تلخ و شیرین های هنری شهر | نگاهی گذرا به اتفاقات و رویداد های مهم هنری مشهد در سالی که گذشت

به گزارش شهرآرانیوز؛ مشهد، به عنوان یکی از شهر‌های مهم و فرهنگی ایران، همواره محل برگزاری رویداد‌های هنری و فرهنگی متنوعی بوده است. این شهر با تاریخ غنی و مراکز فرهنگی و هنری معتبر، فضایی را برای نمایش هنر‌های مختلف فراهم می‌کند و هنرمندان را از نقاط مختلف کشور و حتی جهان به خود جذب می‌کند.

از نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های هنری تا تئاتر‌های خیابانی و برنامه‌های فرهنگی برای خانواده ها. متولیان هنری در مشهد همواره در تلاش هستند تا مشهد را به سمت وسویی ببرند که برای ساکنان و بازدیدکنندگان این شهر تجربه‌های فراموش نشدنی خلق کنند.

غنای رویداد‌های هنری مشهد در سال گذشته، نشان می‌دهد رفته رفته گعده‌هایی برای هم فکری و تبادل نظر میان هنرمندان و علاقه‌مندان به هنر در حال شکل گیری است. رویداد‌هایی که می‌توانند زمینه‌ای پویا برای خلاقیت و نوآوری در هنر ایجاد کنند. در این نوشتار، نگاهی گذرا به مهم‌ترین رویداد‌های هنری مشهد داشته‌ایم.

دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با هنرمندان مشهدی

در چند دهه اخیر به ندرت شاهد برگزاری نشستی بین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اهالی فرهنگ و هنر مشهد بوده‌ایم. در این سال ها، بار‌ها وزرای این وزارت خانه مهم فرهنگی به مشهد سفر کردند، اما هیچ کدام مایل به دیدار با هنرمندان نشدند. اما این اتفاق مهم در ۲۷ دی ماه سال گذشته در سالن کنفرانس مجتمع شهدای سلامت مشهد افتاد و سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه استاندار خراسان رضوی با اصحاب فرهنگ و هنر مشهد دیدار کرد.

 در این مراسم، برای برگزاری جلسات مستمر با هنرمندان شهرستان‌ها و ایجاد هسته‌های تخصصی فرهنگی انجام شد و قرار بر این شد گروه‌های مشورتی و تخصصی که سیاست گذاری‌های فرهنگی را هدفمندتر می‌کنند، تشکیل شود.

در این نشست چند ساعته مسائل بسیاری از سوی هنرمندان مطرح شد که با دستور وزیر فرهنگ و ارشاد و استاندار خراسان رضوی مقرر گردید تا مطالباتی، چون «تأسیس شهرک سینمایی»، «موزه هنر‌های معاصر»، «تأسیس دانشکده هنر در دانشگاه فردوسی»، «تولید پویانمایی با مضامین فردوسی»، «تشکیل پژوهشکده موسیقی مقامی» و «تشکیل گروه‌های مشورتی و هسته‌های تخصصی فرهنگی» در مشهد و استان به زودی به سرانجامی برسد.

سال پرمخاطب تئاتر مشهد

تئاتر‌های بسیاری در سال گذشته روی صحنه رفتند. ۱۴۰۳ از سال‌های پرمخاطب و پرفروش تاریخ تئاتر مشهد محسوب می‌شود. در این سال «ملودی‌های جاودانه» اثر کیوان صباغ با فروش ۲۶ میلیاردو ۱۳۲ میلیون و ۶۰۵ هزار ریال، پرفروش‌ترین تئاتر تاریخ خراسان رضوی شد. اجرای این نمایش از ۱۳ مهرماه در مشهد آغاز شد و در چند مرحله در سالن اصلی تئاترشهر مشهد روی صحنه رفت.

