همدلی با معلولان، ضرورت اجتماعی

بزرگداشت روز معلولان، چه در مناسبتی که به همین نام نام‌گذاری شده و چه در مناسبت‌های مرتبط مانند روز عصای سفید، موجب می‌شود افراد دارای معلولیت در جامعه، بیشتر دیده شوند و معرفی افراد دارای معلولیت که توانسته‌اند با غلبه بر معلولیت، در زمینه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی و ورزشی، استعداد و توانمندی خود را به ظهور برسانند، موجب می‌شود افرادی که به دلایل مختلف دچار معلولیت شده و خانه‌نشین و منزوی شده‌اند، انگیزه‌ای برای خروج از انزوا پیدا کنند و جامعه برای آنها شکل بهتری پیدا کند.

اما حقیقت این است که زندگی در جامعه برای معلولان با دشواری‌هایی نیز همراه است. از مشکلات حضور فیزیکی در جامعه گرفته تا نگاه‌های سنگین برخی از افراد به معلولان که آنها را نیازمند ترحم می‌بینند. از سوی دیگر، در برخی از خانواده‌هایی که فرزندان یا افراد دارای معلولیت دارند، مسائلی وجود دارد که می‌بایست برطرف شود؛ اینکه خانواده‌ها با این معلولیت کنار بیایند و آن را آخر و انتهای زندگی فرد معلول تصور نکنند. خانواده‌ها نباید از نگاه‌های جامعه هراسی داشته باشند رفتار آنها به انزوای بیشتر فرد معلول بینجامد. با حضور فرد معلول در فضا‌های اجتماعی، قطعا اتفاقات بهتری برای او خواهد افتاد.

ارتقای سطح فرهنگی جامعه در زمینه افراد دارای معلولیت می‌تواند به اصلاح بخش عمده‌ای از رفتار‌های نادرست اجتماعی در قبال افراد دارای معلولیت منجر شود و رسانه‌ها با تولید برنامه‌های مناسب می‌توانند نقش مهمی‌در این راستا داشته باشند. اینکه با فرد دارای معلولیت، چگونه برخورد شود و او را هم فارغ از معلولیت و به عنوان یک عضو عادی و همانند دیگر اعضای جامعه بپذیرند تا فرد معلول هم انگیزه بیشتری برای حضور در جامعه پیدا کند. معلولان به جای قدردانی و تشویق، به حمایت و همدلی نیاز دارند.

البته فرد معلول، در ابتدا باید خودش بخواهد با معلولیت کنار بیاید. هیچ فردی را نمی‌توان به زور وادار به کاری کرد. فرد معلول باید ابتدا بپذیرد که تنها فرد معلول جامعه نیست و از سوی دیگر، جامعه هم کم‌کم به سمت پذیرش معلولیت‌ها حرکت کرده و در این زمینه فرهنگ‌سازی می‌شود. از انزوا و گوشه‌گیری خارج شوند تا حال دل آنها بهتر شود. ما نیازمند به فرهنگ سازی اجتماعی برای همه مردم هستیم. باید بدانیم هر لحظه ممکن است حادثه‌ای رخ دهد و در نتیجه فرد دچار سانحه منجر به معلولیت شود.

نباید از رفتار و مسئولیت انسانی و اجتماعی در قبال افراد جامعه و از جمله فرد معلول غافل شویم. فرد معلول نیاز به ترحم ندارد. هر فرد معلول با همه کمی‌ها و کاستی‌ها، راه خود را پیدا می‌کند و البته آگاه‌شدن جامعه به وظایف و مسئولیت‌های اجتماعی، می‌توان زندگی را برای همه مردم زیباتر کند.

از‌سوی‌دیگر، شهر‌ها نیز باید مناسب حال معلولان شود. با وجود آنکه حدود ۱۵ درصد جامعه را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهند، هنوز بسیاری از امکانات شهری، متناسب با افراد معلول دیده نشده است. خیابان‌هایی که برای عبور و مرور معلولان طراحی نشده و گذر از آن می‌تواند فرد معلول را با سانحه جدی دیگری نیز مواجه کند.