خودداری برخی مشاوران املاک از ارائه برگه رسمی معامله | قولنامه هست، اما هولوگرام ندارد!

به گزارش شهرآرانیوز؛ تابستان، فصلی است که به طور سنتی با جابه جایی‌های مسکونی و عقد قرارداد‌های جدید اجاره همراه است. بسیاری از مستأجران به امید یافتن خانه‌ای بهتر یا مقرون به صرفه‌تر به بنگاه‌های املاک مراجعه می‌کنند، اما بسیاری از آن ها، در کنار دغدغه قیمت و کیفیت خانه، با موضوعی دیگر روبه رویند که شاید کمتر در رسانه‌ها به آن پرداخته شده باشد، امتناع برخی مشاوران املاک از صدور قولنامه‌های هولوگرام دار.

در حالی که بر اساس دستورالعمل اتحادیه املاک کشور، تمام مشاوران املاک دارای مجوز رسمی باید معاملات ملکی را صرفا در سامانه املاک کشور ثبت کرده و سپس نسخه‌ای دارای هولوگرام و بارکد به طرفین معامله ارائه دهند، اما برخی از بنگاه‌های املاک این اصل را نادیده گرفته و همانند گذشته صرفا به صدور یک برگه ساده و دستی بسنده می‌کنند. برگه‌ای که در بسیاری موارد نزد مراجع قانونی از اعتبار کافی برخوردار نیست و شهروندان را دچار دردسر‌های حقوقی جدی می‌کند.

تابستان، فصل جابه جایی، نگرانی‌های تکراری

در روز‌های اخیر، پیام‌ها و تماس‌های متعددی به تحریریه «صدای مردم» روزنامه شهرآرا رسیده که در آن شهروندان مشهدی از عملکرد برخی مشاوران املاک در زمینه تنظیم عقدقرارداد اجاره گلایه کرده‌اند. این پیام‌ها گویای نادیده گرفتن فرایند قانونی عقد قرارداد در برخی مناطق مشهد است.

به همین منظور، خبرنگار روزنامه شهرآرا با حضور در محله‌های دانشجو، سیدرضی و احمدآباد، به گفت‌و‌گو با شماری از شهروندان پرداخت که گلایه‌هایی جدی از نحوه تنظیم قرارداد در برخی دفاتر مشاور املاک داشتند. این شهروندان، نبود شفافیت، فقدان هولوگرام و بی اعتباری برخی قولنامه‌ها را دغدغه‌ای جدی در معاملات ملکی بیان کردند.

آقای رحمانی، ساکن محله سیدرضی است و آن طور که توضیح می‌دهد حدود هفت سالی است که در همین محله مستأجر است. این شهروند از کم و کیف قرارداد‌های اجاره‌ای که بسته است این طور توضیح می‌دهد: برای اجاره یک آپارتمان هشتادوپنج متری به مشاور املاکی در نزدیکی منزلمان مراجعه کردم.

متأسفانه، مشاوران قرارداد را بدون داشتن هولوگرام و فقط روی یک برگه ساده برای ما تنظیم کردند. زمانی که علت را پرسیدم، پاسخ دادند که هنوز قرارداد هولوگرام ندارند. نکته دیگری که به آن اشاره داشتند این بود که همین روش سنتی ثبت قرارداد اجاره نامه و همین برگه کفایت می‌کند. سؤال من این است اگر کفایت می‌کرد چرا املاکی‌ها را مجبور کردند که قولنامه هولوگرام دار بدهند.

خانم محمودی، یکی از ساکنان محله جانباز نیز با انتقاد از اجرایی نشدن قانون ارائه قولنامه هولوگرام دار از سوی مشاوران املاک می‌گوید: برای فروش واحد مسکونی پدرم به یکی از دفاتر املاک در خیابان تلاش رفتیم. بنگاه دار، قراردادی بدون سربرگ رسمی و بدون هولوگرام تنظیم کرد. بعد از امضا متوجه شدیم که این نوع قرارداد‌ها در بسیاری از مراجع رسمی قابل استناد نیست. الان که خریدار دبه کرده، دست ما هم به جایی بند نیست.

آقای عباسی، ساکن محله دانشجو، نیز این طور می‌گوید: در شرایطی که قیمت مسکن بالا رفته و اختلافات میان موجر و مستأجر زیاد شده، انتظار داریم دفاتر املاک از قولنامه‌های دارای هولوگرام که اعتبار حقوقی دارند استفاده کنند. متأسفانه برخی از آن‌ها به بهانه‌هایی مانند نبود فرم یا تمام شدن هولوگرام، قرارداد غیررسمی می‌نویسند. حال اگر مستأجر یا حتی خود مالک با مشکل روبه رو شود به دلیل اینکه این نوع قولنامه‌ها دیگر وجاهت قانونی ندارد نمی‌تواند از حق خود دفاع کند.

او برای حرفش مصداق می‌آورد: دفعه قبل صاحب خانه گفت که توانایی پرداخت مبلغ بسیار زیادی از رهن را ندارد و باید صبرکنم تا برای خانه اش مستأجر بیاورد. من، چون محل جدیدی را قولنامه کرده بودم ناچار شدم تخلیه کنم. دو ماه گذشت، اما صاحب خانه باقی مانده پول رهن را با همان بهانه که مستاجر نیاورده است پرداخت نکرد. اگر قولنامه من هولوگرام دار بود حداقل راحت‌تر می‌توانستم پیگیر این تأخیر باشم.