تئاتر‌های «هرکول» اثر رضا احمدی با فروش ۱۲ میلیاردو ۹۰۰ میلیون و ۶۱۰ هزار ریال، «شارمالی گل» اثر اشکان زارع با فروش ۸ میلیارد و ۷۷۹ میلیون و ۸۵ هزار ریال، «گالیله» اثر رضا احمدی با فروش ۶ میلیارد و ۶۵۳ میلیون و ۵۴۰ هزار ریال و «سرزمین خواب» اثر احسان روحی با فروش ۶ میلیارد و ۱۰۰ میلیون و ۳۹۵ هزار ریال رتبه‌های دوم تا پنجم جدول فروش تئاتر مشهد در سال جدید را برعهده دارند.

همچنین رتبه‌های ششم تا دهم پرفروش‌های تئاتر مشهد به ترتیب به تئاتر‌های «سینگل» اثر مجتبی شفیعی با فروش ۵ میلیارد و ۶۵۵ میلیون ریال، «یوتانازی» اثر محسن رحیمیون با فروش ۵ میلیارد و ۲۴۲ میلیون و ۵۷۰ هزار ریال، «باران در شب تابستان» اثر میترا بابایی با فروش ۴ میلیارد و ۹۸۲ میلیون و ۶۶۵ هزار ریال، «سعادت آباد» اثر حامد یزدی با فروش ۴ میلیارد و ۱۲۱ میلیون و ۱۸۵ هزار ریال و «هملت هپی‌اند» اثر علی حاتمی نژاد با فروش ۳ میلیارد و ۴۷۶ میلیون ریال تعلق می‌گیرد.

تماشاخانه‌های مشهد؛ از احیای «تئاتر مستقل» تا «کربن»

با توجه به افزایش تولید و اجرای تئاتر در مشهد در سال‌های گذشته، ضرورت تأسیس تماشاخانه بیشتر از گذشته احساس می‌شود، اما از شهریورماه سال گذشته ویدئو‌هایی با مضمون تعطیلی پردیس تئاتر مستقل مشهد در فضای مجازی منتشر شد که باعث نگرانی در بین اهالی تئاتر و نیز تماشاگران مشهدی شد، اما در آخرین ماه‌های سال مشکلات مالی پردیس تئاتر مستقل رفع شد و ادامه فعالیت این مرکز در همان مکان قطعی شد.

پردیس تئاتر مستقل که چند سال پیش به عنوان نخستین مجموعه خصوصی تئاتر شرق کشور در مشهد پا گرفت، از پایگاه‌های مهم تئاتر مشهد به شمار می‌رود. بسیاری از مشهدی‌ها پای نمایش‌های آن نشسته‌اند و از اجرا‌های تئاترش خاطره دارند. هرچند در آخرین ماه سال گذشته خبر خوشایندی مبنی بر تأسیس یک تماشاخانه خصوصی دیگر در مشهد با عنوان «کربن» نیز در فضای مجازی منتشر شد. این تماشاخانه با ظرفیت ۲۰۰ صندلی در بهار امسال افتتاح می‌شود.

اکران ۳۲ فیلم برای اولین بار در جشنواره فجر مشهد

هنوز یک ماه از انتصاب حسین مسگرانی به سمت مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نگذشته بود که صحبت از برگزاری جشنواره فیلم فجر شد. او که سال‌های گذشته به عنوان معاون هنری اداره کل ارشاد استان بار‌ها دبیری جشنواره فیلم فجر در مشهد را برعهده داشته است و به نوعی یکی از بانیان اصلی برگزاری آن در شهرمان می‌باشد، توانست بیست ودومین جشنواره فیلم فجر مشهد را با تمام فراز و نشیب ها، پس از چند سال رکود، با اکران ۳۲ فیلم و ۱۰ سینما برگزار کند.

هرچند در ابتدا برای اکران فیلم‌های جشنواره فیلم فجر در مشهد فقط سه سینما در نظر گرفته شده بود، اما با افزایش هفت سینما و سئانس‌های بیشتر، تا حدودی مشکلات مردم برای تهیه بلیت و تماشای فیلم‌ها برطرف شد. نکته جالب توجه جشنواره امسال دستور استاندار خراسان رضوی مبنی بر تشکیل دبیرخانه دائمی جشنواره فیلم فجر در مشهد بود که همین نکته می‌تواند باعث ارتقای کیفی این رویداد مردمی در سال جاری شود.

