درباره حاشیه‌های یک ویدیوی جنجالی که حرف‌وحدیث‌های زیادی درباره ماسک‌های بازیافتی به راه انداخت اما در نهایت تکذیب شد.
محبوبه عظیم زاده /شهرآرانیوز- دوربین از بالاست. اول چندان جزئیات واضحی به چشم نمی‌آید. فقط بخشی از تصویر یک ساختمان، سمت راست کادر را پر کرده و مابقی هم زمین خرابه‌مانند و هم‌جوار این ساختمان است که از این فاصله به نظر هر چیزی می‌تواند داخلش یافت شود.
دوربین که زوم می‌کند، تصویر شفاف‌تر می‌شود. لابه‌لای تمام کیسه‌ها و آهن‌آلات و خرت‌وپرت‌های رهاشده روی زمین، دوسه تا کارتن به چشم می‌خورد و ۲ جوان یا نوجوانی که کنار همان کارتن‌هایی که به نظر منقش به یک لوگوی مشترک هستند، نشسته‌اند و دارند ماسک‌ها را یکی‌یکی جدا و اندازورانداز می‌کنند و بعد می‌گذارند در یک جعبه دیگر.
کنار دیوار هم تعداد زیادی کارتن‌های پر از ماسک ردیف شده است. ماسک‌هایی که به نظر فیلتردار هم می‌آیند.
این فیلم از دوشنبه‌شب دارد در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود، همراه با این توصیف و توصیه که عده‌ای دارند ماسک‌های استفاده‌شده را از میان زباله‌ها جمع‌آوری می‌کنند تا پس از اعمال فرایندهایی، آن‌ها را برای استفاده دوباره به نحوی وارد بازار کنند. صحبتی که به نظر علت و آغاز آن برمی‌گردد به این پیامی که در فضای مجازی دست‌به‌دست شد: «سلام به همگی. لطفا ماسک‌های استفاده‌شده‌تون رو قیچی کنین و دور بندازین و به دوستان و خانواده و اقوام هم پیشنهاد بدین. امروز یکی از این بچه‌های زباله‌گرد رو دیدم که داشت ماسک‌ها رو جدا می‌کرد. پرسیدم اینا رو می‌خوای چی‌کار کنی؟ اول جواب نمی‌داد. بعد کمی براش خرید کردم و اعتمادشو جلب کردم. گفت ما اینا رو جمع می‌کنیم، می‌شوریم، می‌ذاریم تو پرس، اتو می‌کنیم و دوباره می‌فروشیم.» در ادامه هم سفارش کرده بود که «لطفا به همه تأکید کنین تا ماسک‌ها رو سوراخ یا قیچی کنن، بعد به زباله‌دون بندازن.»
همه انتظار داشتند تا این موضوع هم تکذیب شود که این‌طور هم شد. علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت، موضوع بازیافت و استفاده دوباره از ماسک‌ها را تکذیب کرد، اما انگار فیلم منتشرشده را ندیده بود. او گفته بود که کشور ما نیازی به بازیافت ماسک ندارد.
رئیسی به موضوعی که فروردین امسال شایعه شده بود، رجوع کرد: «در کشور‌های دیگر این شایعه‌ها وجود داشت که ماسک‌ها را بازیافت و اتو می‌کنند و می‌فروشند. بعد گفتند که این ماسک‌ها را آماده می‌کنند و به ایران می‌فرستند که یکی از شایعه‌های عجیب بود؛ بنابراین موضوع بازیافت ماسک صحت ندارد.»
با این حال قبل‌تر از او کیانوش‌جهانپور، رئیس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، احتمال استفاده از ماسک‌های مصرف‌شده را تأیید کرده بود: «خانواده‌ها دقت کنند با توجه به اینکه احتمال سوءاستفاده از ماسک‌های مصرف‌شده وجود دارد، بعد از مصرف یا آن را به‌نوعی قیچی کنند یا طوری باشد که قابل استفاده دوباره نباشد، سپس آن را داخل کیسه فریزر قرار دهند و در سطل‌های زباله بیندازند.»
