طنز سیاسی مشهدی در قاب رسانه | درباره مجموعه «نمک نشنال»

به گزارش شهرآرانیوز؛ رژیم صهیونیستی و آمریکا که به کشور ما حمله کردند، نوعی هم بستگی ملی در کشور شکل گرفت که شاید لااقل در یکی دو دهه گذشته، کمتر شاهد آن بودیم. اصناف و گروه‌های مختلف، کشور را رها نکردند و تلاش کردند در کنار نیرو‌های مسلح که با سلاح رزمی در مقابل تهاجم دشمن میدان داری می‌کردند، به هر شکل ممکن، فضای کشور را به گونه‌ای فراهم کنند که ضمن برقراری آرامش عمومی، مردم به موضوع تهاجم به کشور نیز توجه داشته باشند. 

در این میان، فعالان رسانه‌ای هم تلاش کردند ضمن حفظ امانت در انعکاس اخبار و واقعیت‌ها و جلوگیری از شایعاتی که ازسوی رسانه‌های معاند منعکس می‌شد، تولیدات رسانه‌ای در قالب‌های مختلف نیز داشته باشند و این تولیدات را از بستر‌های مختلف، اعم از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی و فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، به مخاطبان منتقل کنند. یکی از این برنامه هاکه اتفاقا توسط یک تیم منسجم مشهدی تولید شد و شبکه نسیم عهده دار پخش و نمایش آن شد، برنامه‌ای با عنوان «نمک نشنال» بود. 

برنامه‌ای در قالب طنز و با رویکرد خبری و سیاسی که مقابله با شایعه پراکنی و دروغ پردازی یکی از شبکه‌های فارسی زبان معاند را در دستورکار قرار داده بود. این برنامه ساختار «پارودی» (نقیضه) دارد و در حقیقت تقلید طنزگونه از یک کار رسانه‌ای است که با هدف آشکارسازی دروغ‌های رسانه‌ای برنامه‌های شبکه اینترنشنال تولید شده است و رضا حاتمی وفا، تهیه کنندگی و سردبیری آن را بر عهده دارد.

در گفت‌و‌گو با برخی از عوامل تولید «نمک نشنال» به کم و کیف تولید آن پرداخته‌ایم.

«نمک نشنال»، از ایده تا اجرا

امیرمحمد اصغری، کارگردان این برنامه است که افزون بر تولیدات مختلف هنری، کارگردانی فصل اول و دوم سریال «دایی جان» را نیز بر عهده داشته و در مجموعه تلویزیونی «با عرض معذرت» نیز دستیار تهیه کننده کار بوده است. وی درباره این مجموعه تلویزیونی می‌گوید: از همان روز‌های نخست جنگ، ضروری دانستیم که ما هم باید کاری انجام دهیم و به این موضوع واکنشی داشته باشیم.

طبق رصد برخی از برنامه‌های خبری و رسانه‌ای، سناریویی حول محور سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی آماده کردیم. هم زمان با این موضوع روبه رو شدیم که شبکه اینترنشنال هم در مقایسه با قبل بسیار فعال‌تر شده و نیاز است که یک کار جدی در مقابل آن شکل بگیرد. آن هم مقابله‌ای گفتمانی با زبان خودش و با مدل خودش. بنابراین، در مجموع به «نمک نشنال» رسیدیم.

وی می‌افزاید: کار نوشتن متن و تولید آغاز شد. تمرکز را هم بر روی شبکه اینترنشنال گذاشتیم تا بتوانیم کاری مشابه آن تولید کنیم و فرم کامل کار شبیه فعالیت شبکه اینترنشنال استخراج شود. البته با این هدف که تناقض گویی‌ها و تلاش آن‌ها برای اجرای پروژه عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی را تبیین کنیم، این فریبکاری را به نوعی بزرگ کنیم و در مقابل چشم مردم قرار دهیم.

