به گزارش شهرآرانیوز؛ «آمان»، دفتر اطلاعات و امنیت نظامی اسرائیل، شاخه اطلاعاتی مستقل تحت ستاد کل ارتش اسرائیل (IDF) است. این نهاد مسئول جمع‌آوری، تحلیل و ارائه اطلاعات نظامی، تاکتیکی، استراتژیک و امنیتی به مقامات عالی‌رتبه دولت و ارتش اسرائیل است
تأسیس آن در سال ۱۹۵۰ از دل بخش اطلاعاتی ستاد کل ارتش آغاز شد و مجموعه‌ای مجزا و هم‌سطح با نیرو‌های زمینی، هوایی و دریایی شکل گرفت.
مأموریت‌های اصلی «آمان» شامل موارد زیر می‌شود:
ساختار اصلی شامل موارد زیر می‌شود:
بزرگ‌ترین یگان SIGINT مصرّی ارتش اسرائیل، موازات NSA آمریکا و GCHQ بریتانیا
عضویت هزاران سرباز ۱۸–۲۱ ساله، گزینش‌شده بر پایه استعداد و یادگیری سریع از برنامه‌های دبیرستانی.
مرکز عملیات شنود خودکار: پایگاه Urim در صحرای نوگف، نظارت بر تماس‌ها، ایمیل‌ها و ارتباطات دریایی با تحلیل و ترجمه برای ساختار‌های آمان.
فعالیت‌های سایبری شامل سوءاستفاده از چهار آسیب‌پذیری Stuxnet علیه سانتریفیوژ‌های ایران، طراحی بدافزارهایی، چون Duqu و Duqu ۲.۰، و حملات علیه تلفن همراه حزب‌الله و شبکه‌های سوریه.
نوآوری در هوش مصنوعی: طراحی یک LLM برای شنود گسترده گفتار عربی (فلسطینی و لبنانی) جهت رصد حرکت گروه‌های مقاومت.
در بررسی حمله هفتم اکتبر (طوفان الاقصی)، تحلیلگران سابق ۸۲۰۰ متهم به تمرکز نادرست یا قطع شنود از رادیو‌های مقاومت شدند، و فرمانده این واحد در سپتامبر ۲۰۲۴ استعفا داد.
زیرواحدی محرمانه و فنی، طراحی سخت‌افزار و نرم‌افزار پیشرفته برای عملیات اطلاعاتی، تدارک فناوری برای میدان جنگ
همکاری مستقیم با واحد‌های ۸۲۰۰ و سایر بخش‌ها برای تولید سامانه‌ها و ابزار‌های الکترونیکی پیشرفته در مأموریت‌های جاسوسی و سایبری.
تاسیس در ۱۹۵۷ به‌عنوان واحد شناسایی ارتش؛ اکنون مهم‌ترین یگان ضدترور و شناسایی تاکتیکی عملیاتی.
موفقیت تاریخی در عملیات انتبهه (Entebbe) در ۱۹۷۶ – یکی از برجسته‌ترین عملیات‌های جهانی ضدترور.
پیش از آن نیز در آزادی گروگان‌های هواپیمای Sabena (تل‌آویو، ۱۹۷۲)، و در مقابله با گروگان‌گیری Ma’alot فعال بود.
تمرکز بر جمع‌آوری اطلاعات از طریق مأموران میدانی—شناسایی منابع انسانی در مناطق حساس، اغلب تحت پوشش آمان.
وظایف آن شامل نفوذ مستقیم به شبکه‌های محلی، مصاحبه مخفی، و تعیین اهداف استراتژیک برای عملیات.
مسئول تحلیل تصاویر ماهواره‌ای، هواپیمایی و رسانه‌ای برای شناسایی تحرکات دشمن، سامانه‌های موشکی، تاسیسات هسته‌ای و تمرکز نیرو‌ها.
Stuxnet: کرم سایبری کشف‌شده در ۲۰۱۰، آسیب به بیش از ۲۰٪ سانتریفیوژ‌های نطنز؛ اولین نمونه برجسته استفاده تهاجمی از بدافزار در تاریخ
بدافزار‌های Duqu و Duqu ۲.۰: برای جمع‌آوری اطلاعات از سیستم‌های امنیتی، از جمله شبکه کسپرسکی.
فعالیت‌های مخفی علیه حزب‌الله، حمله به تجهیرات مخابراتی در لبنان و سوریه با هماهنگی مشترک با موساد و سایبری آمان.
گروه حماس عملیات گسترده‌ای را انجام دادند که شامل هزاران موشک و نفوذ زمینی گسترده به داخل سرزمین‌های اشغالی بود.
آمان به‌رغم شنود گسترده توسط ۸۲۰۰، در تحلیل رویداد دچار نقص شد؛ رئیس آمان استعفا داد و اذعان کرد «مسئول شکست اطلاعاتی هستم».
تحلیل‌ها نشان می‌دهند تمرکز بیش از حد بر تهدید از کرانه‌باختری باعث غفلت از تمرکز حماس در جنوب شد.
«آمان» در قالب شاخه‌ای مستقل از ستاد کل IDF فعالیت می‌کند؛ فرمانده آن معمولاً با درجه ژنرال ماژور منصوب می‌شود و مستقیم به رؤسای ارتش و نخست‌وزیر گزارش می‌دهد.
