارشان، تدوین بولتنی است که گزارش کارشان را دربر میگیرد و نمیتواند مردم را با خود همراه کند. این وضعیت، موجب ناآگاهی مردم از پیشرفتهای دستگاههای مختلف و درنهایت، ناامیدی میشود، حتی نیروهای مسلح ما که پیشرفتهای شگفت آوری داشتهاند، هنوز نتوانستهاند آن را به گوش مردم برسانند.
روایت پیشرفت، کار سختی است؛ زیرا دغدغه عموم افراد و جامعه نیست، درحالی که نادیده گرفتن این وظیفه، باعث گستردهتر شدن هجمه دشمن در رسانه و فضای مجازی و آسیب دیدن همه جامعه میشود؛ چراکه دشمن با همه ایران و ایرانیان دشمنی دارد، نه فقط با حامیان جمهوری اسلامی.
همه اقشار جامعه به ویژه نوجوانان و جوانان که هم آینده ساز کشور هستند و هم بیشترین هجمه دشمن متوجه آن هاست.
امیدوار شدن مردم، ایجاد یا تقویت حس خودباوری، افتخار کردن به وطن و اینکه حکومت اسلامی نه تنها توانایی اداره کشور را دارد، بلکه جزو کارآمدترین نمونههای حکومت است.
سعی کردهایم تمرکز برنامه هایمان، مقابله با نقشههای دشمن در ناامید کردن مردم، از طریق معرفی پیشرفتها باشد. بدین منظور تاکنون کتابهای متنوعی همچون دوجلدی صعود چهل ساله، رئیس جمهور تراز انقلاب، در مسیر پیشرفت و گام تمدن ساز منتشر شده است؛ البته بخشی از کارمان نیز بررسی ضعف هاست؛ یعنی جاهایی که در آنها نه فقط قوی عمل نکردهایم، بلکه ضعیف هم بودهایم.
***
۲۵ مهر ۱۳۹۷
«ناامیدی، سم است؛ این را بدانید. هیچ بهانهای، مجوز ناامیدی نمیشود».
۱۶ مرداد ۱۳۹۸
«امید، مهمترین ابزار پیشرفت است و دشمن روی این متمرکز شده؛ دشمن از همه توان دارد استفاده میکند برای القای ناامیدی، برای القای بن بست. یک جوانی هم که با مسائل دنیا آشنا نیست، گاهی میبینید تحت تأثیر قرار میگیرد، او هم مأیوس میشود؛ وقتی مأیوس شد، کار نمیکند. پیشرفت احتیاج دارد به امید. دشمن روی امید ملت ایران متمرکز است... شما اگر ایران دوست هستید، یکی از علائم و شاخصهای ایران دوستی شما این است که امیدآفرینی کنید.».
۲۸ آبان ۱۴۰۱
«پیشرفتهای کشور یک واقعیت نشاط آفرین و تحسین برانگیز است؛ البته ما در تبلیغات و کار رسانهای ضعیف هستیم و به مهارت لازم برای نشان دادن این پیشرفتها دست نیافتهایم، اما بازدیدکنندگان از نمایشگاهها یا دستاوردهای ایران، از دستیابی به این سطوح پیشرفت آن هم در شرایط تحریم، اظهار شگفتی میکنند».
۲۶ بهمن ۱۴۰۱