اصغری تأکید می‌کند: تلقی ما این بود که در فضای جنگی، جامعه به ایجاد فضا‌های طنز نیاز دارد تا مردم کمی بخندند و آرامش روانی جامعه حفظ شود. ما کار را ساختیم و شبکه نسیم هم پای کار پخش آن آمد. تلاش می‌کنیم تا زمانی که بتوانیم کار را ادامه دهیم. فعلا تولید برای چهل قسمت در نظر گرفته شده است و تلاش کردیم مخاطب را همراه برنامه نگه داریم.

برنامه را از فضای لودگی خارج کردیم

اصغری در ادامه می‌گوید: برای اینکه مخاطب را همراه برنامه نگه داریم، کار‌های مختلفی انجام دادیم. از یک سو، تلاش کردیم مخاطب از قبل یا در مدت پخش برنامه با شخصیت‌ها و فضا ارتباط برقرار کند. برای هر بخش از شخصیت‌های ثابت استفاده کردیم که باعث می‌شود مخاطب با دیدن این شخصیت بتواند بیشتر با آن ارتباط برقرار کند.

وی می‌افزاید: از سوی دیگر، به این نکته نیز توجه داشتیم که برنامه به ویژه در فضای کمدی و طنز، باید سرگرم کننده باشد. در غیر این صورت مخاطب کار را کنار می‌گذارد و کار دیده نمی‌شود. افزون بر این باید تلاش می‌کردیم فرم را دقیقا کپی و به جزئیات دقت کنیم. آن قدر تلاش کرده بودیم مشابهت‌ها را رعایت کنیم که برخی آن را با اینترنشنال اشتباه گرفته بودند.

اصغری تأکید می‌کند: یکی از مهم‌ترین اقدامات ما این بود که باید مانع از آن می‌شدیم کار به جای طنز، به هزل و لودگی کشیده شود تا مخاطب همچنان بتواند با آن ارتباط داشته باشد، از کار لذت ببرد و در ضمن نکات محتوایی هم به او منتقل شود. جنس شوخی را در متن و لایه‌های کار تعریف و کار را از فضای لودگی خارج کردیم.

وی می‌گوید: عمده بازخورد‌هایی که داشتیم، مثبت بوده است. هم از سمت مردم و هم از سمت افرادی که بیشتر در فضا‌های هنری فعالیت می‌کنند. البته دو بخش بیشتر مورد توجه مخاطبان قرار گرفته بود. یکی سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی و دیگری نشست خبری ترامپ که با استقبال روبه رو شد. بازی مجری برنامه هم به خوبی دیده شد و مورد توجه مخاطبان بود.

«نمک نشنال» یک پارودی طنز نمایشی

محمدمهدی دخانی، نویسنده و ایده پرداز که در پروژه نمک نشنال نیز به عنوان نویسنده حضور داشت، می‌گوید: اوایل وقوع جنگ و در جریان پیگیری اخبار، واکنش‌های شبکه اینترنشنال برای ما بسیار سنگین بود و ایده ساخت این برنامه شکل گرفت. این ایده در اتاق ایده رفت و چکش کاری شد.

وی می‌افزاید: برنامه پارودی یا تقلید طنز خبری چندان نداشتیم. آن هم به این معنا که بخواهد به اتفاقات روز واکنش نشان دهد. قبل از آن هم مجموعه دی بی سی تولید شده بود که باز هم رضا حاتمی وفا، تهیه کننده آن بود. به این برنامه یک ما به ازای نمایشی هم اضافه شد که در کار‌های قبلی نبود. بنابراین، برنامه «نمک نشنال» به یک پارودی طنز خبری نمایشی تبدیل شد.

دخانی تأکید می‌کند: سعی کردم از ادبیات به روز و متناسب با نسل جدید استفاده کنم. من دهه هفتادی هستم و سن و سال من هم چندان از این نسل دور نیست. از سوی دیگر از شبکه‌های اجتماعی زیاد استفاده می‌کنم و با سبک و سیاق نسل جدید آشنا هستم.

