چند پنجره رو به یک اقیانوس | ۵ نگاه به عاشورا؛ حماسه همیشه جاری

به گزارش شهرآرانیوز؛ خونی که سید و سالار شهیدان در عاشورا به تمام تاریخ تزریق کرد مایه تن زدن از کشیدن بار ذلت و چنگ انداختن به ریسمان عزت است، همانی که در این تاریخ چهل ساله بعد از انقلاب اسلامی دشمنان خاک عزیز ایران می‌خواهند آن را از مردمش بگیرند. فصل خونین عاشورا، نه تنها نقطه عطفی در تاریخ شیعه، که اقیانوسی بی پایان از الهام و اندیشه برای اهالی قلم و هنر بوده و هست.

با تحلیل‌های عمیق یا با روایات پرشور، هرکس، به زعم خویش، پرده‌ای از این راز سربه مهر گشوده است، رازی که حیات را در چارچوب ابدی «مبارزه» معنا می‌بخشد، مبارزه به مثابه زندگی. در این مجال، به سراغ پنج کتاب برجسته می‌رویم که هریک از دریچه‌ای متفاوت به تماشای حماسه جاودان کربلا نشسته‌اند.

فتح خون؛ حکایت عاشورا به روایت سید شهیدان اهل قلم

«فتح خون» نام آشنایی است، نامی که با شنیدنش ذهن به سمت سیدمرتضی آوینی، آن هنرمند فرزانه، می‌رود. این کتاب، نه یک مقتل ساده، که معجونی است از فلسفه، عرفان و روایت، درهم آمیخته با نثری که بوی خون و گلاب می‌دهد. آوینی کربلا را، نه صرفا یک رویداد تاریخی، که «واقعه‌ای تمام نشدنی» می‌داند.

او، با قلم سحار خود، روح عاشورا را به کالبد کلمات می‌دمد و به ما می‌آموزد که کربلا میدانی است که هر لحظه و هر مکان می‌تواند عرصه ظهور آن باشد؛ هریک از ما می‌توانیم در نبرد حق و باطلِ زندگی مان «عاشورا» یی را تجربه کنیم. این کتاب تلاشی است برای کشف «باطن» کربلا، نفوذ به لایه‌های پنهان شهادت و ایثار، و یافتن «فتح خون» در اوج مصیبت.

آوینی از سطحی نگری‌ها می‌گریزد و تصویری زلال و بی غل وغش از حماسه انسانی عاشورا ارائه می‌دهد. «فتح خون» گویی خود یک میدان کربلاست که خواننده را به بطن ماجرا می‌کشد و او را در التهاب و شور این حماسه شریک می‌کند.

حماسه حسینی؛ منطق عشق در کارزار خرد

چون سخن از عاشورا و تحلیل‌های عمیق باشد، نام شهید مرتضی مطهری می‌درخشد. «حماسه حسینی» مجموعه‌ای از سخنرانی‌های ایشان است که با منطقی پولادین و زبانی شیوا از ابعاد مختلف به کالبدشکافی نهضت عاشورا می‌پردازد. مطهری، با وسواس خاصی، به نقد تحریفات و خرافات دامن گیر واقعه کربلا می‌نشیند و، با استناد به منابع معتبر تاریخی، تصویری دقیق و مستند ارائه می‌دهد.

او این حماسه را، نه فقط یک «مصیبت»، که «پیروزی خون بر شمشیر» می‌داند، پیروزی حق بر باطل، انسانیت بر حیوانیت. مطهری، با تحلیل‌های عقلانی و مستدل خود، به ما می‌آموزد که عاشورا یک حماسه انسانی است که در آن ارزش هایی، چون آزادی، عدالت و ایثار در حد نهایی خود جلوه می‌کنند. این کتابْ راهنمایی است برای آنان که می‌خواهند از ورای شور و احساس به عمق منطق و فلسفه قیام حسین (ع) پی ببرند.

