اختصاص سهمیه ویژه انرژی برای زائران در مشهد، راهبردی تازه برای مدیریت حضور میلیونی زائران

به گزارش شهرآرانیوز، هر سال مشهد میزبان شایسته‌ای برای خیل عاشقانی می‌شود که دل به جاده سپرده‌اند تا سلامی نثار علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) کنند؛ شهری که به برکت حضور زائرانش، نفس تازه می‌کند و شور زندگی در کوچه‌هایش جریان می‌یابد. اما همین میهمان‌نوازی، چالشی بزرگ بر دوش این کلان‌شهر نهاده است؛ چراکه تأمین آب، انرژی، بهداشت و اسکان برای میلیون‌ها زائر، با منابع روزمره یک شهر عادی قابل‌مقایسه نیست.

کمی آن‌سوتر از هیاهوی صحن‌ها، دغدغه قدیمی مسئولان و شهروندان اکنون رنگ‌وبوی تازه‌ای گرفته است. مسئله اصلی نه‌فقط مدیریت لحظه‌ای که یافتن راهکاری پایدار برای تضمین دسترسی منصفانه و عادلانه به منابع حیاتی است. آیا زمان آن نرسیده که برای زائران مشهد سهمیه مشخص و مدیریت‌شده آب و انرژی در نظر گرفته شود؟ شیوه کنونی چقدر می‌تواند به استمرار میزبانی شایسته و حفظ منابع حیاتی شهر کمک کند؟

تأمین مایحتاج زائران، ضرورت ملی است؛ نه یک مطالبه محلی

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز، با اشاره به نقش کلیدی بودجه ملی زیارت در تأمین هزینه‌های رفاهی زائران، اظهار کرد: در ابتدا، کارگروه ملی زیارت با هدفی مشخص و بودجه‌ای قوی برای جبران هزینه‌های تحمیلی بر شهر مشهد آغازبه‌کار کرد؛ اما با گذر زمان و توزیع این ردیف بودجه بین چند شهر زیارتی، اهداف اولیه به‌درستی محقق نشد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسنعلی اخلاقی‌امیری با بیان اینکه باید تفاوت جمعیت دائمی مشهد و زائران میلیونی در تخصیص منابع لحاظ شود، عنوان کرد: سال‌های گذشته، مبلغ این بودجه فاصله زیادی با نیاز‌های واقعی شهر داشت؛ به طور مثال در سال ۱۴۰۳، حدود ۳۰۰ میلیارد تومان و سال ۱۴۰۴، تقریباً ۴۰۰ میلیارد تومان به این ردیف اختصاص یافت که با توجه به بار سنگین خدمات‌رسانی به ۲۵ تا ۳۰ میلیون زائر، قابل‌مقایسه با حجم نیاز‌ها نیست.

وی افزود: این نگرش باید در مرکز کشور تقویت شود و مسئولان به این درک برسند که تأمین مایحتاج زائران، ضرورت ملی است؛ نه یک مطالبه محلی.

آب و انرژی مصرفی زائران مدیریت شود

پژوهشگر حوزه انرژی نیز با اشاره به نقش زیارتی مشهد و حضور سالانه میلیون‌ها زائر، تصریح کرد: این شهر با چالش جدی تأمین و مدیریت منابع حیاتی روبه‌رو است. افزایش حضور زائران در ایام اوج سفر‌های مذهبی، فشار مضاعفی بر شبکه تأمین آب و انرژی وارد کرده و ضرورت بازنگری در شیوه‌های مصرف و سیاست‌گذاری جدی‌تر را دوچندان ساخته است.

محمدرضا فلفلانی ادامه داد: حتی اگر تنها ۱۰ درصد رفتار مصرفی زائران تغییر کند، می‌توان تا ۲۵ درصد مصرف آب و انرژی را در ایام پرتردد کاهش داد.

وی ضعف در فرهنگ‌سازی و آموزش را علت اصلی مصرف غیراصولی دانست و گفت: بسیاری از زائران با وضعیت بحرانی آب و انرژی مشهد و راهکار‌های صرفه‌جویی آشنا نیستند. آموزش هدفمند، نصب تجهیزات کم‌مصرف و هوشمندسازی اماکن زیارتی و اقامتی جزو راهکار‌های مؤثر در صرفه‌جویی انرژی و تأمین منابع آبی در مشهد است.

این پژوهشگر حوزه انرژی خاطرنشان کرد: اگر نگاه کوتاه‌مدت بر افزایش صِرف ظرفیت اقامتی حاکم باشد، آینده شهر با بحران جدی کمبود منابع روبه‌رو می‌شود. مدیریت مصرف آب و انرژی نه‌فقط وظیفه مدیران که ضرورتی برای تداوم میزبانی شایسته زائران و پایداری زندگی شهروندان است.

تخصیص سهمیه آب و انرژی برای زائران، یک ضرورت استراتژیک است

در مجموع، تخصیص سهمیه آب و انرژی برای زائران مشهد نه‌تنها یک اقدام مدیریتی کوتاه‌مدت، بلکه ضرورتی استراتژیک برای آینده پایدار این کلان‌شهر زائرپذیر محسوب می‌شود.

افزایش حضور میلیونی زائران و فشار مضاعف بر منابع، بدون مدیریت مصرف و تعیین سهمیه مشخص، می‌تواند سلامت شبکه‌های آب‌رسانی و انرژی شهر را به خطر بیندازد و زمینه بروز بحران را فراهم سازد.

اجرای مؤثر این سیاست نیازمند حمایت همه‌جانبه، از ارتقای زیرساخت‌های هوشمند تا آموزش و فرهنگ‌سازی در میان زائران و فعالان حوزه اقامت است.