خراسان رضوی پیشتاز در دیپلماسی استانی

رهبر معظم انقلاب تأکید داشتند که باید تحریم‌ها را خنثی کنیم و یکی از راه‌های خنثی سازی، تکیه بر توانمندی‌ها و ظرفیت‌های داخلی است و وزارت امور خارجه نیز تلاش کرده است تا نقش خود را در گره گشایی‌های داخلی و ارتقای روابط خارجی پررنگ‌تر کند. «دیپلماسی استانی» نیز در سایه این نگاه به وجود آمد و پیشنهادی بود که وزیر امور خارجه با طرح آن، ضمن در نظرگرفتن ظرفیت‌های موجود بالقوه در سراسر جغرافیای ایران، تلاش می‌کند از این ظرفیت برای برقراری ارتباط بهینه با همسایگان و در راستای منافع مردم استفاده کند.

وسعت جغرافیایی و موقعیت خاص ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران و ظرفیت‌ها و پتانسیل بالای استان‌های مرزی، مسیری تازه در دیپلماسی گشوده است که می‌تواند ضمن تثبیت اصل حُسن همسایگی در تأمین منافع و امنیت، در توسعه اقتصادی و تسهیل روابط خارجی استان‌های مرزی نقش آفرین باشد.

ظرفیت‌ها و فرصت‌هایی که در استان هاست، نباید مغفول مسائل کلان ملی قرار بگیرد. این موضوع، جزو سیاست‌های اصولی و بنیادین سیاست خارجی بوده است. وزیر امور خارجه نیز سیاست «دیپلماسی استانی» را به عنوان یکی از برنامه‌های اولویت دار دولت چهاردهم ارائه کرد که مورد استقبال نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

توسعه روابط خارجی استان‌های مرزی، امروز به یکی از مهم‌ترین اولویت‌های سیاست خارجی کشور در حوزه درون مرزی تبدیل شده و فرصت‌هایی را در اختیار استان‌ها و به ویژه استان‌های مرزی قرار داده است. با تأکید وزیر امور خارجه، سیاست حُسن همسایگی، همچنان با قوت پیش خواهد رفت و تلاش می‌شود فرصت‌های عظیم سیاسی و اقتصادی در حوزه همسایگان به ثمربخشی منجر شوند. 

براین اساس، ستاد دیپلماسی استانی به ریاست جناب معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان وزارت خارجه تأسیس شد و طراحی برگزاری اجلاسیه نشست‌های منطقه‌ای دیپلماسی استانی، در دستورکار قرار گرفت. اولین همایش در شیراز برگزار شد و برنامه ریزی برای برگزاری دومین همایش در مشهد صورت گرفت.

دیپلماسی استانی با هدف ایجاد و تقویت پیوند میان ظرفیت‌های استان‌ها با سیاست خارجی و مناسبات منطقه‌ای و بین المللی ازسوی بخش پارلمانی وزارت امور خارجه در حالی اولویت یافته است که شرایط خاص ایران، بهره گیری از این ظرفیت را ضروری‌تر از همیشه نشان می‌دهد. نگاه تازه و البته متفاوت به دیپلماسی به عنوان ابزاری چندبعدی درراستای حراست از منافع ملی، بنیان ایجاد و پیگیری مفهوم دیپلماسی استانی است.

ازسوی دیگر، توسعه ارتباطات اقتصادی، فرهنگی و علمی استان‌های مرزی با کشور‌های همسایه یا دارای ظرفیت همکاری، از دیگر اولویت‌های دیپلماسی استانی مورد تأکید وزارت امور خارجه است تا ضمن تثبیت روابط با این همسایگان، تا حد توان توازن اقتصادی را در استان‌های مرزی تقویت کند. در این شرایط، استانداران، اتاق‌های بازرگانی استان ها، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مختلف دولتی و مردم نهاد، پای کار آمده‌اند و بخشی از مسئولیت‌های وزارت امور خارجه در تأمین حداکثری منافع ملی را برعهده می‌گیرند.

وجود مضجع شریف امام رضا (ع) در مشهد، باعث اهمیت فوق العاده پایتخت معنوی ایران اسلامی شده است. ازطرفی خراسان دروازه ورودی به کشور‌های آسیای میانه، هند، چین و کشور‌های دور است. وجود کریدور شمال به جنوب که یکی از مسیر‌های بسیار مهم برای تجارت دوجانبه و بین المللی است، می‌تواند عامل مؤثر شکوفایی اقتصاد شود.

این نشست می‌تواند زمینه ساز توسعه اقتصادی به معنای واقعی همکاری‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی باشد. استان خراسان رضوی پیشرو دیپلماسی استانی بوده است و درراستای اجرای این سیاست، همکاری استانی با استان‌های متناظر، کشور‌های همسایه و کشور‌های هدف برقرار شده است.

سفر هیئت‌های رسمی به ریاست استاندار و همراهی بخش خصوصی به کشور‌های افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، پاکستان و روسیه انجام شده و همچنین پذیرای هیئت‌هایی از کشور‌های افغانستان، پاکستان، ازبکستان، ترکیه، روسیه و عراق بوده است. در نیمه دوم امسال نیز برنامه ریزی برای انجام سفر به کشور‌های قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان، ترکیه، چین و عراق در دست پیگیری و اقدام است.