به گزارش شهرآرانیوز، عباسعلی متولیان با اشاره به پیام رهبر معظم انقلاب به همایش یکصدمین سالگشت بازتاسیس حوزه علمیه قم اظهارداشت: در سال‌های اخیر شاهد توسعه روزافزون و پُرشتاب فضای مجازی در دنیا هستیم. بسیاری از اتفاقاتی که پیش از این در طول تاریخ تحولات اجتماعی کشور‌های دنیا و فضای رسانه‌ها با آرامش شکل می‌گرفت در دهه اخیر با شتاب سرسام آوری رخ داده است. این تحولات در رسانه، هم بحث تولید محتوا و هم بحث ابزار را در برمی گیرد.
وی تصریح کرد: با حضور مباحثی مانند متاورس، هوش مصنوعی، اتفاقاتی که در حوزه صنعت دیجیتال و گوشی همراه در عرصه فضای مجازی، اینترنت اشیاء، اینترنت ماهواره‌ای و... رخ داده بسیاری از ابزار‌ها خاصیت و نقشی را که در گذشته داشتند از دست داده‌اند و امروز دیگر آن نقش و جایگاه را ندارند. از جمله «روزنامه»، «کتاب» و حتی «تلویزیون». البته نه اینکه کلا حذف شده باشند و دیگر استفاده‌ای از آنها نشود، اما شبکه‌های اجتماعی، پیام رسان‌ها و فضای مجازی امروزه آن رسانه‌های سنتی را در خود هضم کرده است. ما امروز اگر بخواهیم اخبار ساده را بخوانیم یا صفحه اول روزنامه‌ها را ببینیم وارد فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌شویم و از طریق گوشی این کار را انجام می‌دهیم.
متولیان با بیان این که در این زمانه هوش مصنوعی روزبه‌روز پیشرفت می‌کند و اتفاقات جدیدی را رقم می‌زند، گفت: بسیاری از رویداد‌هایی که شاید روزی تصور آن را هم نمی‌کردیم امروز در حال وقوع و تحقق است. در این زمانه و چنین فضایی، صرفاً بر ابزار‌های سنتی در تبلیغ دین تأکید و پافشاری کردن و تنها به همان شیوه‌ها عمل کردن، باعث می‌شود که نهاد‌های تبلیغی و طلاب حوزه‌های علمیه از زمانه خود عقب بمانند.
کارشناس سواد رسانه‌ای تصریح کرد: اگر بخواهیم طبق احادیث و آنچه در آیات و روایات آمده عمل کنیم و با «لسان قوم» سخن بگوییم در کنار استفاده از ابزار‌هایی که پیش از این برای تبلیغ دین به کار می‌بردیم و در کنار آن نگاه سنتی که در عرصه تبلیغ داشتیم، باید نگاه‌مان را ارتقا و توسعه دهیم و حضور فعالانه و جدی در عرصه‌های پیش رو داشته باشیم. رهبر انقلاب قبل از پیام به همایش یکصدمین سالگشت بازتاسیس حوزه علمیه قم، بار‌ها در رابطه با هوش مصنوعی صحبت کرده‌اند. من - با توجه به این که فضای کاری‌ام هنر و رسانه است - بسیاری از پیام‌ها و دیدار‌های ایشان در سال‌های اخیر را دنبال می‌کنم، به جرات می‌توانم بگویم در اغلب نشست‌های عمومی و تخصصی که مردم، مسئولان، افراد و اقشار مختلف به محضر ایشان شرفیاب می‌شوند می‌بینیم که ایشان بر مباحث جنگ شناختی، جنگ نرم و آنچه پیرامون مقوله هنر و رسانه می‌گذرد تاکید می‌کنند و اشاراتی دارند.
وی افزود: یعنی در غالب نشست‌ها و دیدار‌های ایشان یک نکته در رابطه با حوزه هنر و رسانه وجود دارد. ایشان تاکید دارند که از تکنیک‌های اقناع مخاطب و مسائل مختلفی که در حوزه رسانه وجود دارد و جنگ نرمی که دشمن در این عرصه آغاز کرده، آگاهی داشته باشیم و بتوانیم تک دشمن را پاتک بزنیم؛ پدافند رسانه‌ای و در عرصه جنگ نرم و حوزه رسانه‌ها «قرارگاه» داشته باشیم.
متولیان با اشاره به وضعیت جامعه در مواجهه با انواع و اقسام رسانه ها، تصریح کرد: وقتی مردم ما به صورت شبانه روزی تحت بمباران رسانه‌ای دشمن قرار دارند و با استفاده از فضای ماهواره، فضای گوشی همراه، بازی‌های رایانه‌ای و تولیدات سمعی و بصری مختلف رسانه‌ای غرب از قبیل پادکست، اینفوگرافی ها، عکس نوشته‌ها، فضای پیام رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی بمباران می‌شوند، ما هم باید مطابق با «لسان قوم» حرکت کنیم.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد با همه تلاش‌هایی که در این چند سال اخیر در مراکز تخصصی در قم از جمله مرکز کامپیوتری نور، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکزمدیریت حوزه علمیه و دیگر مراکز اقماری و تخصصی در این شهر و همچنین تلاش‌هایی که در دیگر مجموعه‌ها و ارگان‌های حوزوی صورت گرفته است، اما با این وجود، ما هنوز نتوانسته‌ایم خود را با سرعت تحولات عرصه رسانه هماهنگ و به‌روزرسانی و همگام با فضای فکری و فرهنگی جامعه حرکت کنیم. در نتیجه ماحصل این شده که همانطور که رهبری عزیز فرمودند میان آورده‌های تبلیغی و فرهنگی حوزه با واقعیت‌های جامعه تناسب وجود ندارد.
