نظر کارشناسان اقتصادی درباره برکناری همتی | تلاطم‌های اقتصادی کم می‌شود؟

به گزارش شهرآرانیوز، با استیضاح همتی، وضعیت بازار‌های مالی نیز دگرگون شد؛ تا جایی که دلار تا حدود ۹۲ هزار تومان و طلا به کانال ۶.۴ میلیون تومان ریزش کرد.

امروز نیز در اولین روز پس از استیضاح، بورس در یک ساعت ابتدایی فعالیت خود ریزشی ۴۸ هزار واحدی را تجربه کرده است.

در ادامه، نظر کارشناسان در رابطه با این استیضاح را می‌خوانید.

وزیر نوسانی رفت، آیا تلاطم کم می‌شود؟

حسن کاظم‌زاده، کارشناس بازار‌های مالی، در این رابطه نوشت: یکی از ویژگی سیاست‌های همتی چه آن زمان که در بانک مرکزی بود و چه در همین مدت کوتاه در وزارت اقتصاد، سرعت بالای اجرای سیاست‌هاست؛ البته چند مورد انتقاد در عدم عکس‌العمل نیز به او وجود دارد، اما در مجموع به خاطر سرعت اجرای بالای سیاست‌ها، دوره‌هایی که همتی در تیم اقتصادی بوده، معمولا نوسان در یک یا چند بازار بالا بوده است.

سال ۹۸ و در اسفندماه، بعد از نامه معروف شاپور محمدی در مورد بورس، همتی در قامت حامی بورس ظاهر شده و طرفدار رشد بازار سهام نام گرفت. بعد‌ها در تابستان ۹۹، بازار سهام حبابی شد، همتی خیلی سریع سیاست انقباضی در پیش گرفت و با فروش اوراق عرضه‌ پول را به‌شدت کاهش داد و نرخ بهره از ۱۰ درصد به ۲۴ درصد در مدت دو ماه افزایش پیدا کرد.

آن دوران گذشت و همتی در دولت شکسته‌بندی‌شده پزشکیان وزیر اقتصاد شد؛ وزیری که خیلی سریع می‌خواست سیاست‌هایش را اجرا کند. بازار ارز توافقی حتی با فرض تداوم دولت سیزدهم، راه‌اندازی می‌شد، اما همتی خواست باز سرعتی عمل کند و نرخ ارز توافقی را ظرف چند روز افزایش داد. البته در ظاهر، متولی امر بانک مرکزی بود و کارشناسان اقتصادی می‌دانند طرفدار ایده‌ رشد سریع، همتی بود. همین رشد سریع باز هم تلاطم و نوسان سریع ایجاد کرد.

حالا همتی که ماهیتاً مدل اجرایی او نوسان‌زا بود، رفته است و ما مجدداً شاهد حرکت آرام متغیر‌های در دست سیاست‌گذار خواهیم بود.

نرخ دلار توافقی به‌آرامی تا ۷۰ هزار تومان بالا می‌آید. بعد سال آینده نیز به صورت تدریجی رشد خواهد کرد و مثلاً میانگین آن سال بعد ۸۰ هزار تومان خواهد بود (انتهای سال بین ۹۰ تا ۹۵ هزار تومان می‌شود).

اگر انتظارات تورمی بالا باشد، نرخ بهره به‌آرامی بالا خواهد آمد و مثلاً نرخ اخزا در انتهای سال بعد در محدوده‌ ۴۰ درصد خواهد بود. اما این رشد به‌قدری تدریجی پیش می‌رود که هیچ رسانه‌ای خبر فوری و مهم نمی‌زند.

خود دلار آزاد هم در مقاطع زمانی طولانی (چند ماه) درجا و آرام خواهد بود و بعضاً بر سر حوادث یا اتفاقاتی، رشد‌های سریع‌تر تجربه می‌کند.

اما سؤال اساسی این است که بقیه سیاست‌گذار‌ها که طرفدار فضای آرام و زنجیره رانت هستند، می‌توانند با مدل اجرا، جلوی تلاطم را بگیرند یا نه؟

هرچه هست، سال بعد ذاتاً نوسانی خواهد بود. به همین خاطر در تصمیمات خودتان مواظب باشید اگر دارایی را با تخفیف بالا بفروشید یا گران بخرید، شما کسی هستید که به بقیه نوسان می‌دهید.

سناریوی سیاسی و اقتصادی بعد از استیضاح

محسن عباسی، دیگر کارشناس بازار‌های مالی نیز معتقد است: به نظر من همتی قربانی و سیبل اصلی نابسامانی‌های اقتصادی شد و پروژه انداختن مسئولیت فعلی اقتصادی بر دوش او باموفقیت انجام شد.

از منظر سیاسی، حالا دیگر نابسامانی ارز و طلا و حتی سرکوب و ریزش بورس توجیه ندارد؛ چرا؟ چون پرونده‌ به‌اصطلاح مسئول نابسامانی‌ها بسته شد. اگر اتفاقات ارز و طلا را سیاسی بدانیم، در این سناریو حالا باید شاهد ریزش قیمت ارز، عرضه گسترده‌ دلار و حتی رشد بورس باشیم.

بر همین اساس، دیشب ریزش قابل‌توجهی در تتر اتفاق افتاده و حالا باید ببینیم بورس و طلا چه واکنشی خواهند داشت.

با دلار ۹۰ هزار تومانی، شکاف خریدار و فروشنده در بازار‌های کالایی و خدمات به‌شدت افزایش می‌یابد و مجدداً رکود بزرگی در کشور پدید خواهد آمد.

حالا که همتی رفته است، احتمالاً سیاسیون پیچِ بازار‌ها را مجدداً تنظیم خواهند کرد و شاید این کار برای یک دوره میان‌مدت و کوتاه‌مدت تأثیرگذار باشد، اما ساختار تورمی و اقتصاد تحریم‌شده ما دوباره به همین حالت فعلی بازخواهد گشت.