آب دریای عمان، ۱۴۰۷ به مشهد می‌رسد | آخرین جزئیات و زمان بندی طرح عظیم انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرقی

به گزارش شهرآرانیوز؛ مطالعات اولیه طرح شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای عمان که از دهه۹۰ شمسی در خراسان رضوی آغاز شد، نشان از عمق بحران کم‌آبی در این منطقه و سایر نقاط شرقی کشور داشت. بر اساس این مطالعات، حتی با بالاترین سطح صرفه‌جویی و بهره‌وری در مصارف مختلف، همچنان نیاز مبرمی به تأمین آب از منابع جدید وجود دارد. این طرح که در ابتدا با هدف تأمین آب مشهد کلید خورد، با درک وضعیت بحرانی‌تر سایر استان‌های شرقی، به طرحی ملی برای انتقال آب به این مناطق تبدیل شد.

مشاور مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی با تشریح جزئیات طرح انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرقی کشور در گفت‌و‌گو با شهرآرا گفت: نیاز آبی برآورده شده برای شرب و صنعت در این مناطق در ابتدا حدود ۹۰۰میلیون متر مکعب بود که پس از بازنگری در چارچوب «سازگاری با کم‌آبی» به ۷۵۰میلیون متر مکعب کاهش یافت.

این طرح در فاز نهایی، نیاز آبی جمعیتی بالغ بر ۱۱.۳میلیون نفر در استان‌های شرقی، به‌ویژه سیستان و بلوچستان را پوشش خواهد داد. نکته حائز اهمیت این است که انتقال آب تنها به مشهد محدود نمی‌شود، بلکه سه مرکز استان دیگر، بیش از سی شهر و بیش از ۳هزار روستا را نیز از مزایای این طرح بهره‌مند خواهد کرد و مشهد تنها نقطه پایانی این پروژه عظیم محسوب می‌شود.

طرح انتقال آب از دریای عمان، یکی از پازل‌های حیاتی تأمین آب مشهد

به گفته علیرضا طاهری، در حال حاضر منابع تأمین آب مشهد حدود ۲۷۰ میلیون متر مکعب در سال است که شهر را تأمین می‌کند. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال۱۴۲۰ به حدود ۴۰۰میلیون متر مکعب افزایش یابد. طرح انتقال آب از دریای عمان، یکی از پازل‌های حیاتی تأمین آب مشهد است که سهمی حدود ۶۱میلیون متر مکعب را به خود اختصاص می‌دهد و در آن مقطع، حدود ۱۵درصد از آب مورد نیاز مشهد را تأمین خواهد کرد.

پروژه انتقال آب از دریای عمان با همکاری بخش خصوصی

طاهری با بیان اینکه مساحتی از کشور که با این طرح زیرپوشش رفع کمبود آب شرب و صنعت قرار می‌گیرد، حدود ۲۷درصد است، گفت: این طرح به طور کامل با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و بدون ریالی از منابع دولتی در حال اجراست. هفت شرکت بزرگ فولادی شامل فولاد مبارکه، گل‌گهر، صنایع ایران، گوهر زمین، چادرملو، فولاد خراسان و اوپال سنگان، با تأسیس شرکتی به نام «ایمواسکو»، مدیریت این پروژه عظیم را برعهده دارند.

پیشرفت ۱۹ درصدی پروژه انتقال آب عمان به مشهد

طاهری درباره آخرین وضعیت این طرح گفت: آخرین گزارش‌ها حاکی از پیشرفت کلی ۱۹درصدی طرح تا مشهد و ۳۳درصدی تا زاهدان است. اجرای آب‌شیرین‌کن‌ها که از قسمت‌های مهم طرح است حدود ۲۱درصد پیشرفت داشته و سامانه انتقال نیز دارای پیشرفت ۳۲درصدی است. در حال حاضر، هشت مشاور، ۳۲پیمانکار و دوازده تأمین‌کننده کالا در این پروژه مشارکت دارند. نکته مهم اینکه بیش از ۱۵۱۰دستگاه ماشین‌آلات سنگین و تجهیزات در این پروژه فعال هستند و ۳۵۳۰نفر نیروی انسانی به‌طور مستقیم در اجرای طرح مشارکت دارند.

هزینه نهایی انتقال آب تا مشهد بالغ بر ۳.۲میلیارد دلار

وی درباره هزینه‌ها و توجیه اقتصادی این پروژه گفت: طبق اطلاعات دریافتی از شرکت «ایمواسکو» هزینه نهایی انتقال آب تا مشهد بالغ بر ۳.۲میلیارد دلار و تا زاهدان حدود ۱.۷میلیارد دلار برآورد شده است. همچنین ۶۰درصد هزینه‌ها به تأمین آب‌شرب و ۴۰درصد به مصارف صنعتی اختصاص یافته است.

وی افزود: قیمت تمام‌شده هر مترمکعب آب در مشهد حدود سه یورو (معادل تقریبی ۳۰۰هزار تومان) است. وزارت نیرو در حال مذاکره با شرکت ایمواسکو برای کاهش هزینه شیرین‌سازی به حدود ۰.۸۷یورو برای هر متر مکعب آب است تا توجیه اقتصادی آن برای مصارف شرب افزایش یابد.

آب دریای عمان ۱۴۰۷ به مشهد می‌رسد

طاهری درباره زمان‌بندی طرح گفت: پیش‌بینی می‌شود آب این دریا در سال۱۴۰۵ به زاهدان برسد و برای مشهد طبق برنامه، آب در سال۱۴۰۷ به مشهد خواهد رسید. به گفته مشاور مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان پروژه انتقال آب از دریای عمان، تنها یکی از منابع تأمین آب مشهد در افق۱۴۲۰ است. مسئولان اعلام کرده‌اند که برای تنوع‌بخشی به منابع تأمین آب، ۱۰منبع مختلف در نظر گرفته شده است که آب دریای عمان حدود ۱۵درصد از نیاز آب مشهد را در آن مقطع تأمین خواهد کرد (حدود ۶۱میلیون متر مکعب).

با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و دسترسی به دریاها، توسعه پروژه‌های انتقال آب برای تأمین نیاز‌های شرب و صنعت امری ضروری است. در کنار این پروژه‌ها، اجرای طرح‌های مدیریت پساب، اصلاح شبکه توزیع و طرح‌های حفاظتی نیز باید به طور هم‌زمان پیگیری شود.

طاهری یادآور شد: در مقایسه با پروژه انتقال آب به مشهد، پروژه انتقال آب به اصفهان به دلیل کوتاه‌تربودن مسیر و قطر کمتر لوله‌ها، از انسجام و سرعت اجرایی بالاتری برخوردار بوده است. در حال حاضر، هشت خط انتقال آب از دریا به سمت فلات مرکزی ایران در دست اجراست.

وی درباره جزئیات فنی این طرح گفت: ظرفیت آبگیری در دو فاز حدود ۲.۴میلیارد متر مکعب است که ظرفیت آبگیر اول ۱.۲میلیارد متر مکعب می‌باشد. ظرفیت نمک‌زدایی کل طرح نیز حدود یک میلیارد متر مکعب است.

وی افزود: مصرف برق طرح حدود ۹۲۰مگاوات است و حجم آب انتقالی ۲۸۰میلیون متر مکعب در سال خواهد بود. طول اصلی سامانه انتقال ۱۳۴۲کیلومتر است و انشعابی برای سنگان و معدن جانجا به طول حدود ۱۵۵کیلومتر داریم. همچنین در این پروژه بیشترین تعداد ایستگاه‌های پمپاژ را داریم که بیست مورد است.