خانم لطفی، یکی دیگر از شهروندان نیز در این باره می‌گوید: در فصل تابستان که فصل جابه جایی مستأجران است، مردم انتظار دارند روند تنظیم قرارداد شفاف و مطمئن باشد، اما متأسفانه، بسیاری از مشاوران املاک به جای استفاده از فرم‌های رسمی، برگه‌های معمولی بدون هرگونه سربرگ، کد رهگیری یا هولوگرام ارائه می‌دهند که در مواقع اختلاف، هیچ تضمینی برای طرفین ندارد.

آقای شریفی، از ساکنان محله احمدآباد، نیز دراین باره می‌گوید: با اینکه بار‌ها از رسانه‌ها شنیده‌ایم که استفاده از فرم‌های رسمی الزامی است، اما همچنان دفاتر املاک از قولنامه‌های بی اعتبار استفاده می‌کنند. این وضعیت به ضرر مردم تمام می‌شود، چون در صورت بروز اختلاف، امکان اثبات ادعا‌ها بسیار سخت خواهد بود.

خانم صادقی، یکی از مستأجران ساکن محله دانشجو، نیز در این باره می‌گوید: من یک مادر با دو فرزند هستم. وقتی به بنگاه مراجعه کردم، فقط یک قرارداد دست نویس ساده برای اجاره منزل ارائه دادند. وقتی درخواست قرارداد رسمی با کد رهگیری کردم، گفتند که باید هزینه اضافه پرداخت کنم. وقتی قانون ملزم کرده است که هولوگرام دار باشد چرا مردم باید پول اضافه پرداخت کنند؟

گزارش‌های مشابه در سطح کشور

جست وجویی ساده در رسانه‌ها نیز نشان دهنده این مسئله است که الزام به ارائه اجاره نامه هولوگرام دار مختص مشهد نیست. در شهر‌های دیگر نیز شهروندان با مشکلات مشابهی روبه رو هستند و نبود ضمانت اجرای کافی، راه را برای تخلف برخی مشاوران املاک باز گذاشته است. کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز بار‌ها از تجربه‌های ناخوشایند خود در این زمینه نوشته‌اند. برخی حتی گفته‌اند که با وجود مراجعه به اتحادیه و ثبت شکایت، هیچ پیگیری مؤثری انجام نشده است.

تماس‌های بی پاسخ

در پی پیگیری این گزارش، خبرنگار «شهرآرا» بار‌ها تلاش کرد تا از زبان مسئولان صنفی مشهد، پاسخی درباره چرایی این تخلفات و برنامه‌های نظارتی دریافت کند. با این حال، معاون بازرسی اتاق اصناف مشهد و رئیس اتحادیه مشاوران املاک مشهد، پس از چند نوبت تماس تلفنی و ارسال پیامک، هیچ گونه پاسخی به پرسش‌های خبرنگار ندادند.

لزوم توجه مسئولان صنفی

با افزایش قیمت اجاره بها و پیچیده‌تر شدن روابط حقوقی در بازار مسکن، داشتن سند رسمی برای قرارداد‌های ملکی بیش از پیش اهمیت دارد. قولنامه‌هایی که فاقد هولوگرام و ثبت در سامانه هستند، می‌توانند منجر به دردسر‌های قضایی، تضییع حقوق طرفین و حتی سوءاستفاده‌های مالی شوند.

از مسئولان صنفی انتظار می‌رود تا با نظارت جدی بر عملکرد مشاوران املاک و برخورد با متخلفان، از اعتماد عمومی به این صنف محافظت کنند. همچنین، آموزش حقوقی به مردم و آگاه سازی در زمینه روش‌های رسمی عقد قرارداد، باید از سوی نهاد‌های عمومی و رسانه‌ها با جدیت دنبال شود.

آنچه مردم باید از قولنامه‌های هولوگرام دار بدانند

یلدا مهدوی| «قولنامه هولوگرام دار چیست؟ در منطقه طبرسی شمالی مشهد تمام خانه‌های فروشی قولنامه دارند. من تاکنون هر ملکی خریدم مشکلی ایجاد نشده است، اما شنیده‌ام برای اطمینان می‌توانیم قولنامه هولوگرام دار داشته باشیم. آیا این کار برای اطمینان ما فایده‌ای دارد؟» این نمونه‌ای از پیام‌های مردم برای کم و کیف اجرای قولنامه‌های هولوگرام دار و مزایای پیگیری و مطالبه آن از سوی مردم است. پیگیری قانونی حق و حقوق در حوزه ملک و جلوگیری از کلاهبرداری معاملات مهم‌ترین مزایای بهره مندی از قولنامه هولوگرام دار است.

• جلوگیری از فروش ملک به چند نفر به صورت هم زمان
• اطمینان از اعتبار و صحت معامله انجام شده
• قابل پیگیری بودن قرارداد در مراجع قانونی در صورت لزوم
• آگاهی از طرح‎های شهرداری و قرارگیری ملک مورد نظر در مسیر آن‌ها
• آگاهی از میزان بدهی ملک مورد نظر
• پایبندی طرفین به مفاد قرارداد به سبب قابل پیگیری بودن قرارداد مورد نظر
• برای بهره مندی از برخی طرح‌های دولت مانند وام ودیعه مسکن، نیاز به ارائه کد رهگیری معامله و تأیید آن است.

چه مدارکی برای ثبت قولنامه هولوگرام دار لازم است؟

برای ثبت و تنظیم اجاره نامه با کد رهگیری و هولوگرام به مدارک رو به رو نیاز است:

• صفحه اول شناسنامه موجر و مستأجر یا تصویر آن‌ها (یا دانستن تاریخ تولد و محل صدور شناسنامه)
• کد ملی مالک و مستأجر
• کد پستی ملک مورد اجاره
• سند ملک (یا دانستن اطلاعات کامل ملک مورد اجاره مانند پلاک ثبتی اصلی و فرعی)
• شماره تلفن مالک و مستأجر + آدرس ملک