جلوه‌های رحمت پیامبر اکرم (ص) در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام و المسلمین راشد یزدی | سیره پیامبر، میراث جاودان بشریت

ربیع‌الاول به دلایل مختلف ماه شادی اهل‌بیت (ع) و مؤمنین است، اما شادی و فرح ذاتی آن بیش و پیش از هر چیز به برکت ولادت حضرت محمد مصطفی (ص) به‌عنوان فلسفه خلقت آفرینش است؛ گلی که تاریخ مشحون از عطر و جلوه‌های رحمت اوست و امروز بیش از هر زمان نیاز به الهام گرفتن از سیره و سنت آن حضرت در جامعه احساس می‌شود. در آستانه سالروز ولادت ایشان، با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدکاظم راشدیزدی، خطیب مذهبی، درباره برخی وجوه سرآمدی آن حضرت به گفت‌و‌گو پرداخته‌ایم.

بدون پیامبران، بشر به هیچ‌جا نمی‌رسید

نقش پیامبران نقش معلمی بشر است؛ چنان‌که قرآن می‌فرماید: «فَبَعَثَ اللهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ» (بقره: ۱۲۳). اگر انبیای الهی نیامده بودند، بشر به جایی نمی‌رسید. همه علوم اعم از نجوم، فلسفه و هندسه، همه از آموزه‌های انبیاست.

بشر بدون انبیا حتی برای تدفین اجساد مردگان خود هم چاره‌ای نداشت؛ چنان‌که قابیل پس از کشتن برادرش هابیل، فکرش برای پنهان‌کردن جسد به جایی نمی‌رسید. «کندن گوری که کمتر پیشه بود/ کی ز فکر و حیله و اندیشه بود» لذا خدا در قرآن می‌فرماید: کلاغی را فرستادیم تا در مقابل او شیئی را دفن کند و این‌چنین بشر تدفین را یاد گرفت!

سرآمد همه پیامبران

در میان همه انبیای الهی، پیامبراکرم (ص) سرآمد است؛ از ابتدا تا انتها. مرحوم شبستری این برتری را به زیباترین شکل در زبان شعر آورده است: «وز ایشان سید ما گشته سالار/ هم او اول هم او آخر در این کار// احد در میم احمد گشت ظاهر/ در این دور اول آمد عین آخر// ز احمد تا احد یک میم فرق است/ جهانی اندر آن یک میم غرق است»، «نام احمد نام جمله انبیاست». پیامبر اسلام (ص) فرمول‌هایی برای زندگی به مردم ارائه کرده‌اند و بشریت را برای همه تاریخ از آمدن پیامبری بعد از خود بی‌نیاز کرده‌اند.

وحدت، جلوه رحمت در سیره پیامبر ختمی‌مرتبت (ص)

از جلوه‌های رحمت در سیره پیامبر ختمی‌مرتبت (ص)، تأکید و عمل به وحدت است. ایشان، هم به وحدت توصیه و سفارش می‌کردند و هم خود عامل به آن بودند و مسلمانان را به وحدت فرامی‌خواندند. قرآن درباره ایشان می‌فرماید: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ» (فتح: ۲۹). «رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ» جلوه وحدت است و راه را به پیروان حضرت‌رسول (ص) نشان می‌دهد. امت رسول رحمت (ص) باید به سفارش قرآن که می‌فرماید:

«وَ اعتَصِموا بِحَبلِ اللهِ جَمیعًا وَ لاتَفَرَّقوا» (آل‌عمران: ۱۰۳)، اهل وحدت و همدلی باشند و از تفرقه بپرهیزند. زیرا تفرقه چیزی جز سستی و یأس در پی ندارد.

از تفرقه دوری کنیم

علت توفیق مردم، همراهی با یکدیگر است. پیامبراکرم (ص) می‌فرماید اگر یک نفر با دیگری دست همراهی دهد، هردو موفق می‌شوند؛ و نیز از ایشان است که فرمودند: «جماعت و وحدت مایه رحمت الهی، و تفرقه باعث عذاب الهی است.» و در حدیث دیگر فرموده‌اند: «یَدالله مع الجَماعَه.» علت توفیق امت پیامبراکرم (ص) در صدر اسلام وحدت بود. امروز هم مسلمانان باید توجه داشته باشند که علت اتفاق ما خیلی بیشتر از موجبات نفاقمان است و باید با تأسی به سیره پیامبر خاتم (ص) از فرصت‌های وحدت بهره‌مند شویم.

علم زندگی‌کردن را به انبیا مدیونیم

اگر پیامبران نیامده بودند، ما هنوز غارنشین بودیم، نه آنکه کاخ‌نشین باشیم. همه این رشد و پیشرفت و تحول در حیات بشر فضل الهی در ارسال رسل است. خدا در قرآن می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ استَجِیبُواْ لِلهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُم لِمَا یُحیِیکُم»؛ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می‌خواند» (انفال: ۲۴). این درباره زندگی از اهمیت ویژه‌تری برخوردار است. چون زندگی علم است و معلم آن خدا و پیامبران هستند.

پاسخ همه نیاز‌های بشر در سنن النبی (ص)

هر آنچه بشر به آن نیاز داشته، خداوند در سنن پیامبر ختمی‌مرتبت (ص) قرار داده است؛ چنان‌که هم خود خاتم پیغمبران هستند و هم کتابشان معجزه جاوید است و این افتخار ما مسلمانان است که عالی‌ترین فرمولی که بشر در اوج تمدن می‌تواند به آنها دست بیابد، جملگی را پیامبر ختمی‌مرتبت (ص) با خود به ارمغان آورده‌اند و با دو میراث جاودان یعنی قرآن و عترت، باب بهره‌مندی از این فرمول‌ها را تا ابد باز گذاشته‌اند.

هادی به سوی کمال

رسول‌اکرم (ص) بر همه پیامبران الهی افضل است و مُهر نام نامی ایشان طومار ارسال رسل را ممهور و ختم کرده است. ایشان خاتم رسولان و پیامبران هستند و آخرین نقطه کمال را طی کرده‌اند و دستور قرآن هم این است که ما از زندگی پیامبراکرم (ص) برای زندگی خود سرمشق برداریم. پیامبراسلام (ص) راه کمال را طی کرد و این مسیر را هم به ما یاد داد.

بشر هم برای همین خلق شده است. مسیر انسان با مسیر موجودات دیگر فرق می‌کند. حیوانات هیچ رشد مقامی ندارند، ولی انسان برای زندگی‌کردن و رشد و کمال خلق شده است و نه فقط برای زنده‌ماندن. «رسد آدمی به جایی که به‌جز خدا نبیند» ما و شما خلق شده‌ایم که این مسیر را طی کنیم.