از تبیین اهمیت و جایگاه دیپلماسی استانی تا تأمین حقابه ایران، از زبان سخنگوی وزارت امور خارجه + فیلم

اسماعیل بقائی با حضور در مؤسسه فرهنگی شهرآرا، در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرانیوز، به تبیین اهمیت و جایگاه دیپلماسی استانی پرداخت و اظهار کرد: دومین نشست منطقه‌ای دیپلماسی استانی در مشهد طی دو روز برگزار شد که مهم‌ترین کارکرد این نشست‌ها، شناسایی ظرفیت‌های اقتصادی، تجاری، گردشگری و سایر حوزه‌هایی است که می‌تواند در گسترش فعالیت‌های اقتصادی و تجاری کشور اثرگذار باشد.

مهم‌ترین کارکرد نشست‌های دیپلماسی استانی شناسایی ظرفیت‌های مؤثر در فعالیت‌های اقتصادی کشور است

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: دیپلماسی استانی کمک می‌کند که فعالان اقتصادی و تجاری آشنایی بیشتری با ظرفیت‌های استان در زمینه‌های مختلف، پیدا کنند، ضمن اینکه همکاران ما در وزارت امور خارجه به‌ویژه حوزه دیپلماسی_اقتصادی، سفرای کشورها و دستگاه‌های اجرایی مرتبط با تجارت خارجی کشور با این ظرفیت‌ها آشنا می‌شوند.

وی در ادامه گفت: مشهد در حوزه گردشگری و بهداشت و سلامت، ظرفیت‌های بسیاری دارد و لازمه بالفعل‌شدن این ظرفیت‌های بالقوه آن است که فعالان اقتصادی در دو طرف مرز با آن آشنا شوند و هم‌زمان به بررسی چالش‌ها، رفع آن‌‌ها و تسهیل برخی امور با کمک مجموعه دستگاه‌های مرتبط بپردازیم و درنهایت به این هدف دست یابیم که تجارت خارجی و فعالیت اقتصادی در آن استانِ هدف را تسهیل کنیم.

به گفته بقائی، برگزاری این نوع اجلاس‌ها بیشتر برای تسریع و تسهیل فعالیت‌هایی است که از گذشته وجود داشته است و ان‌شاءالله گسترش خواهد یافت.

مشارکت در اجلاس شرم‌الشیخ به‌نفع مصالح و منافع کشور نبود

بقایی درخصوص عدم حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ، تصریح کرد: برای مشارکت در یک رویداد و فرایند دیپلماتیک، به وجود دلایلی مبنی بر منافع آن مشارکت نیاز است و باید مزایا و معایب مشارکت در چنین نشستی محاسبه و سپس تصمیم‌گیری شود. زمانی که دعوت‌نامه شرکت در این نشست را دریافت کردیم، بررسی کرده و به این نتیجه رسیدیم که مشارکت در چنین اجلاسی به‌نفع مصالح و منافع کشور نیست.

سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: دلایل عدم حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ روشن است؛ اکنون چند روز از آن تفاهم می‌گذرد، تفاهمی که مرحله اول قرار بود صلح به ارمغان بیاورد و نسل‌کشی در غزه را متوقف کند، اشغالگران اسرائیلی را از غزه خارج کند، راه برای ارائه بدون مانع کمک‌های انسان‌دوستانه مهیا و زمینه برای بازسازی غزه فراهم شود که هیچ‌کدام انجام نشد. هیچ انسان سلیم‌النفس و باوجدانی نمی‌تواند با این مهم مخالفت کند.

وی با بیان اینکه طی دو سال گذشته، در هر تماس دیپلماتیک و رایزنی، بر ضرورت توقف نسل‌کشی در غزه تأکید کرده بودیم، گفت: بنابراین از هر اقدامی که چنین هدفی را محقق کند، استقبال می‌کنیم، اما ابهامات و مخاطرات درخصوص این فرایند بسیار زیاد است؛ رژیم صهیونیستی به بدعهدی و نقض عهد عادت دارد؛ کمااینکه متأسفانه باز هم تکرار شد. باوجود اینکه طی چند روز گذشته، ظاهراً نوعی آتش‌بس برقرار شده بود، بیش‌ از ۴۰۰ فلسطینی شهید یا زخمی شدند، غزه به‌شدت بمباران شد، گذرگاه رفح که قرار بود بازگشایی شود، نشد؛ لذا این روند متأسفانه مشابه بسیاری از ابتکارات قبلی است، به دلیل اینکه موضوع اصلی یعنی حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین را نادیده گرفته است.

بقایی تصریح کرد: بنابراین شرکت در چنین نشستی از طرف جمهوی اسلامی ایران به عنوان کشوری که مواضع مستقل بسیار قابل‌دفاعی در رابطه با موضوع فلسطین دارد، موجه نبود و هیچ فایده‌ای بر شرکت در این نشست مترتب نبود؛ نشستی که چیدمان، موضع و نتیجه آن توسط کسانی طرح‌ریزی شده بود که مسائل فلسطین برای آنان هیچ‌گاه اهمیت نداشته است و اتفاقاتی که حین نشست رخ داد، مؤید، دیدگاه جمهوری اسلامی ایران بود.

سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه، نشست شرم‌الشیخ، نشست بین‌المللی در مفهوم متعارف آن نبود و نشست سازمان‌ملل‌متحدی نبود، عنوان کرد: به طور کلی در این نشست، ۲۴ یا ۲۵ کشور شرکت کردند و این تنها ایران نبود که در این اجلاس شرکت نکرد و بسیاری از کشور‌ها یا دعوت نشدند یا به طور کلی شرکت نکردند. با توجه به جمیع جهات، تصمیم بر عدم حضور ایران در این نشست، اتخاذ شد.

ایران، مصمم به کمک برای استمرار ثبات و آرامش بین افغانستان و پاکستان

بقایی درخصوص تحولات افغانستان و پاکستان و رویکرد ایران با این دو کشور، اظهار کرد: بیش از پیش مصمم به کمک برای استمرار ثبات و آرامش بین دو کشور هستیم. بار‌ها گفته شده است که صلح و ثبات در محیط پیرامونی ایران در راستای تأمین منافع ملی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است.

وی افزود: ما اصرار داریم از هر ابزاری استفاده و کمک کنیم برای اینکه محیط پیرامونی ما محیطی امن و باثبات باشد. درخصوص پاکستان و افغانستان، به دلیل مرز‌های مشترک و پیوند‌های عمیق تاریخی، فرهنگی و دینی با این دو کشور، برای ما بسیار حائز اهمیت است که بین آن‌ها صلح و آرامش برقرار باشد.

سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن اعلام آمادگی برای جلوگیری از هرگونه تنش بین پاکستان و افغانستان، گفت: از همان ابتدای آغاز تنش‌ها، از هردو کشور درخواست خویشتن‌داری داشتیم؛ اینکه مسائل خود را از طریق دیپلماسی حل کنند و بسیار خرسندیم که به یک آتش‌بس رسیده‌اند و امیدواریم که این توقف در درگیری، بادوام باشد.

روند افزایشی مراودات اقتصادی ایران با افغانستان و پاکستان

بقایی در ادامه، درخصوص مراودات اقتصادی ایران با افغانستان و پاکستان، اظهار کرد: طی سال‌های اخیر، روند روابط تجاری و اقتصادی ایران با هر دو کشور، روبه‌رشد بوده و دیدگاه ما بر این است که مراودات اقتصادی بین ایران و افغانستان و ایران و پاکستان صرفاً یک موضوع اقتصادی نیست؛ هرچه پیوند‌های اقتصادی و تجاری با این دو کشور و همچنین سایر کشور‌های همسایه افزایش پیدا کند، ثبات‌آور است و به‌منزله بهبود شرایط اقتصادی برای هر دو سوی مرز است؛ بنابراین بهبود مراودات اقتصادی و تجاری بین دو کشور دارای ابعاد و جنبه‌های مثبت بسیاری بوده که فراتر از مباحث اقتصادی است.

وی افزود: بر اساس آمار‌های موجود، طی دوسه سال اخیر، روند مراودات اقتصادی ایران با افغانستان و پاکستان، افزایشی و مطلوب بوده است و امیدواریم که نشست‌های دیپلماسی اقتصادی استانی که اکنون سه استان خراسان و کشور‌های همسایه را مدنظر قرار داده، به افزایش بیشتر مراودات اقتصادی بین ما و دو کشور همسایه کمک می‌کند.

تأمین حقابه ایران، نماد اعتقاد به سیاست حسن هم‌جواری است

سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص دیپلماسی آب و حقابه‌های ایران، اعلام کرد: یک سوی موضوع حقابه، موضوع تأمین آبی بوده که به موجب معاهده هیرمند است و سایر آب‌های جاری که از افغانستان به ایران می‌رسد، که ممکن است درخصوص آن‌ها ما موافقت‌نامه نداشته باشیم، اما براساس حسن هم‌جواری و اصول کلی بین‌الملل، ایران به عنوان کشور پایین‌دست، حقوقی دارد و هرچه رابطه بین دو کشور از نظر تجاری، فرهنگی و... بهتر و پرحاصل‌تر باشد، در حوزه آب نیز آثار خود را خواهد داشت.

بقایی در ادامه گفت: طی چند ماه گذشته، در هر تماسی که با مقام‌های افغانستان داشتیم، این موضوع در دستور ثابت بوده و همیشه این موضوع در صدر موضوعاتی بوده که با طرف‌های افغانستانی مطرح کردیم و آن‌ها نیز همیشه تأکید داشتند که تأمین حقابه ایران، باتوجه به معاهده هیرمند، یک وظیفه نه‌تنها حقوقی برای آن‌هاست، بلکه یک تعهد اخلاقی، انسانی و اسلامی است. اینکه این تفاهم وجود داشته باشد، مورد اهمیت بوده و ضرورت تأمین حقابه ایران از منابع آبی که به سمت کشورمان روان است و طی قرون و اعصار، تأمین‌کننده آب موردنیاز بخشی از ایران بوده، بسیار مهم است.

وی درنهایت گفت: این موضوع را به عنوان یکی از عوامل پیونددهنده بین دو ملت می‌دانیم و تلاش ما بر این است که این تفاهم همواره پایدار بماند و موضوع حقابه را فراتر از اینکه به آب صرفاً به عنوان یک کالا نگاه کنیم، ببینیم. تأمین حقابه ایران، نماد اعتقاد به سیاست حسن هم‌جواری است؛ بنابراین این موضوع را همیشه در دستورکار داریم و امیدواریم که از قِبَل این تماس‌های مستمر، شاهد این باشیم که در سال‌ها و ماه‌های آینده بهتر و بیشتر از گذشته بتوانیم حقابه ایران را تأمین کنیم.