نجات ایران با آب وارداتی؟ | سناریوی رفع بحران تا ۱۴۰۹

اسماعیل کهرم در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرانیوز، درخصوص وضعیت بحرانی آب در کشور، اظهار کرد: بحران آب در کشور بسیار جدی است. ۱۰ سال قبل، اخطار دادیم که ۱۰ سال آینده یعنی امروز، تهران آب نخواهد داشت، چه‌کسی شنید؟ آقای احمدی‌نژاد رفتند فیروزکوه و گفتند چاه بِکَنید، آب هست!

وی افزود: پنج نفر از متخصصان آب‌شناسی در کلاس جهانی، چندی پیش در میناب بندرعباس، حجم آب موجود در ایران را برآورد علمی کرده و اعلام کردند که ایران درمعرض خطر بی‌آبی است. آب نیست، نه‌اینکه کم است؛ چراکه بیش‌ازحد برداشت کردیم.

این کارشناس محیط زیست درخصوص تبعات حفر چاه درراستای رفع بحران آب، تأکید کرد: زمانی که در سفره زیرزمینی، آب نیست، چاه به کجا می‌خواهیم بزنیم؟ چاه چندمتری؟!

کهرم در ادامه عنوان کرد: نزولات آسمانی به سمت مرکز زمین حرکت می‌کنند و همین‌طورکه به سمت پایین می‌روند، مقداری از ذرات آب لای ذرات خاک به دام می‌افتند. در مسیر حرکت، پس از ۸۰۰ متر یا ۱۰۰۰ متر، به یک لایه غیرقابل‌نفوذ می‌رسند و آب آنجا می‌ایستد و از آن عبور نمی‌کند که به آن «سفره آب زیرزمینی» می‌گویند. ما شروع می‌کنیم به چاه‌زدن و از این آب برای صنعت و کشاورزی استفاده می‌کنیم؛ آنقدر آب را مصرف می‌کنیم که این آب تمام می‌شود. آب لایتناهی که نیست.

وی افزود: آب سفره زیرزمینی که تمام شد، از آب دست‌بالا، پایین می‌کشد؛ یعنی از ذرات آبی که بین ذرات خاک به دام افتادند، می‌کشد و فرونشست دشت‌ها رخ می‌دهد. به قول خراسانی‌ها، «چاه‌ها قد می‌کشد»؛ یعنی زمین فرومی‌نشیند و قد چاه افزایش می‌یابد که به آن «فرونشست دشت‌» می‌گویند.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، در ادامه به پدیده «فروچاله» اشاره کرد و گفت: اتفاق بدتری که رخ می‌دهد، فروچاله است، یعنی یک منطقه به طول ۵۰ متر، عرض ۵ متر و عمق ۳ متر ناگهان خالی می‌شود.

کهرم تأکید کرد: این دو مسئله در اثر کاهش ذرات آب در بین ذرات خاک رخ می‌دهند؛ یا دشت‌ها فرومی‌نشینند یا فروچاله ایجاد می‌شود که شکاف در دشت‌ها دیده می‌شود. گویا یک دشت را از وسط به دو نیم تقسیم کرده‌اند؛ چراکه سفره آب زیرزمینی خالی شده است. ما امروز به این مرحله رسیده‌ایم، چاه را کجا می‌خواهیم حفر کنیم؟

وی افزود: در چه عمقی می‌خواهیم چاه حفر کنیم؟ دو هزار متر؟ می‌توانیم چنین‌چاهی حفر کنیم؟ هر لیتر آبی که از آن چاه برداشت می‌شود، چه قیمتی دارد؟ کدام درد را درمان می‌کند؟ می‌خواهیم با آن آب، خیار و کاهو و کلم بکاریم؟ قیمت آن محصول کشاورزی چقدر خواهد بود؟ مسائل اقتصادی، زمین‌شناسی و مسئله اکولوژی و محیط زیست دخیل می‌شوند.

این کارشناس محیط زیست ادامه داد: حفر چاه برای رسیدن به آب است؛ وقتی که آب نیست، به چه‌چیزی می‌خواهیم برسیم؟

کهرم بر واردات آب به کشور تأکید کرد و گفت: چنانچه قصد داریم آب شور خلیج‌فارس و دریای مازندران را به خراسان رضوی و شمالی بفرستیم، به درد کشاورزی نمی‌خورد و باید شیرین کنیم؛ کجا می‌خواهیم شیرین کنیم؟ اگر در دریای مازندران و خلیج‌فارس بخواهیم شیرین کنیم، باید گفت نمک برای دریا به‌مثابه قند است برای خون انسان.

وی افزود: یعنی وقتی نمک را از آب گرفتیم و وارد دریا کردیم، شوری موجب می‌شود که زندگی ماهی‌ها، دوکفه‌ای‌ها و تمام موجوداتی که در دریای عمان و خلیج‌فارس هستند، از بین برود؛ وقتی آب را شیرین می‌کنیم، نمکش را که از بین نمی‌بریم.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات ادامه داد: آب را باید وارد کرد و از گونه‌های کم‌آب استفاده کرد؛ در غیر‌این‌صورت اگر بخواهیم خربزه، هندوانه و صیفی‌جات بکاریم، هزینه آب آن را هم از کشور‌های عربی دریافت نمی‌کنیم. اگر احتساب آب هندوانه را بکنیم، به عنوان مثال هر کیلو هندوانه ۵ هزار تومان است، اما ما هزار تومان می‌فروشیم.

کهرم درخصوص آینده آبی ایران گفت: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید، ما حیات هر چیز را بر آب قرار دادیم. چندی پیش ناسا بودم، گفتند ما مطلقاً به دنبال حیات می‌گردیم و دنبال کُراتی هستیم که آب مایع دارند. اگر آب را از دست دهیم، صنعت که نداریم، کشاورزی، سلامت، بهداشت و هیچ نخواهیم داشت؛ حتی آینده تاریک، مرگ‌های دسته‌جمعی و... پیش‌بینی می‌شود.

وی افزود: می‌گویند مریخ زمانی مانند زمین بوده و چون آب خود را از دست داده، به این وضعیت دچار شده است. حال ببینید ایران که در یک منطقه خشک و نیمه‌خشک جهان قرار دارد، چه سرنوشتی خواهد داشت؟

این کارشناس محیط زیست تأکید کرد: اگر امروز برای واردات آب اقدام کنیم می‌توانیم بگوییم که تا ۵ سال آینده بحران آب حل می‌شود. هر روزی که دیر شود، گرفتاری ما بیشتر خواهد بود. بحران آب مانند یک حلقه بر گردن ماست که هر روز تنگ‌تر می‌شود.

کهرم درنهایت تصریح کرد: اگر آب نداشته باشیم، قدرت ما زیر سؤال خواهد رفت درحالی‌که برخی خطر را از جای دیگری می‌بینند. بدون آب هیچ‌چیز نیستیم، ۸۵ درصد بدن انسان اندیشمند را آب تشکیل می‌دهد.