زیرمجموعه‌ها شامل بخش‌های تحقیق و تحلیل، جمع‌آوری اطلاعات فضا‌های مختلف، عملیات نظامی و سایبری، امنیت داخلی واحد‌های نظامی، و روابط بین‌الملل با سرویس‌های اطلاعاتی هم‌پیمان هستند.
«آمان» فقط یک اداره اطلاعاتی نیست؛ بلکه مهم‌ترین ستون امنیتی، راهبردی و بقا برای رژیم اسرائیل به‌شمار می‌رود. این اهمیت از چند جنبه کلیدی نشأت می‌گیرد:
رژیم اسرائیل در میان دشمنان متعدد، مانند ایران، حزب‌الله، حماس و گروه‌های مقاومتی دیگر قرار دارد. به‌دلیل وسعت کم سرزمینی و نبود عمق راهبردی، اسرائیل بر پیشگیری اطلاعاتی تکیه دارد، نه دفاع پس از حمله. آمان باید پیش از حمله دشمن، هشدار دهد. شناسایی ساخت تسلیحات، تحرکات نیرو‌ها یا هر گونه نیت حمله دشمن، توسط آمان انجام می‌شود.
عملیات پیش‌دستانه (مانند ترور دانشمندان ایرانی یا حمله به انبار تسلیحات سوریه) بدون تحلیل آمان قابل اجرا نیست.
در اسرائیل، برخلاف بسیاری از کشورها، «آمان» نه‌تنها یک نهاد تحلیلگر، بلکه مرکز اطلاعاتی جامع ارتش نیز هست. برخلاف موساد (اطلاعات خارجی) یا شاباک (امنیت داخلی)، «آمان» اطلاعات عملیاتی و راهبردی برای جنگ‌های زمینی، هوایی و سایبری را تأمین می‌کند و به صورت روزانه اطلاعات از مرز‌های غزه، لبنان، جولان، کرانه باختری، عراق و ایران ارائه می‌دهد. این اداره همچنین اطلاعات زنده برای پهپادها، جنگنده‌ها، و یگان‌های ویژه مانند سایرت متکل یا یگان‌های زرهی تأمین می‌کند. به صورت خلاصه «آمان» تحلیلگر اصلی در اتاق جنگ ارتش اسرائیل در هر عملیات نظامی است.
از طریق یگان ۸۲۰۰ و واحد ۸۱، «آمان» تبدیل به یکی از قدرتمندترین نهاد‌های اطلاعاتی سایبری دنیا شده است؛ مشابه آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) یا ستاد ارتباطات دولت بریتانیا (GCHQ).
این اداره بدافزارهایی مثل Stuxnet، Duqu، Flame را برای خرابکاری زیرساخت‌های حساس ایران توسعه داده است و از هزاران منبع صوتی، تصویری، الکترونیکی در سطح منطقه جاسوسی می‌کند.
آمان نه‌تنها جمع‌آوری می‌کند، بلکه در عملیات‌های روانی نیز مشارکت دارد: ایجاد اطلاعات گمراه‌کننده، جنگ شناختی، تحریک یا تجزیه گروه‌های مقاومت. برای مثال، فریب ارتش سوریه یا حزب‌الله در برخی درگیری‌ها، با تحلیل ساختگی یا ارتباطات گمراه‌کننده هدایت‌شده از سوی آمان صورت گرفته است.
آمان برخلاف موساد، که بیشتر بر عملیات مخفی خارج از مرز تمرکز دارد، در دل میدان نبرد نیز حضور دارد؛ از عملیات‌های ترور دقیق (مانند ترور شهید محسن فخری‌زاده یا حمله به انبار‌های حماس در سوریه) تا پشتیبانی از حملات هوایی.
بدون آمان، ارتش اسرائیل نمی‌تواند هیچ حمله‌ای را با دقت اجرا کند.
در سیستم سیاسی اسرائیل، گزارش‌های تحلیلی «آمان» مستقیماً به نخست‌وزیر، وزیر جنگ و کابینه امنیتی ارسال می‌شود.
در بحران‌ها یا جنگ‌ها (مانند ۲۰۰۶، ۲۰۱۴، ۲۰۲۳)، تصمیم‌گیری جنگ یا صلح به تحلیل‌های «آمان» وابسته است.
گاهی گزارش‌های «آمان» بر سیاست خارجی نیز تأثیر گذاشته‌اند؛ مثلاً درباره برنامه هسته‌ای ایران یا وضعیت لبنان.
در جنگ ۱۹۷۳ (یوم کیپور)، «آمان» حمله مشترک مصر و سوریه را دیر تحلیل کرد. نتیجه آن هزاران کشته و شوک ملی بود.
در حمله غافلگیرانه حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (طوفان الاقصی)، «آمان» نتوانست حرکت را پیش‌بینی کند و نتیجه‌اش بزرگ‌ترین شکست امنیتی اسرائیل از ۱۹۴۸ تا کنون بود.
هر شکست «آمان»، بلافاصله باعث بحران امنیت ملی، استعفای فرماندهان، و بازنگری ساختاری می‌شود.
«آمان» ساختاری پیشرفته و چندلایه برای تأمین برتری اطلاعاتی اسرائیل در حوزه‌های نظامی، سیاسی و شبیه‌سازی تهدیدات است. از شنود الکترونیک گرفته تا تحلیل راهبردی و عملیات ویژه، این سازمان نقش کلیدی در امنیت ملی و تدابیر پیشگیرانه تل‌آویو دارد.