دهه آخر صفر نمایش هم‌افزایی ملی در حمل‌ونقل جاده‌ای

دهه پایانی صفر در مشهد، تنها یک رویداد مذهبی نیست؛ آزمونی ملی برای سازمان‌دهی، مدیریت منابع و تضمین ایمنی میلیون‌ها سفر در بازه‌ای کوتاه است. این روزها، جاده‌های منتهی به مشهد به شاهراه‌های معنویت و دلدادگی تبدیل می‌شوند و موج گسترده زائران از استان‌ها و کشور‌های مختلف، نیازمند شبکه‌ای دقیق و پرظرفیت از حمل‌ونقل عمومی است که بتواند هم بار عظیم جمعیت را تحمل کرده و هم استاندارد‌های بالای امنیت و آسایش را حفظ کند.

امسال، بر اساس مصوبات ستاد کشوری اربعین حسینی، ظرفیت کامل ناوگان اتوبوسی کشور در خدمت زائران دهه آخر صفر قرار گرفته است. این رویکرد، فراتر از بهره‌گیری از اتوبوس‌های بین‌شهری فعال، شامل به‌کارگیری چهارصد دستگاه ناوگان کمکی نیز می‌شود؛ اتوبوس‌هایی که در ایام عادی به کارخانجات و معادن خدمت می‌دهند و اکنون، مأموریت حمل زائران به جوار بارگاه رضوی را برعهده دارند. این تصمیم، نشان از درک شرایط ویژه و ضرورت استفاده حداکثری از منابع موجود برای پاسخ به تقاضای اعزام دارد. علاوه بر این، واگذاری ۱۴۰ دستگاه اتوبوس به شبکه موکب‌ها، حکایت از پیوندی عمیق میان سازوکار‌های رسمی و ظرفیت‌های مردمی دارد. 

موکب‌داران که در مسیر خدمت‌رسانی به زائران سابقه‌ای طولانی و درخشان دارند، این‌بار نه‌تنها در تغذیه و اسکان، بلکه در پشتیبانی حمل‌ونقل نیز نقشی مؤثر ایفا می‌کنند؛ نقشی که به توزیع بهتر ناوگان و کاهش فشار بر مسیر‌های پرتردد کمک می‌کند. با‌این‌همه، تجربه حمل‌ونقل انبوه تنها به تأمین وسیله محدود نیست. در چنین‌مقیاسی، امنیت جاده‌ای به‌اندازه ظرفیت ناوگان اهمیت دارد. اجرای طرح‌های ویژه پلیس‌راه، استقرار پایگاه‌های امداد جاده‌ای، کنترل فنی پیش از سفر و پایش مداوم عملکرد رانندگان از ارکان این رویکرد است. 

برگزاری دوره‌های بازآموزی رانندگان، استفاده از سامانه‌های هوشمند کنترل سرعت و ساعات رانندگی و هماهنگی لحظه‌ای میان مراکز کنترل ترافیک و واحد‌های عملیاتی، همگی برای پیشگیری از سوانح و تضمین سلامت مسافران انجام می‌شود. ویژگی مهم امسال، یکپارچگی مدیریتی در استفاده از تمامی ظرفیت‌هاست.

این مدل از هم‌افزایی که خصوصی و دولتی، ملی و محلی، رسمی و مردمی را در کنار هم قرار می‌دهد، الگویی قابل‌تعمیم برای سایر مناسبت‌های ملی است. جابه‌جایی میلیون‌ها نفر ظرف چند روز، بدون چنین هماهنگی چندسطحی، به‌سرعت به بحران لجستیکی بدل خواهد شد. 

نباید فراموش کرد که مسیر سفر زائر، بخشی از تجربه معنوی اوست. آسایش و ایمنی در طول مسیر، علاوه بر ایجاد رضایت و آرامش خاطر، بر تصویر ذهنی از مدیریت این رویداد تأثیر مستقیم دارد. تجهیز ناوگان به امکانات رفاهی، زمان‌بندی دقیق حرکت‌ها و جلوگیری از ازدحام در پایانه‌ها، همگی بخشی از این تجربه‌اند. دهه آخر صفر فرصتی است تا نشان دهیم مدیریت کلان و تعهد اجتماعی می‌توانند هم‌زمان در خدمت یک هدف باشند. 

همان‌گونه که میلیون‌ها دل، با ارادت مشترک در بارگاه رضوی گرد هم می‌آیند، هزاران چرخ اتوبوس و صد‌ها تلاش بی‌وقفه در جاده‌ها، صحنه‌ای از همدلی ملی را رقم می‌زنند. اگر این مسیر با تدبیر و ایمنی همراه باشد، سفر زائران نه‌فقط راهی به سوی زیارت، بلکه نمونه‌ای از همبستگی عملی یک ملت خواهد بود؛ الگویی که ارزش آن، فراتر از یک رویداد تقویمی است و ریشه در هویت فرهنگی و مسئولیت‌پذیری جمعی ما دارد.