سفر با دوچرخه یکی از جذاب‌ترین مدل‌های سفر برای افرادی است که سفر‌های ماجراجویانه را دوست دارند، اما تصمیم به سفر با همین وسیله به‌ظاهر ارزان و ساده هم ماجرا‌ها و هزینه‌های خاص خودش را دارد.
حمید سلطان آبادیان/عکاس و گردشگر | شهرآرانیوز؛ سفر با دوچرخه یکی از جذاب‌ترین مدل‌های سفر برای افرادی است که سفر‌های ماجراجویانه را دوست دارند، اما تصمیم به سفر با همین وسیله به‌ظاهر ارزان و ساده هم ماجرا‌ها و هزینه‌های خاص خودش را دارد.
با وجود نوسان و تغییرات صعودی قیمت‌ها در بازار دوچرخه و متعلقاتش، این وسیله همچنان یکی از دردسترس‌ترین و ارزان‌ترین وسایل نقلیه برای سفر‌های کوتاه یا طولانی معرفی می‌شود. اما کدام دوچرخه برای سفر مناسب است؟ در نگاهی کلی، انواع دوچرخه‌هایی را که در بازار وجود دارد می‌توان به دوچرخه شهری، دوچرخه کوهستان، دوچرخه سایکل‌توریستی، دوچرخه برقی و ... تقسیم کرد.
«دوچرخه‌های سایکل‌توریستی» بهترین انتخاب برای سفر‌های کوتاه یا طولانی است که البته بسته به شرایطی مثل وضعیت جاده، مدت سفر، وضعیت آب‌و‌هوا و ... مدل و نوع آن برای انتخاب تغییر می‌کند.
۲ مورد از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که یک دوچرخه سایکل‌توریستی خوب دارد، یکی قطر لاستیک و دیگری وزن آن است. در واقع، اگر وزن وسیله نقلیه سفر سنگین باشد، با توجه به اینکه هنگام شروع سفر قرار است کلی وسیله نیز روی آن قرار گیرد، رکاب زدن سخت می‌شود. قطر لاستیک هم به همین منظور طوری طراحی شده است تا چیزی بین «قطر تایر دوچرخه کوهستان» و «دوچرخه جاده» باشد، یعنی نه زیاد پهن و قطور باشد و نه زیاد باریک و صاف.
از «دوچرخه‌های جاده» بیشتر برای مسابقات ورزشی روی جاده‌های صاف و آسفالت استفاده می‌شود و «دوچرخه‌های کوهستان» با بدنه‌ای نسبتا سنگین‌تر از دوچرخه‌های جاده و با لاستیک‌های پهن و آج‌دار برای رکاب‌زدن در طبیعت و پیموندن جاده‌های پرفراز و نشیب و خاکی کاربرد دارد. قیمت یک دوچرخه سایکل‌توریستی معمولی حدود ۵ میلیون تومان است.
اما برای انجام سفر، لازم است برای این دوچرخه تجهیزات دیگری نیز تهیه شود. مهم‌ترین این وسایل خورجین‌های عقب و جلو هستند که وسایل سفر را درون خود جای می‌دهند. اندازه این خورجین‌ها و تعدادشان (معمولا خورجین‌های جلو برای سفر‌های طولانی استفاده می‌شود) بسته به مدت سفر قابل تغییر است. نام خورجین (pannier) از کلمه فرانسوی Panier به معنی سبد گرفته شده است. از ویژگی‌های خورجین‌ها می‌توان به جادار بودن، محافظت از وسایل در آب و هوای مختلف و امکان جدا کردن سریع از روی باربند و همراه داشتن وسایل اشاره کرد. آن‌ها به‌سادگی امکان بسته شدن روی باربند را دارند. همچنین امکان استفاده تکی یا به صورت جفت را دارند. هنگام استفاده از خورجین، باید مطمئن شد که در چرخش عادی پا‌ها هنگام رکاب زدن، پاشنه پا‌ها با خورجین در تماس نباشد.
خورجین‌های خیلی بزرگ یا اتصال نادرست خورجین می‌تواند سبب برخورد پاشنه به خورجین و دوچرخه‌سواری در شرایط غیرایمن شود. اشیای کوچک ممکن است در خورجین‌های بزرگ گم شوند. به همین علت، به سازمان‌دهی و بسته‌بندی منظم وسایل در خورجین‌ها نیاز است. به عنوان مثال، می‌توان ابزار دوچرخه را در یک بسته، کلید، کیف و تلفن همراه خود را در بسته دیگر و غذا و سایر مواد خوراکی را در سومین بسته قرار داد. این‌کار امکان دسترسی سریع به وسایل مورد نیاز را مقدور می‌کند.
چند قمقمه آب، تلمبه، کیت پنچرگیری (قبل از سفر حتما باید روش پنچرگیری و انجام بعضی از تعمیرات ساده دوچرخه را آموخت)، آچار مخصوص دوچرخه، چراغ جلو و چراغ خطر برای عقب دوچرخه، قفل و زنجیر چرخ، تایر یدک، آینه بغل، زنگ دوچرخه، برچسب‌های شبرنگ، و رک‌پک (یک کیف دم‌دستی و ضدآب که روی ۲ خورجین عقب نصب می‌شود و در اصل جزو سوم کیف‌های عقب دوچرخه به حساب می‌آید. با اندازه‌ای که دارد می‌توان یک چادر و کیسه‌خواب را درون آن قرار داد).
علاوه بر تجهیزات متعلق به دوچرخه که ذکر شد، وسایلی هم برای دوچرخه‌سوار سایکل‌توریست لازم است که جزو وسایل مهم و شخصی او محسوب می‌شود، وسایلی مانند کلاه ایمنی، پوشش gore-tex برای کلاه ایمنی، عینک مخصوص دوچرخه‌سواری، شورت پد‌دار، دستکش دوچرخه‌سواری، کفش مناسب، بادگیر و تی‌شرت مخصوص دوچرخه‌سواری. داشتن لباس‌های رنگ روشن و شبرنگ برای دوچرخه‌سواری در جاده بسیار مهم است، خصوصا اگر قرار باشد در نور کم (طلوع، غروب یا شب‌ها که اصلا توصیه نمی‌شود) رکاب بزند. معمولا در سفر‌های دوچرخه‌ای زمان رکاب‌زدن از طلوع آفتاب تا کمی مانده به غروب است و به‌جز موارد ضرور و از سر ناچاری، در شب رکاب‌زدن مرسوم نیست.