این کارشناس سواد رسانه با اشاره به برخی از دلایل وضعیت موجود در رابطه با فعالیت‌های تبلیغی فرهنگی حوزه گفت: طی تحولات سیاسی در سال‌های گذشته شاهد بودیم که دشمن ۲۴ ساعته در حال فعالیت است. در حالی که ما هم عِده و عُدّه مان از آنها کمتر است هم میزان فعالیت‌مان. اگرچه ایمان ما قوی‌تر است، اما خروجی‌های ما تناسب لازم با جبهه مقابل را ندارد.
متولیان خاطرنشان کرد: همین مسئله باعث می‌شود که رهبر انقلاب به عنوان راهبر و دیده‌بان جامعه نکاتی را هشدار دهند. به هر حال چیزی که ممکن است ما سال‌های بعد در آینه ببینیم و تاسف بخوریم - چنان که امروز هم به دلیل برخی آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی که در جامعه شاهد آن هستیم تاسف می‌خوریم- ایشان همین امروز در خشت خام می‌بینند و با دیده بانی دقیقی که دارند اشارت‌های مختلفی می‌کنند مبنی بر این که شما در بحث فضای مجازی آنچه را که لازمست انجام نمی‌دهید و نقشی را که باید ایفا کنید، ایفا نمی‌کنید. به عنوان مثال در بحث تولیدات محتوایی ایشان بار‌ها بر تولید آثار هنری رسانه‌ای درباره دفاع مقدس تاکید داشتند همچنین در رابطه با زندگی علما، در رابطه با اصحاب ائمه (ع) و حتی شخص ائمه علیهم السلام. به خاطر دارم در یکی از فرمایشات شان فرمودند در رابطه با سه امام بعد از امام رضا علیه السلام یعنی حضرت جواد الائمه، امام هادی و امام عسکری علیهم السلام کار قوی رسانه‌ای انجام نشده است. وقتی از نگاه رهبر انقلاب، ما درباره ائمه و اهل بیت علیهم صلوات الله - که اُسّ و اساس مکتب و مذهب شیعه جعفری هستند، کار قوی رسانه‌ای انجام نداده‌ایم چگونه می‌توانیم درباره فرمایشات ایشان، مبانی، معارف و مسایل دینی کار قوی رسانه‌ای انجام داده و نقش مان را درست ایفا کنیم؟
وی افزود: به نظر می‌رسد امروز یک وظیفه سنگین بر دوش حوزه‌های علوم دینی بخصوص در امر تبلیغ و ترویج معارف دینی قرار دارد که با این پیام حضرت آقا سنگین‌تر هم شد. چرا ما آنگونه که باید و شاید به امر رسانه توجه نداریم و نقاط ضعف مان را رفع نمی‌کنیم. باید بررسی کرد که کجای کار می‌لنگد؟ آیا گره کور بر این کار افتاده است؟ البته اینطور نیست که ما هیچ موفقیتی نداشته باشیم و من ابدا قصد سیاه‌نمایی ندارم. زحمات بسیار زیادی در نهاد‌های حوزوی کشیده شده، اما در برابر هجمه دشمن آن کاری که باید صورت بگیرد، انجام نمی‌شود.
متولیان تأکید کرد: خداوند در قرآن می‌فرماید: «کَم مِن فِئَهٍ قَلیلَهٍ غَلَبَت فِئَهً کَثیرَهً بِإِذنِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ مَعَ الصّابِرینَ؛ چه بسیار گروه کوچکی که به فرمان خدا، بر گروه‌های عظیمی پیروز شدند و خداوند با صابران است» این سنت خداوند است. اما خداوند سنت دیگری هم دارد «إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ؛ خدا حال هیچ قومی را دگرگون نخواهد کرد تا زمانی که خود آن قوم حالشان را تغییر دهند.» این هم سنت خداست. خداوند تعهدی نداده اگر ما نخواهیم حالمان را دگرگون کنیم او سرنوشت و حال ما را متحول کند.
متولیان تصریح کرد: کمبودی که مقام معظم رهبری به آن اشاره کردند بخصوص در مسئله فضای مجازی و رسانه، کاملا مشهود است و حوزه‌های علوم دینی باید تلاشی مضاعف در این راستا داشته باشند. امروز بسیاری از آقایان علما و بزرگان حوزه را داریم که هنوز آن گونه که باید و شاید وارد فضای رسانه‌ای نشده‌اند و هنوز محتویات تلاش هایشان، کتب و آثار علمی و مقالاتی که نوشته‌اند، پژوهش‌های علمی و ابدائات علمی‌ای که داشته‌اند در این چهل و چند سال بعد از انقلاب اسلامی بازآفرینی و بازنمایی رسانه‌ای خوب پیدا نکرده است و با لسان قوم امروز که فضای مجازی و هوش مصنوعی و سینما و حتی بازی‌های رایانه‌ای است به مخاطب نشان داده نشده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مخاطب خوراک فکری درستی از این محتوا‌های علمی دریافت نکرده است. هرچند امروز شاهد تغیر نسل‌ها هستیم و نسل جدید نحوه فکر، بیان و ایده‌آل‌هایشان متفاوت است، اما همین بچه‌های دهه ۸۰ و ۹۰ اگر با خوراک فکری مناسبی تغذیه شوند - بر اساس فطرت - بسیار اهل معنویت هستند. مشکل این است که ما از نسل جدید عقب افتاده‌ایم و رهبری ضمن اشاره به این عقب افتادگی، در عین اینکه امید می‌دهند، تحذیر هم می‌دهند که باید آقایان علما بیشتر توجه کنند.
منبع: شبستان