او در ادامه این را هم گفته بود که مردم از مکان‌های معتبری مثل داروخانه و مراکز فروش تجهیزات‌پزشکی ماسک بخرند. با این حال تا لحظه نگارش این گزارش ماجرای این فیلم مشخص نشد و کسی نگفت که این ویدئو مربوط به کدام شهر است و آیا برخوردی صورت گرفته یا نه؟ فقط شهریار آرین‌نژاد، مجری‌خوزستانی، این فیلم را با لوگوی صداوسیمای مرکز خوزستان در صفحه اینستاگرام خودش منتشر کرد و نوشت ظاهرا این اتفاق در شهر اهواز رخ داده است. با این حال کاربرانی زیر پست او نوشتند: «اینجا اهواز نیست.»
نگرانی و نگرانی و نگرانی
خیلی طول نکشید که واکنش‌ها به این فیلم در فضای مجازی شروع شد. واکنش‌هایی که طیف متفاوتی داشت، اما در تمام آن‌ها نگرانی موج می‌زد. عده‌ای مستقیم فیلم‌گیرنده را خطاب قرار داده بودند و گفتند: «آقا یا خانمی که فیلم گرفتی! به پلیس و مسئولان بهداشتی هم اطلاع دادی؟»
عده دیگری سعی کردند راه‌حل موجود را تکرار کنند: «لطفا ماسک‌هاتون رو توی کوچه و خیابون رها نکنین. برای حل این مشکل قبل از اینکه خواستین ماسک‌ها رو دور بندازین، اول با قیچی کامل ببرین، بعد دور بندازین.»
در این میان فردی هم از گذشته و یک تجربه تقریبا مشابه یاد کرد و نوشت: «یادتون می‌آد می‌گفتن وقتی می‌رین آب‌میوه می‌خورین، لیوانتون رو مچاله کنین و بندازین دور؟ چون یه عده می‌گفتن میان اینا رو می‌شورن و دوباره استفاده می‌کنن. فکر کنم الان هم باید همین کار رو بکنیم. این مرتبه ماسک‌ها رو سوراخ یا تیکه‌تیکه کنین.»
فرد دیگری گفته بود: «ولی اینا دارن ماسک‌ها رو به‌صورت غیربهداشتی و غیراستاندارد بسته‌بندی می‌کنن. باید گوشزد کرد که نباید از هر جایی ماسک خرید. باید فقط از داروخانه‌ها و مغازه‌هایی که لوازم بهداشتی و پزشکی می‌فروشن ماسک بخریم.»
بودند کسانی هم که انگشت اتهام را به سوی مسئولان گرفته بودند و گفتند: «همش مردم، مردم، مردم. یعنی این شهر‌ها و استان‌ها زیر نظارت هیچ بنی‌بشری نیست که بتونه به این مسائل رسیدگی کنه؟»
رفع ابهام ویدئو جنجالی
هنوز ماجرای ویدئوی منتشر شده برای بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی مبهم بود تا اینکه حسن شمشادی خبرنگار سابق صدا و سیما با انتشار ویدئویی و توضیحات مفصلی، به کلی ادعای گذشته را رد کرد و نوشت: از دیروز در ده‌ها کانال و سایت خبری تصویری پخش شد از خرابه‌ای که در آن چند نفر مشغول جداسازی و بسته‌بندی ماسک بودند، همزمانی انتشار شایعه جمع‌آوری ماسک‌های استفاده شده از میان زباله‌ها توسط زباله‌گرد‌ها و فروش مجدد آن‌ها پس از شستن و اتو کردن از سوی سودجویان هم باعث شد تا این ضریب باورپذیری این تصاویر بالا برود.
با جستجو‌های فراوان مشخص شد اینجا انبار یک کارگاه تولید ماسک بوده که شب عید فطر بر اثر گودبرداری غیرحرفه‌ای ساختمان مجاور که در حال تخریب برای ساخت بوده به طور کامل ویران شده است. تولیدکننده ماسک‌ها از پیمانکار شکایت و درخواست پرداخت خسارت می‌کند. کارشناس می‌گوید برای برآورد خسارت نیاز به وجود ماسک‌های مدفون شده در آوار است.
به همین خاطر چند هفته پیش به سراغ ماسک‌های زیر خاک می‌روند و در حال جمع‌آوری و شمارش و بسته‌بندی آن‌ها هستند که همسایه این ساختمان از آن‌ها تصویر برداری می‌کند که گویا به‌تازگی در فضای مجازی انتشار می‌یابد و به تصور آن شایعه دست به دست می‌شود. این ساختمان در منطقه ۱۴ شهر تهران، خیابان پیروزی و محله مقداد قرار دارد.