خاموشی چراغ نگارخانه‌های مشهد

در استان خراسان رضوی، ۳۲ نگارخانه خصوصی و شانزده نگارخانه دولتی وجود دارد که فقط تعداد اندکی از آن‌ها به صورت مستمر فعال هستند. از این تعداد، چهار نگارخانه در شهرستان‌ها و بقیه در مشهد هستند.

تعداد نگارخانه‌هایی که به صورت مستمر و پیوسته و تخصصی نمایشگاه برگزار می‌کنند، حدود پنج نگارخانه است. از این میان دو نگارخانه «بن بست» و «رادین» در ماه‌های ابتدایی سال تعطیل شدند.

نگارخانه داران مشهدی، مهم‌ترین چالش پیش روی نگارخانه‌های شهر را افزایش اجاره بها بیان کرده بودند.

امیدواریم امسال با رفع مشکلات نگارخانه ها، شاهد تأسیس چند نگارخانه در مشهد و نیز احیای نگارخانه «اشراق» حوزه هنری استان باشیم.

خاموشی ستارگان هنر مشهد

سال گذشته، چهره‌های کمتری نسبت به سال‌های گذشته نقاب بر خاک کشیدند و از ستارگان عالم هنر مشهد، هنرمندان هنر‌های تجسمی و موسیقی مقامی سهم بیشتری از رشته‌های دیگر هنری داشتند.

مرتضی روحانی و ایرج خواجوی، دو نقاش برجسته مشهد، سال گذشته به دیار باقی رفتند که اولی ۲۷ شهریور و دومی ۱۶ مهرماه درگذشتند.

ایرج خواجوی در هشتادوهشت سالگی به دلیل کهولت سن درگذشت. او که متولد ۱۳۱۴ بود و از سه سالگی نقاشی را نزد برخی از هنرمندان روس آموزش دید نقاشی‌های برخی از مجله‌های دهه ۱۳۲۰ مشهد را با اصرار پدرش نقاشی کرده بود. استاد روحانی نیز نقش کلیدی در جریان سازی هنری مشهد به خصوص در حوزه‌های نقاشی و خوشنویسی داشته است.

همچنین در سال گذشته علی اکبر دلنواز، هنرمند پیشکسوت عرصه موسیقی مقامی و آئینی خراسان رضوی در تربت جام و جبار رحمت زاده، مشهور به رحمتی، استاد آوا‌های مقامی خراسان رضوی در تایباد درگذشتند. زنده یاد علی اکبر دلنواز از نوازندگان چیره دست و از خوانندگان عرصه موسیقی مقامی شهرستان تربت جام بود. زنده یاد جبار رحمت زاده در دوران فعالیت خود بیش از ۲۵ آلبوم از آثار مقامی و محلی به یادگار گذاشته است. حضور و شرکت در جشنواره‌های بین المللی به صورت انفرادی از دیگر افتخارات این هنرمند است.

برگزاری انتخابات انجمن‌های هنری بعد از ۶ سال

انتخابات انجمن‌های هنری خراسان رضوی که هر دو سال یک بار در مشهد برگزار می‌شد، به بهانه‌های مختلف مانند شیوع بیماری کرونا، از سال ۹۸ دیگر برگزار نشد که این موضوع، در روند فعالیت‌های هنری تأثیرات زیادی گذاشت. از میان انجمن‌های هنری استان، دو انجمن هنر‌های نمایشی و هنر‌های تجسمی انتخابات خود را بعد از شش سال به صورت الکترونیک برگزار کردند.

 انتخابات انجمن هنر‌های نمایشی استان در روز ششم تیرماه با رقابت ۱۶ نامزد هیئت مدیره برگزار شد. در این انتخابات که فقط ۱۷۶ نفر شرکت کردند، کریم جشنی، محمد بهاگیر، محمد حسن زاده، رضا عرفانی، امیراحسان امیرپور به عنوان اعضای اصلی هیئت مدیره انتخاب شدند.

همچنین با دستورالعمل جدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حمیدرضا سهیلی به عنوان نماینده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و علی روحی به عنوان نماینده رئیس انجمن هنر‌های نمایشی کشور به جمع هیئت مدیره انجمن اضافه شدند. انتخابات انجمن‌های هنر‌های تجسمی خراسان رضوی هم بعد از اعلام فراخوان و چند بار تمدید و ارزیابی نامزدها، ۵ مهر به صورت الکترونیک برگزار شد.

