پیشگیری از مرگ ارزش‌ها با رسانه دین‌مدار | گفت‌وگو با کارشناسان و استادان حوزه و دانشگاه به‌مناسبت سالروز تأسیس روزنامه شهرآرا

به گزارش شهرآرانیوز؛ اگرچه ۱۴۰۰ سال است که منبر، بهترین و اثرگذارترین رسانه برای نشر معارف دین و آموزه‌های قرآن و اهل‌بیت (ع) بوده است، در همه این ادوار بوده‌اند ابزار و زمینه‌های دیگری که آنها نیز کمر همت به نشر و تبیین این معارف بسته‌اند؛ مثل صفحات معارفی روزنامه‌ها که به برکت انقلاب اسلامی جان گرفتند و رشد کردند و امروز اگر نگوییم شانه‌به‌شانه منبر، اما بازوی کمکی مهم آن هستند و سؤالات مهم را پاسخ می‌دهند و در خیلی از زمینه‌ها گره‌گشایی می‌کنند. صفحه معارف روزنامه شهرآرا نیز با چنین نگاه و رسالتی پا گرفت است و تلاش می‌کند آموزه‌های دینی را با زبان روز، نیازسنجی‌شده و کاربردی به مخاطب عرضه کند. درباره میزان توفیق این امر و کسب توصیه‌های سازنده در این‌باره با چندین نفر از صاحب‌نظران و کارشناسان گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

باید‌های طرح مباحث معارفی در روزنامه، از زبان آیت‌ا... سیدان

آیت‌ا... سیدجعفر سیدان

بسم ا... الرحمن الرحیم. وجود صفحات و مطالبی مانند صفحه معارف در رسانه‌ها و روزنامه‌ها ضرورت دارد. انتشار این گونه مطالب در روزنامه‌ها به طرح مباحث معارفی و آگاهی بخشی به آحاد اجتماع کمک شایانی به مردم و جامعه می‌تواند بکند،

طرح مباحث معارفی در روزنامه اگر مختصر و مفید و روشن و قابل فهم و با نیازسنجی برای مخاطبان باشد، قطعا مؤثر است و با اقبال مواجه می‌شود.

جای طرح اعتقادات، اخلاقیات، مسائل اجتماعی همراه با نیازسنجی در این صفحه است که اگر به‌صورت مفید و قابل فهم باشد، مردم می‌خوانند و اثرگذار می‌شود.

از صفحه معارف شهرآرا بسیار بهره می‌برم

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدکاظم راشدیزدی

در وصف روزنامه شهرآرا که آن را جهان‌آرا می‌توان خواند باید گفت این روزنامه یکی از به‌روزترین، متنوع‌ترین و بامحتواترین روزنامه‌هایی است که شخصا مطالعه کرده‌ام و تنوع و مفید بودن مطالب و پرداخت به موضوعات روز، آن را مخاطب‌پسند کرده است.

در میان صفحات مختلف این روزنامه، به صفحه معارف علاقه دارم و معمولا این صفحه را جدا می‌کنم و نگاه می‌دارم تا از آن استفاده کنم.

بنده جزءبه‌جزء صفحه معارف را بجا و مفید و برای مخاطب کاربردی یافته‌ام، از همه دست‌اندرکاران این روزنامه به‌ویژه عوامل صفحه معارف که با دقت، پیشتکار و هنرمندی، مسائل و مباحث دینی را به مخاطب عرضه می‌کنند، تشکر می‌کنم و امیدوارم این روال ادامه‌دار باشد.

صفحه معارف در ترویج ارزش‌ها مؤثر است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالکریم پاک‌نیا

بدون تردید صفحات معارفی لازم است و فوایدی دارد، اما بستگی دارد ما چه خوراکی را به مخاطبان خود ارائه دهیم و مخاطب ما این داده‌ها را دریافت کند. نکته بعدی، اینکه اگر ما در صفحات معارفی خود به‌صورت مستند صحبت کنیم، می‌توانیم هم ضرورت و هم فواید آن را به نحو احسن دریابیم؛ برای مثال شخصا گاهی روزنامه ۱۰سال قبل را مورد استفاده قرار می‌دهم؛ چراکه نکته مستندی در آن وجود دارد.

نکته بعدی اینکه این مطالب می‌توانند برای آیندگان هم سند باشند. مسئله بعدی اینکه ما به صفحات معارفی به‌عنوان یک منبر مکتوب نگاه می‌کنیم؛ همان‌طور که افراد پای صحبت‌های منبر در مساجد می‌نشینند، در اینجا هم مخاطب پای روزنامه یا سایت می‌نشیند تا از مطالب آن بهره ببرد.

