حضرت علی‌اکبر(ع)؛ دُرّ اهل‌بیت | راه‌های استفاده از فصل طلایی جوانی

به گزارش شهرآرانیوز؛ در روز‌های برفی‌ای که گذشت، سالروز ولادت باسعادت حضرت علی‌اکبر (ع) و روز جوان را پشت‌سر گذاشتیم. در روایات از ایشان به عنوان شبیه‌ترین فرد به پیامبر (ص) نام برده شده است. فرصت الگوبرداری از ایشان و ذکر سجایای اخلاقی‌شان را مغتنم می‌شماریم. در این‌باره با حجت‌الاسلام‌والمسلمین مرتضی امین‌نیا، کارشناس و خطیب مذهبی، گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

شبیه‌ترین خلق به رسول خدا (ص)

درباره سیره و سلوک حضرت علی‌اکبر (ع) متأسفانه جزئیات زیادی به دست ما نرسیده است، اما بیان نورانی امام‌حسین (ع) درباره ایشان، بسیار در شناخت شخصیت آن حضرت مؤثر است، وقتی می‌فرمایند: «علی‌اکبر، شبیه‌ترین مردم به رسول خدا (ص) در خَلق، خُلق و منطق است»؛ یعنی هم از نظر شمایل و شکل ظاهری و هم از نظر اخلاق و گفتار و منطق، بیشترین شباهت را به پیامبر (ص) داشتند، تاجایی‌که اهل‌بیت (ع) هرگاه دلتنگ رسول خدا (ص) می‌شدند، به ایشان می‌نگریستند.

وارث همه فضایل نبوی

اگر کسی می‌خواهد حضرت علی‌اکبر (ع) را به‌عنوان جوان تراز مسلمان بشناسد، باید به سیره پیامبر (ص) رجوع کند. قرآن کریم درباره پیامبر (ص) می‌فرماید: «وَ إِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیم: تو صاحب اخلاق عظیم و کریمانه هستی». این ویژگی‌ها در حضرت علی‌اکبر (ع) هم وجود داشت. اگر رسول اعظم (ص) اهل گذشت، کرامت و بخشش، امانتداری و راستگویی، ادب و تواضع و عنایت به دیگران، فروتنی و هر فضیلت اخلاقی دیگری بودند، حضرت علی‌اکبر (ع) نیز به‌عنوان شبیه‌ترین فرد به ایشان، صاحب همین فضایل بودند.

با علی‌اکبر (ع) هم‌مسیر شویم

الگوگیری از حضرت علی‌اکبر (ع) برای جوان امروز، ممکن و شدنی است. وقتی قرآن درباره پیامبر (ص) می‌فرماید: «لَکُم فی رَسولِ‌ا... أُسوَه حَسَنَه»، یعنی ایشان را الگوی نیکو قرار دادیم، درباره دیگر شخصیت‌های بزرگ هم این شدنی است، منتها در الگوبرداری، عین و مثل شدن با آن حضرات ممکن نیست؛ چون نه می‌شود و نه کسی از ما چنین توقعی دارد. امیرالمؤمنین (ع) در نهج‌البلاغه می‌فرمایند: «شما نمی‌توانید شبیه من شوید». اگر نمی‌توانیم به این قله‌های اخلاق برسیم، به دامنه یا کوهپایه که می‌توانیم برسیم.

ارزش‌ها در زمان از بین نمی‌روند

شاید مظاهر زندگی امروز با عصر معصومان (ع) و حیات حضرت علی‌اکبر (ع) متفاوت باشد؛ مثلا آن روزگار با کجاوه و... جابه‌جا می‌شدند و امروز با خودرو و هواپیما، اما اصول و ارزش‌هایی مثل صداقت، پاکی، حیا و امانتداری تغییر نکرده است؛ امروز هم می‌توان راستگو بود و غیبت نکرد، امروز هم می‌توان حسادت، کبر و غرور نداشت و صفات پسندیده آن حضرت را در خود نهادینه کرد؛ چون این ارزش‌ها با گذشت زمان تغییر نمی‌کند و از بین نمی‌رود. هر قدر بتوانیم به این الگو‌ها نزدیک‌تر شویم، قطعا توفیق بیشتری در همه عرصه‌ها نصیب ما می‌شود.