در این انتخابات، ۱۸۷ نفر شرکت کردند که لاله خرازیان، حسن فقیهی شجاعی، علی فتح آبادی، هادی عزیزی فر و حسین قائمی کرمانی به عنوان اعضای هیئت مدیره انتخاب شدند.

پردیس سینمایی در آستانه تعطیلی

هرچند سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، چند سینما در مشهد افتتاح شد، اما سال گذشته نه تنها سینمایی تأسیس نشد، بلکه سینما «ویلاژ توریست» در آستانه تعطیلی هم قرار گرفت. شروع زمستان ۱۴۰۳ با خبر ناگوار تعطیلی پردیس سینمایی «ویلاژ توریست» مشهد برای اهالی هنر همراه بود.

سینمایی که در مدت کوتاهی از فعالیت خود توانست در فهرست پرفروش‌ترین سینما‌های مشهد قرار بگیرد، اما به خاطر تصمیم قانونی، مدیر پروژه تجاری ویلاژتوریست داشت به قهقرا رفت. خوشبختانه این پردیس سینمایی پس از بیست روز از تعطیلی با همکاری فرماندار طرقبه و شاندیز، رئیس گروه سینمایی و سمعی بصری اداره کل فرهنگ و ارشاد استان و همکاری و پشتیبانی مالک مجتمع «ویلاژتوریست» دوباره به چرخه سینما‌های فعال مشهد برگشت.

امیدواریم سینما‌های دیگر مشهد مانند «پیروزی» که هنوز بلاتکلیف هستند به چرخه فعالیت خود برگردند و پردیس‌های سینمایی بیشتری در سال جدید در شهرمان افتتاح شوند.

برگزاری نخستین جشنواره موسیقی فجر در استان

برای نخستین بار، جشنواره موسیقی فجر با موضوع و محوریت «وفاق ملی» هم زمان با تهران از ۲۳ تا ۲۹ بهمن ماه در نیشابور برگزار شد. در این رویداد غیررقابتی که با دبیری حامد طاهری در نیشابور برگزار شد، تعدادی از خواننده‌های موسیقی پاپ کشور، چون امیرعباس گلاب، محمد علیزاده، علی یاسینی، مهدی دارابی، گرشا رضایی و گروه ایهام و همچنین هجده گروه منتخب محلی و استانی از شهر‌های مختلف خراسان رضوی آثار خود را اجرا کردند که پنج گروه از مشهد بودند.

در این جشنواره به دلیل حضور برخی سلبریتی‌ها و اجرا‌های با کیفیت گروه‌های خراسانی با استقبال بی نظیری روبه رو و باعث شد که بسیاری از هنرمندان موسیقی در سراسر کشور پیشنهاد دبیرخانه دائمی برای این رویداد بدهند. بیشتر هنرمندان موسیقی مقامی استان و مردم نیز در حاشیه برگزاری این جشنواره پیشنهاد دادند که در سال آینده اجرا‌های این رویداد در شهر‌های بیشتری انجام شود.

برگزار نشدن جشنواره‌های ملی در مشهد

مشهد در چند سال اخیر به دوران درخشان خود در دهه ۹۰ رسید و شاهد برگزاری جشنواره‌های ملی و بین المللی در مشهد بودیم. در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ مشهدی‌ها شاهد برگزاری چند رویداد مهم ملی و بین المللی مانند جشنواره‌های بین المللی فیلم «مقاومت» و «ایثار» بودند و همچنین در حوزه تئاتر چند جشنواره ملی نیز با عناوین «تئاتر منطقه‌ای»، «مقاومت» و «سودای عشق» برگزار شد که متأسفانه در سال گذشته از برگزاری هیچ کدام از آن‌ها خبری نبود.

با توجه به مدیریت جدید اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز علاقه استاندار خراسان رضوی به برگزاری رویداد‌های ملی در شهر‌های استان، امیدواریم شاهد برگزاری جشنواره‌های ملی و بین المللی در مشهد باشیم.