طرح مرکز آمار ایران برای پایش اطلاعات زائران مشهد مقدس کلید خورد

به گزارش شهرآرانیوز، طرح آمارگیری از گردشگران ملی-۱۴۰۴ با هدف جمع آوری آمار و اطلاعات فعالیت‌های گردشگری خانوار از قبیل تعداد سفر، مقصد، نوع سفر، هدف سفر، شیوه سفر، نوع وسیله مورد استفاده، محل اقامت، نفر شب اقامت، هزینه‌های سفر و همچنین ویژگی‌های اجتماعی اعضای خانوار مانند سن، جنس، وضع سواد، مدرک تحصیلی، وضع فعالیت و وضع اشتغال، در سراسر کشور، اجرا خواهد شد. همچنین تهیه آمار و اطلاعات مربوط به زائران مشهد مقدس از قبیل تعداد دفعات و مدت زمان ماندگاری تشرف به حرم از اهداف دیگر این طرح است.

مسئله بنیادی ماندگارزی زائران 

ماندگاری زائران یکی از چالش‌های همیشگی در مشهد است. مشهد مقدس سالانه میزبان 30 میلیون زائر است؛ اما نبود نگاه ملی به مشهد مقدس باعث شده که علیرغم میزبانی از تعداد بالای زائران و مسافران این شهر از منابع بودجه ملی بی بهره بماند. ضعف زیرساخت‌های جاده‌ای و امکانات شهری باعث شده است که تعداد روزهای ماندگاری زائران در مشهد کمتر و کمتر شود.

این در حالی است که هرچقدر ماندگاری زائران در مشهد افزایش یابد، آورده اقتصادی این حضور میلیونی برای اقتصاد مشهد بیشتر خواهد شد. از این رو ماندگاری زائر در مشهد به یکی از دغدغه‌های همیشگی برای دلسوزان اقتصاد شهری مشهد تبدیل شده است. 

بر اساس آخرین پژوهش‌های انجام‌شده در سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳، میانگین مدت ماندگاری زائران در مشهد افزایش یافته است. این پژوهش‌ها که با نمونه‌گیری از ۴۰۰ تا ۴۵۰ نفر در هر سال صورت گرفته‌اند، نشان می‌دهند که مدت اقامت زائران در مشهد در ایام نوروز بین ۴.۵ تا ۵ روز بوده است. این افزایش نسبت به سال‌های گذشته، بیانگر جذابیت مداوم این شهر برای زائران است. 

در دهه پایانی ماه صفر ۱۴۰۳، میانگین ماندگاری زائران در مشهد به ۳.۵ تا ۴ روز رسید. این در حالی است که در سنوات گذشته، این مدت بین ۲ تا ۲.۵ روز بوده است. هنوز آمار دقیقی از میانگین ماندگاری زائران در دهه پایانی صفر سال جاری در دست نیست.

اما به طور کل یکی از چالش های اصلی این است که این آمارها تاکنون توسط دستگاه‌های اجرایی گردآوری شده است و اکنون پیمایش ماندگاری زائر از سوی مرکز آمار ایران به عنوان یک نهاد متولی و تخصصی در این حوزه می‌تواند ما را با واقعیت‌های آماری در این حوزه آشنا کند.

در طرح جدید مرکز آمار ایران قرار است که آمار و اطلاعات مربوط به سفر‌های سال ۱۴۰۴ خانوار‌ها به وسیله تبلت جمع‌آوری خواهد شد. آمارگیری این طرح در فصل تابستان، و ابتدای فصول پاییز و زمستان ۱۴۰۴ و ابتدای بهار ۱۴۰۵ برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به فصل قبل از زمان آمارگیری انجام خواهد شد. در این طرح مأموران آمارگیر با مراجعه به ۶۰.۰۰۰ خانوار نمونه، اطلاعات تفصیلی مورد نظر را در قالب پرسشنامه تبلتی جمع‌آوری خواهند کرد.

پیش از این طرح مذکور در سال‌های ۱۳۸۷، ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ (به جز سال ۱۳۹۴) و سال ۱۴۰۰ ویژه تهیه حساب اقماری گردشگری و سال ۱۴۰۳ توسط مرکز آمار ایران به اجرا درآمده و نتایج آن منتشر شده است.