مشهد به جمع کلانشهر‌های دارای کراس‌اُور ریلی در جهان پیوست | اتصال خطوط قطار شهری در مشهد با ایجاد ایستگاه ویژه سه‌راهی

به گزارش شهرآرانیوز، ۲۶ اسفند پارسال بود که آیین تست عملیاتی فاز نخست از خط ۳ قطارشهری مشهد به‌عنوان بهترین مسیر دسترسی پایانه مسافربری امام رضا(ع) به حرم مطهر رضوی و البته ایستگاه مهم باب‌الجواد(ع)، با حضور جمعی از مسئولان استانی و مدیران شهری برگزار شد. فارغ از جزئیات فنی این مسیر و دسترسی بسیار مناسبی که با بهره‌برداری از این بخش ایجاد می‌شود، در حاشیه همین رویداد بود که یک نکته در قاب گزارش تصویری عکاسان و روایت مکتوب خبرنگاران شکار شد؛ واگن‌هایی که در تست عملیاتی این بخش از خط ۳ استفاده شده بودند، همگی همان واگن‌های خط ۲ قطارشهری مشهد بودند که حتی شِمای مسیر و ایستگاه‌های خط ۲ بر فراز در‌های آن درج شده بود. در این شرایط، یک سؤال مهم ایجاد می‌شد که این واگن‌ها چگونه بدون اینکه به سطح زمین بیایند، از خط ۲ به خط ۳ منتقل شده‌اند، آن‌هم در شرایطی که تنها نقطه اتصال این دوخط به هم در ایستگاه میدان شهداست که هنوز فرایند ریل‌گذاری خط ۳ در آن آغاز نشده است.

توسعه زیرساخت سرویس‌دهی در گرو عملیات مهندسی پیچیده

این موضوع را از کیانوش کیامرز، مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد، سؤال کردیم. وی در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز تصریح کرد: ایجاد سه‌راهی‌های ریلی در خطوط قطارشهری، یکی از مسائلی است که اگرچه می‌تواند تا حد زیادی به افزایش کیفیت خدمات حمل‌ونقل در کلان‌شهر‌ها کمک کند، اما به‌این‌دلیل که فرایند احداث این ایستگاه‌های ویژه بسیار پیچیده و دشوار است، بسیاری از کلان‌شهر‌های بزرگ دنیا حتی در کشور‌های اروپایی از آن صرف‌نظر می‌کنند. با این حال، خوشبختانه ما امروز در مشهدالرضا(ع) می‌توانیم اعلام کنیم که خطوط قطارشهری ما با یک ایستگاه سه‌راهی مجهز به سوزن‌های مخصوص کراس‌اُور به هم متصل شده‌اند و همین مسئله، مزیت‌های ذاتی متعددی را در بخش سرویس‌دهی ایجاد می‌کند.

کیامرز گفت: در هر کلان‌شهری که به قطارشهری مجهز باشد، ممکن است ساعت‌هایی در شبانه‌روز یا روز‌هایی در سال باشد که مدیریت شهری به سرویس‌دهی متمرکز بر بعضی خطوط خاص مترو نیاز پیدا می‌کند. مثلاً در بخش خاصی از قطارشهری توکیو، در ساعات صبحگاهی به دلیل تشدید سفر‌های درون‌شهری کارمندان ادارات، ازدحام غیرعادی جمعیت در برخی قسمت‌ها ایجاد شود یا مثلاً در همین شهر خودمان در پیک‌های زیارتی، نیاز به تقویت ناوگان در فاز نخست خط ۳ و مسیر‌های منتهی به حرم مطهر احساس شود. در این شرایط، ایستگاه‌های سه‌راهی یا همان کراس‌اْور می‌توانند زیرساختی باشند که از طریق آن‌ها مدیریت شهری بتواند واگن‌ها را از خطوط کم‌ترافیک به خطوط پرترافیک انتقال دهد تا سرویس‌دهی به شکل عادلانه و منطبق با استفاده و کاربری هر خط بازآرایی شود.

مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد بیان کرد: این کار اگرچه مزیت‌های فراوانی دارد، اما برای انجام آن، باید ملاحظات دقیقی لحاظ و عملیات عمرانی پیچیده‌ای اجرا شود؛ از جمله اینکه ریل‌گذاری در همه خطوط براساس یک پروتکل مهندسی باشد تا واگن‌ها قابلیت انتقال به خطوط دیگر را داشته باشند و البته مهم‌تر اینکه طرح‌ریزی پیشروی دستگاه‌های حفار (TBM) به شکلی باشند که یک دستگاه در یک نقطه خاص به تونل‌های دیگر برسد، دسترسی سه‌گانه ایجاد کند و دوباره به مسیر خود بازگردد. ضمن اینکه جانمایی این ایستگاه ویژه نیز ملاحظات فنی بسیار مهمی دارد، زیرا وسعت آن دقیقاً به اندازه یک ایستگاه عادی است و در نتیجه باید سرمایه‌گذاری ویژه برای آن صورت بگیرد.

به گفته وی، هم‌اکنون جایی در محدوده میدان شهدا این ایستگاه ویژه در خطوط قطارشهری مشهد ایجاد شده و همین زیرساخت شرایطی را فراهم کرده است تا بدون نیاز به تهیه واگن جدید، تست‌های گرم و عملیاتی فاز نخست از خط ۳ قطارشهری با واگن‌های خط ۲ انجام شود و پس از آن، بدون هیچ چالشی واگن‌ها به سرویس‌دهی خود در خط ۲ بازگردند.