جوانی را غنیمت بشمریم

سالروز ولادت حضرت علی‌اکبر (ع) به‌شایستگی «روز جوان» نام گرفته است. بنا بر آموزه‌های دینی، از بهترین ایام عمر انسان، جوانی است و در روایات هم بر اهمیت آن تأکید شده است. در این دوران، نیرو و توان انسان به حد اعلی می‌رسد و فصل شکوفایی انسان است و اگر کسی بتواند این فرصت را غنیمت بشمارد، در دیگر ایام زندگی به کمترین مشکلات برمی‌خورد، اما آنها که فرصت جوانی را از دست می‌دهند (بیشتر ما این‌گونه‌ایم) باقی عمر را باید با حسرت این دوران سپری کنند.

جوان باید اهل تهذیب باشد

استفاده از فرصت جوانی، راه خود را دارد که در آموزه‌های دینی به آنها اشاره شده است. رهبر معظم انقلاب هم با نگاه به همین آموزه‌ها بر ایجاد و تقویت سه خصیصه در جوان تأکید می‌کنند تا از این فرصت بهترین بهره برده شود؛ اولین آنها تهذیب است به معنای کسب فضایل اخلاقی و دفع رذایل اخلاقی. اگر کسی در دوران جوانی به‌دنبال تهذیب باشد، راحت‌تر موفق می‌شود، اما هرچه سن افزایش می‌یابد، این کار سخت‌تر می‌شود. برخی استادان اخلاق می‌گویند هر فضیلتی را در جوانی کسب و هر رذیله‌ای را در جوانی بهتر ترک کردیم؛ درباره آنها که اهمال کردیم، کار بسیار سخت‌تر شد.

برای علم، وقت بگذارید

دومین اولویت جوانی، علم‌آموزی و آموزش است. امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) فرمودند: «ارزش انسان به دو چیز است؛ علم و ادب»؛ علم به معنای آگاهی است که باید برای آن وقت بگذاریم، اما در جوانی اغلب وقت را هدر می‌دهیم و زمانی که در مدار کسب‌وکار و زندگی می‌افتیم، می‌بینیم چه فرصت‌هایی را برای علم‌آموزی و افزایش آگاهی از دست داده‌ایم. دوره جوانی فرصت تعلم و مهارت‌آموزی است و جوان باید برای آموزش وقت بگذارد.

هوای جسم خود را داشته باشید

امروز با رشد فناوری‌ها، جوانان ما خیلی راحت می‌توانند چند زبان یاد بگیرند. یکی از نعمت‌های بزرگ امروز، فضای مجازی است که در صورت استفاده صحیح و بجا می‌توان از آن بهترین بهره‌ها را برد، اما بیشتر ما در کانال‌ها و سایت‌هایی حضور می‌یابیم که موجب هدررفت زمان و انرژی است. سومین اولویتی که رهبر معظم انقلاب به جوانان توصیه می‌کنند، ورزش و تندرستی است، جوانی که جسم سالم دارد، روح و روانش هم سلامت است و مسیر رشد و موفقیت را بهتر طی می‌کند. جوان برای هر سه اینها به‌ویژه تهذیب باید برنامه داشته باشد.

دوست خوب؛ شانس جوانی

در معارف اسلامی برای رسیدن به همه اینها راه میانبری نشان داده شده است تا جوان با پیمودن آن، زودتر به مقصد برسد و آن، داشتن دوست و رفیق خوب است. جوان اگر دوستی داشته باشد که اهل تهذیب، علم‌آموزی و ورزش باشد، خودش هم اهل اینها می‌شود، اما اگر دوست و رفیق او ناباب باشد، تأثیر منفی می‌گیرد؛ برای همین هم در روایات تأکید شده است که ابتدا رفیقت را پیدا کن و بعد راه را طی کن!