تلاش در نوشتن این بود از شوخی‌ها و کلماتی استفاده کنیم که با سلیقه این نسل هم متناسب باشد و از سوی دیگر، کار صرفا خبری و مطبوعاتی هم نباشد. خبر‌ها به گونه‌ای فراوری شود که درخور فهم باشد و به ادبیات نسل جدید نزدیک شود. نسل جدید به مطالب به روز توجه بیشتری دارد و طبیعتا درباره طنز هم همین طور است. تولیدات اگر به اتفاقات روز نزدیک‌تر باشد، بازخورد بهتری خواهد داشت.

وی در ادامه می‌گوید: شخصیت‌های کار اقتباسی از فضای شبکه اینترنشنال است. در ادبیات اقتباس تلاش کرده‌ایم به فضای اینترنشنال نزدیک باشیم. اما کاملا از آن فضا تبعیت نکرده‌ایم. فقط در نگاه کلان و خط فکری این نزدیکی مراعات شده است.

استفاده از تجربه تئاتر در «نمک نشنال»

سید محمدرضا علوی، نویسنده و بازیگر که سال‌ها در عرصه بازیگری و به ویژه در تئاتر فعالیت داشته و پس از آن عرصه کارگردانی و نگارش را نیز تجربه کرده به عنوان نویسنده و بازیگر (مجری) در کنار این پروژه حضور داشته است. وی درباره حضور در این پروژه می‌گوید: در بخش‌های ابتدایی کار، چند آیتم را نوشتم و پس از آن به پیشنهاد دوستان وارد عرصه بازی و اجرا شدم. پس از آشنایی با رضا حاتمی وفا و مجموعه ثمر، فرصت فیلم نامه نویسی هم برایم فراهم شده بود. از آغاز مجموعه «دایی جان» همکاری با مجموعه «ثمر» را آغاز کردم و این همکاری در مجموعه «با عرض معذرت» ادامه پیدا کرد.

وی می‌افزاید: در ابتدای کار ایده پردازی «نمک نشنال»، این موضوع مطرح شد که کار حول محور سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی و صحبت‌های او شکل بگیرد. اما کم کم این ایده گسترش پیدا کرد و به شبکه اینترنشنال رسید و اسم «نمک نشنال» هم برای آن گذاشته شد و رضا حاتمی وفا سرپرستی گروه نویسندگان را بر عهده گرفت. این کار در قالب طنز و شوخی شکل گرفت تا حال مردم بهتر شود و محورمان هم عیان کردن سیاه نمایی‌های شبکه‌های معاند و به ویژه اینترنشنال بود که چیزی جز دروغ و خیانت به وطن را ترویج نمی‌دادند. افراد بی هویت که در شرایط جنگی صرفا مردم را ناامید می‌کردند.

علوی می‌گوید: در ادامه این جلسه‌ها و زمانی که برای یکی از بخش‌ها به دنبال گزینه‌ای برای مجری بودند، با توجه به سابقه بازیگری که داشتم، چشم‌ها به سمت من چرخید. پس از آن هم اصرار کردند که سبیل خود را بتراشم (با خنده) تا شباهت بیشتری به یکی از مجریان اینترنشنال داشته باشم. مقاومت کردن فایده‌ای نداشت و وارد عرصه بازی و اجرا شدم.

وی می‌افزاید: من قبلا کار بازیگری انجام داده بودم و سابقه سال‌ها بازی در تئاتر را داشتم. اما حضور در این نقش، زمین تا آسمان با بازی‌هایی که قبل از آن داشتم تفاوت داشت. به این دلیل که من در گام اول باید یک مجری می‌بودم تا بازیگر، آن هم یک مجری که بتواند با تسلط روی بیان و بدون تنش در بدن مانند مجریان شبکه‌های خبری رفتار کند.

تلاش کردم رفتار مجریان اینترنشنال را ببینم و تقلید کنم و کاراکتر‌های آن‌ها را بازسازی کنم. از تحرک بدنی خود کم کنم و بازی خود را در میمیک کاراکتر خلاصه کنم. من سرعت حفظ دیالوگ بسیار بالایی دارم و این موضوع در کار به من بسیار کمک کرد.