سقای آب و ادب؛ روایت لطافت و رشادت از جنس نور

«سقای آب و ادب» نامی تصویری است، تعبیری که تنها نوری از جنس عباس بن علی (ع) را به ذهن می‌تاباند. این روایت داستانی از زندگی قمر بنی هاشم، حضرت ابوالفضل العباس (ع)، را سیدمهدی شجاعی نگاشته است. شجاعی، با نثری روان و دل نشین، نه تنها رشادت‌های میدان نبرد، که لطافت روح، و ادب بی کران این اسطوره وفا را به تصویر می‌کشد.

او به ما نشان می‌دهد که حضرت عباس (ع)، نه تنها سرداری بی باک، که یک «انسان کامل» بود، انسانی که عشق، ایثار، وفاداری و ادب در رگ وریشه اش جریان داشت. این کتاب، با بهره گیری از مستندات تاریخی و روایی، تصویری چندبعدی و زنده از ابوالفضل العباس (ع) ارائه می‌دهد و خواننده را به سفری در عمق جان این بزرگ مرد می‌برد. «سقای آب و ادب»، نه تنها داستان یک سردار، که حکایت یک اسوه است، انسانی که در اوج تشنگی و عطشْ آب را به ادب و وفا معنا می‌کرد.

هم رزمان حسین (ع)؛ گامی در مسیر جهاد بی وقفه امامان

در میان آثار روشنگرانه، «هم رزمان حسین (ع)» از آیت ا... سیدعلی خامنه‌ای جایگاه ویژه‌ای دارد. این کتاب مجموعه سخنرانی‌هایی است که با نگاهی جامع و عمق نگر به تبیین حرکت مبارزاتی ائمه اطهار (ع) می‌پردازد. ایشان، با طرح نظریه «انسان ۲۵۰ساله»، این حقیقت را آشکار می‌سازند که ائمه (ع)، همگی، در یک خط واحد و هدفمند حرکت می‌کردند، خطی که سیْرش صیانت از اسلام ناب محمدی (ص) و گسترش آن بود.

رهبر انقلاب، با استناد به روایات و تاریخ، نشان می‌دهند که امامان معصوم هرگز در برابر ظلم و بیداد سر خم نکردند و لحظه‌ای از دفاع از حقوق مردم و مبارزه با طاغوت دست برنداشتند. این کتاب دعوتی است به تأمل در زندگی ائمه، و الگوبرداری از جهاد بی وقفه آن ها. «هم رزمان حسین (ع)» به ما یادآوری می‌کند که برای تحقق عدالت، و ایستادگی در برابر ظلم باید هم رزم حسین (ع) بود، در هر زمان و مکانی.

نامیرا؛ از غبار تردید تا وضوح یقین در کربلا

«نامیرا»، اثر صادق کرمیار، روایتی داستانی است که با ورود به زمینه انتخاب‌ها و تصمیمات شخصیت‌های فرعی کربلا به ما نشان می‌دهد که چگونه حق و باطل در غباری از پیچیدگی‌ها پنهان می‌شوند، و انتخاب در بزنگاه تاریخ چقدر دشوار است. کرمیار، در این رمان تاریخی، به سراغ شخصیت‌هایی می‌رود که شاید نامشان کمتر در کتب تاریخی پررنگ شده باشد، شخصیت‌هایی که در کوفه زندگی می‌کنند و در کشاکش تردید و ترس میان یاری حسین (ع) و عافیت طلبی دست وپا می‌زنند.

این کتاب، با نثری گیرا و تعلیقی خاص، به ما یادآوری می‌کند که مسیر حق همیشه روشن و واضح نیست و گاهی، برای رسیدن به یقین، باید از میان غبار ابهام‌ها عبور کرد. «نامیرا» تلنگری است بر اذهان ما که هریک چگونه می‌توانیم در مواجهه با چالش‌های زندگی انتخاب‌هایی مشابه رستگاران داشته باشیم. این روایتْ عاشورا را از نگاهی انسانی‌تر و نزدیک‌تر به زندگی روزمره به تصویر می‌کشد، و ایمان و تردید، و شجاعت و ترس، را، هردو، در یک صحنه به تماشا می‌گذارد.