همانطور که در میان مخاطبان اقشار و انواع مختلفی با نیاز‌های متنوع وجود داردتنوع صفحات برای هر روزنامه‌ای لازم است. مخاطبان صفحات معارفی را افراد علاقه‌مند به این حوزه یا افرادی که دارای شبهه یا سؤال در موضوعات مختلف هستند، تشکیل می‌دهند، لذا نمی‌توان به‌دلیل وجود مخاطبان کمتر نسبت به دیگر صفحات مثل ورزشی یا هنری، آنها را نادیده گرفت. شاید وجود این صفحات از لحاظ مالی سوددهی نداشته باشد، اما از لحاظ اثری که در روشنگری، تبیین و ترویج فضایل و ارزش‌ها دارد، بی‌بدیل است. موفقیت صفحه معارف شهرآرا، مدیون شیوه کنونی تولید محتوا در شهرآرا است.

برای مثال پاسخ به شبهات درباره وجود مقدس حضرت رقیه (س) که در روشنگری و بیان واقعیات تاریخی دینی بسیار مؤثر است و به شبهات پاسخ می‌دهد، بسیار بجا چاپ و پرداخت شده بود؛ و در ادامه حتی می‌توان با نظرسنجی از مخاطبان، سراغ موضوعات رفت تا به سؤالات بیشتری از جامعه پاسخ داده شود.

عرضه معارف دین، ابزاری مهم در جنگ نرم است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدجواد بهشتی

از اولین‌ترین مباحث در ضرورت‌های وجود صفحات معارف در روزنامه‌ها و کارکرد و رهاورد این صفحات برای مخاطب و جامعه می‌توان به قرآن کریم رجوع کرد. در، قرآن کریم بر وجود دشمنان برای خداپرستان و توطئه دائمی آنها، پافشاری می‌کند، لذا ضرورت دارد برای شکست آنها با ابزار خودشان به میدان برویم. نمی‌توان با شمشیر به مقابله با تانک برخاست.

یکی از بزرگ‌ترین امکانات دشمن، رسانه است. اگر واقعا دشمنی وجود دارد که ما باید برای یک جنگ تمام‌عیار با او خود را مهیا کنیم، چاره‌ای جز فراگیری شیوه مبارزه با او نداریم؛ چراکه در غیر این صورت به‌راحتی میدان را تحویل دشمن خواهیم داد. ضرورت فعال بودن ما در رسانه‌ها، تولید محتوا‌های مختلف در حوزه‌های هنری و ادبی، به‌خاطر جنگی است که خداپرستان باید پیروز آن باشند و در این جنگ یکی از ابزار‌های مهم، رسانه

است. باید با مخاطبان خود به زبان روز صحبت کنیم، به‌گونه‌ای‌که آنها نیز در انتقال محتوای مدنظر ما همراه و همکار شوند. در برخی کشور‌ها گاهی یک خبر قریب به هزاربار در طول شبانه‌روز بازنشر می‌شود؛ چون آنها می‌دانند که تکرار بر فهم افراد تأثیر می‌گذارد. ما هم برای پیروزی در جنگ نرم و روایت‌ها باید معارف دین را به زبان روز و مبتنی‌بر نیاز‌ها و به‌صورت مستمر عرضه کنیم تا پیروز میدان باشیم.

رسانه دین مدار چاره ساز و تدبیر ساز است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین ابراهیم بهاری

یکی از وظایف رسانه‌ها نقش آفرینی در زمینه دین است. رسانه‌ها به‌جز فعالیت صادقانه در امر خبررسانی، وظیفه سنگین دیگری نیز بر دوش دارند، گفت: به اعتقاد من، مخاطبان به غیر از حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی و... به مطالبی در قالب فرهنگ اصیل اسلامی و ساختار فرهنگی جامعه نیز احتیاج دارند که تبیین این مطالب از وظایف رسانه‌هاست. رسانه دین مدار چاره ساز و تدبیر ساز است.

طرح مباحث معارفی و منابر معارفی رسانه‌ها، سبب پیشگیری از مرگ ارزش‌ها و جلوگیری از نباتی شدن حیات آدمی می‌شود. از ویژگی‌های شهرآرا، تلاش برای ترویج ارزش‌هاست. متأسفانه برخی نشریات ناامیدی را به مخاطب منتقل می‌کنند، درحالی‌که رسالت رسانه امیدآفرینی و انگیزه‌بخشی است که صفحات معارفی با تبیین آموزه‌ها و ارزش‌های دینی در این باره نقشی بی‌بدیل دارند؛ آموزه‌هایی مثل توکل، برخورداری از حمایت خدا و اینکه حق می‌ماند و باطل رفتنی است.

