به گزارش شهرآرانیوز، محمد مداححسینی با اشاره به برگزاری جشنواره فیلم فجر در مشهد میگوید: از دهه ۸۰ که فیلمهای جشنواره به شهرهای دیگر نیز رسید، گام مهمی در جهت عدالت فرهنگی برداشته شد. اما همچنان لازم است رایزنیهای بیشتری با تهیهکنندگان صورت گیرد تا تمامی فیلمها در مشهد نیز به نمایش درآیند.
مداححسینی یکی از مهمترین عوامل موفقیت جشنواره را حضور و حمایت رسانهها دانسته و توضیح میدهد: هرچقدر رسانهها بیشتر در جشنواره نقش داشته باشند، این رویداد برای سینماگران و مخاطبان تأثیرگذارتر خواهد بود.
این منتقد سینما با اشاره بر اهمیت برنامههای جانبی مانند ورکشاپها، مسترکلاسها و سمینارها تصریح میکند: این برنامهها میتوانند بستری برای بررسی سینمای مشهد و ارتقای دانش سینمایی علاقهمندان باشند.
مداححسینی ارزانبودن بلیتها و نظم در پخش فیلمها را از نقاط قوت جشنواره امسال برشمرد و عنوان میکند: سال گذشته برخی مشکلات فنی باعث قطع نمایش فیلمها شد، اما امسال فیلمها طبق برنامه و بدون تأخیر اکران شدند. با این حال، برخی کمبودها مانند ضعف در امکانات پخش صدا و نبود جلسات نقد و بررسی فیلمها در این جشنواره وجود داشت.
او ادامه میدهد: باید دبیرخانهای دائمی برای جشنواره در مشهد تشکیل شود تا از هماکنون برای دورههای بعد برنامهریزی و تعامل بیشتری میان جشنواره و آموزشگاههای سینمایی برقرار شود و سازمانهای مختلف استانی نیز از این رویداد حمایت کنند.
وی ابراز امیدواری کرد که در سالهای آینده، جشنواره فیلم فجر در مشهد با حضور تمامی فیلمها و مشارکت بیشتر رسانهها، سینماگران و سازمانهای فرهنگی، به شکل گستردهتری برگزار شود.
حرکت از اسطورهسازی به روایت واقعگرایانه
در ادامه، محمد مداححسینی با اشاره به مسیر تحول سینمای دفاع مقدس، میگوید: این سینما از دهه ۶۰، همزمان با شروع جنگ تحمیلی، شکل گرفت و در ابتدا بیشتر بر جنبههای حماسی و معنوی جنگ تمرکز داشت. اما در سالهای اخیر، با انتشار کتابهای تاریخ شفاهی و مستندهای متعدد، روایت از جنگ، واقعبینانهتر شده و از نگاه صرفاً حماسی فاصله گرفته است.
او اضافه میکند: فیلمهایی مانند موقعیت مهدی، تنگه ابوقریب و ایستاده در غبار تلاش کردهاند ابعاد انسانی شخصیتهای جنگ را به تصویر بکشند، نه اینکه صرفاً آنها را بهعنوان قهرمانان دستنیافتنی معرفی کنند.
ورود نسل جدید فیلمسازان به سینمای جنگ
این منتقد سینما تأکید میکند: نسل جدید فیلمسازان دفاع مقدس، برخلاف نسل اول که خود تجربه حضور در جنگ را داشتند، با فاصله از آن رویدادها، جنگ را روایت میکنند. کارگردانهایی مثل ابراهیم حاتمیکیا، رسول ملاقلیپور و مرتضی آوینی خود درگیر جنگ بودند، اما امروز فیلمسازانی ظهور کردهاند که جنگ را تجربه نکردهاند، اما با مطالعه و پژوهش، روایتهایی تاریخمندتر و سینماییتر ارائه میدهند.
جسارت در پرداختن به مسائل کمترگفتهشده
مداححسینی با اشاره به تغییر دیگر سینمای دفاع مقدس عنوان میکند: تا سالها، کمبودها و چالشهای دوران جنگ در فیلمها مورد توجه قرار نمیگرفت، اما اکنون فیلمها به مسائلی مانند اختلافات سیاسی دوران جنگ و تصمیمگیریهای حساس نظامی پرداختهاند. برای مثال، فیلم صیاد به اختلافات میان رئیسجمهور وقت، ابوالحسن بنیصدر و سایر بخشهای حاکمیت اشاره دارد.
او ادامه میدهد: اشک هور موضوع حساسی مانند مفقودشدن شهید علی هاشمی و تصمیم فرماندهان برای بایکوت این خبر را روایت میکند. این روند نشانهای از ورود سینمای جنگ به عرصهای جدید است که در آن، تنها ارزشهای حماسی مطرح نیست، بلکه روایتهای پیچیدهتر و چالشبرانگیزتر نیز به تصویر کشیده میشوند.
پایان یک گفتمان و آغاز نگاهی تازه
این منتقد سینما تأکید میکند: تغییر رویکرد در سینمای دفاع مقدس، ناشی از تغییرات اجتماعی و تاریخی است. گفتمان سنتی که تنها بر جنبههای حماسی جنگ تأکید داشت، دیگر پاسخگو نیست. امروز، فیلمها تلاش میکنند ابعاد انسانی جنگ را به تصویر بکشند و این همان چیزی است که سینمای جنگ را زنده و جذاب میکند.
مداححسینی این تحول را گامی مثبت ارزیابی میکند و توضیح میدهد: اگرچه شاید هنوز برخی حساسیتها وجود داشته باشد، اما حالا امکان پرداختن به موضوعاتی فراهم شده که حتی ۱۵ سال پیش نیز بیان آنها دشوار بود.