سیاست امام رضا (ع)؛ الگویی برای شناخت دشمن و خنثی‌سازی توطئه‌ها

به گزارش شهرآرانیوز، زندگی و سیره امام رضا (ع) سرشار از آموزه‌هایی است که نه‌تنها در عرصه عبادی و معنوی، بلکه در حوزه سیاسی و اجتماعی نیز راهنمای امت اسلامی محسوب می‌شود. آن حضرت با بهره‌گیری از سیاستی الهی، توانستند توطئه‌های مأمون عباسی را خنثی کرده و حتی شرایط تحمیلی ولایتعهدی را به فرصتی بی‌بدیل برای تبیین معارف ناب اسلامی و معرفی جایگاه امامت تبدیل کنند. حجت‌الاسلام مهدی شریعتی‌تبار، استاد حوزه و پژوهشگر دینی، در گفت‌وگویی به تبیین این ابعاد مهم پرداخته است.

مهدی شریعتی‌تبار با اشاره به ابعاد سیاسی و فرهنگی سیره امام رضا (ع) اظهار کرد: ائمه معصومین (ع) همواره در کنار مجاهدت‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی، جهاد سیاسی مستمر و بی‌وقفه‌ای را دنبال می‌کردند. این جهاد سیاسی صرفا به معنای جنگ و مبارزه مسلحانه نبود، بلکه تلاشی عمیق و هدفمند برای تشکیل حکومت حق، مقابله با نظام‌های فاسد و دفاع از مظلومان در پرتو تعالیم اسلامی محسوب می‌شد.

وی با اشاره به تعبیر مقام معظم رهبری درباره «جهاد دائمی و خستگی‌ناپذیر» امام رضا (ع) افزود: سیاست در نگاه ائمه (ع) مبتنی بر صداقت، عدالت و اخلاق الهی بوده است؛ به گونه‌ای که هیچ‌گاه از راه‌های باطل، دروغ، فریب یا شیطنت برای دستیابی به اهداف استفاده نمی‌کردند. این در حالی است که سیاستمداران دنیاپرست از معاویه تا سردمداران استکبار جهانی امروز همواره برای رسیدن به مقاصد خود از ابزار‌های نادرست بهره برده‌اند.

مأمون و سیاست تحمیلی ولایتعهدی

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین عرصه‌های تقابل سیاسی امام رضا (ع) با دشمنان، ماجرای ولایتعهدی بود، گفت: مأمون عباسی با اهدافی شیطانی، امام رضا (ع) را از مدینه به خراسان فراخواند تا آن حضرت را تحت نظر بگیرد، از حضور ایشان برای مشروعیت‌بخشی به حکومت خود سوءاستفاده کند و قیام‌های ضدحکومتی را خنثی سازد.

حجت الاسلام شریعتی‌تبار افزود: امام رضا (ع) با درایت ویژه، از همان آغاز حرکت، ماهیت تحمیلی این ماجرا را آشکار ساختند. به همین دلیل، ایشان حتی خانواده خود را هنگام ترک مدینه به گریه و عزاداری واداشتند تا برای تاریخ روشن سازند که این سفر از سر اجبار بوده است.

وی گفت: همچنین حضرت شرط‌هایی را برای پذیرش ولایتعهدی مطرح کردند، از جمله عدم دخالت در عزل و نصب‌ها و امور حکومتی، تا مانع سوءاستفاده مأمون شوند.

تبدیل تهدید به فرصت؛ راهبرد امام رضا (ع)

این محقق با تأکید بر اینکه امام رضا (ع) تهدید ولایتعهدی را به فرصتی بزرگ برای تبیین معارف ناب اسلامی تبدیل کردند، گفت: آن حضرت در مجالس رسمی و عمومی، با خطبه‌ها و سخنرانی‌های کوتاه، اما عمیق، جایگاه حقیقی امامت را یادآور شدند و اعلام داشتند که حق ولایت از سوی خدا و رسول به آنان واگذار شده است، نه از جانب خلفای عباسی.

وی ادامه داد: امام رضا (ع) از این موقعیت تحمیلی بهره بردند تا معارف توحیدی، حقیقت امامت و حقانیت ولایت اهل‌بیت (ع) را به روشنی بیان کنند و در عین حال، نقشه‌های مأمون را یکی پس از دیگری خنثی سازند.

به تعبیر این پژوهشگر دینی سیاست امام رضا (ع) الگویی برای امروز ماست؛ الگویی که بر شناخت دشمن، جلوگیری از اجرای نقشه‌های او و تبدیل تهدید‌ها به فرصت‌های فرهنگی و سیاسی استوار است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر امروز جامعه اسلامی همانند امام رضا (ع) دشمن‌شناس باشد و در زمین دشمن بازی نکند، می‌تواند با اتکا به آموزه‌های الهی، در برابر توطئه‌های پیچیده ایستادگی کند و حتی تهدید‌ها را به بستری برای رشد و تعالی امت اسلامی تبدیل نماید.