باید گفت شما در این سال‌ها موفق بوده‌اید؛ زیبایی کار صفحه معارف روزنامه شهرآرا این است که ارزش‌ها را برجسته می‌کند، نوع پرداخت و شیوه ارائه هم به‌گونه‌ای است که مخاطب حتی از میان‌تیتر‌ها می‌تواند نکته برگیرد و محتوا دستش بیاید.

صفحه معارف در روزنامه، ضرورتی حیاتی است

آیت‌ا... محمود رجبی

رسالت رسانه در جامعه دینی، ارتقای سطح معرفتی و سطح انگیزشی آحاد افراد است، بالاترین و زیربنایی‌ترین معارف که سبک زندگی اسلامی را به جامعه منتقل می‌کند و یک جامعه سالم و ایده‌آل را رقم می‌زند، همین معارف وحیانی است که خداوند متعال به‌عنوان نقشه راه جامعه سالم و رو به پیشرفت، آن را دراختیار بشر قرار داده است، بنابراین اگر رسالت رسانه‌های ما، کمک به ساختن یک جامعه مطلوب و سالم است، بهترین استفاده از آن، طرح معارف اسلامی و فرهنگ اهل‌بیت (ع) است، لذا وجود صفحات معارفی در رسانه‌ها یک ضرورت حیاتی است.

اگر رسانه‌ای از این امر غفلت کند، از رسالت اصلی خود زاویه گرفته است. اگر ارتقای معرفتی رخ دهد، دوسوم مشکلات حل خواهد شد؛ مثلا در یک خانواده پدر نمی‌داند با فرزند خود چگونه رفتار کند تا او را به مسیر درست هدایت کند و به‌دلیل این ناآگاهی با فرزند خود دچار مشکل می‌شود، بنابراین جایگاه طرح مباحث معارفی و دینی و این‌گونه دغدغه‌ها که هم ناظر به نیاز‌ها و آسیب‌های جامعه و هم راهکارهاست، برای همین وقتی این مسائل در صفحه معارف روزنامه شهرآرا مطرح می‌شود، استقبال زیادی از آن می‌شود. نقش رسانه‌ها در صلاح یا فساد جامعه بسیار پررنگ است. شاید بتوان گفت امروزه این کلمات و بیان رسانه‌هاست که می‌تواند جامعه را به‌سوی تعالی یا خدای‌ناکرده سقوط بکشاند.

در طرح مباحث مذهبی، مطالب را موجز ارائه دهید

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید مهدی واعظ‌موسوی

درباره الزامات عرضه معارف دینی در رسانه‌ها، باید گفت امروز در عرصه رسانه باید رقابت‌ها فزاینده باشد؛ وگرنه به قدری امواج اطلاعات بر سر مخاطب فرومی‌ریزد که در این میدان رقابت، عقب می‌مانیم. امروز مخاطبان دیگر حوصله خواندن متون طولانی را ندارند، لذا باید مطلب در نهایت ایجاز و اختصار مطرح شود. ازطرفی نباید صفحه روزنامه را با کلاس درس معارف حوزه و دانشگاه اشتباه بگیریم؛ چون این صفحه، مسجد و حسینیه نیست؛ بهتر است از شیوه منبر در این صفحه فاصله بگیریم. باید دقت کرد که صفحات معارفی روزنامه‌ها به موضوعات روز و شیوه‌های جذاب طراحی شوند.

رعایت این نکات در جذب مخاطب، موفق است؛ به‌ویژه مختصر و موجز بودن؛ گاهی یک پیام کوتاه از امیرالمؤمنین (ع) مثل اینکه «انتقاد، دشمنی است»، می‌تواند اذهان را جلب کند و به فکر وادارد و مخاطب را به بحث و بررسی وادار کند و همین تلنگر و دغدغه‌مندی ذهنی، مخاطبان را جلب و همراه می‌کند. مخاطب امروز از چالش استقبال می‌کند، لذا باید سمت موضوعاتی از این دست رفت و نظرات موافق و مخالف را مطرح کرد؛ این هم رسانه را به هدف می‌رساند و هم مخاطب را راضی می‌کند.

می‌توان اصول دین اعم از توحید و معاد و نبوت را درقالب اشعار لیلی و مجنون نظامی عرضه کرد، ابراز کرد: هر کاری راه خود را دارد؛ برای آنکه گروه هدف را در تیم خود وارد کنیم، باید ذوق و خلاقیت را به‌کار بگیریم و دستمان را در مواجهه با مخاطب رو نکنیم و او را گام‌به‌گام با خود همراه کنیم؛ برای مثال زمانی یک دهه با عنوان «شُکوهِ شِکوِه» سخنرانی می‌کردم و با این عنوان، موضوع شکوه‌های شکوهمند حضرت امیرالمؤمنین (ع) از امت و... را بیان می‌کردم که خیلی اذهان را درگیر کرد.