«روز ملی مشهد»، قربانی تفسیر قانون | تهرانی‌ها بازهم با نام‌گذاری روز ملی مشهد مخالفت کردند

به گزارش شهرآرانیوز، بیش از سه سال قبل بود که شورای فرهنگ عمومی استان پس از کش‌وقوس‌های فراوان، پیشنهاد نام‌گذاری دهم دی‌ماه، سالروز قیام خونین مردم مشهد در سال ۱۳۵۷ را به‌عنوان «روز ملی مشهد» تصویب و برای تأیید نهایی به شورای فرهنگ عمومی کشور ارسال کرد؛ طرحی که آن روز‌ها با استقبال گسترده مردم مشهد و رسانه‌ها همراه شد و امید‌ها برای پاسداشت هویت تاریخی و معنوی مشهد را زنده کرد. با این حال، پس از گذشت سه سال پیگیری و انتظار، کاشف به عمل آمده که شورای فرهنگ عمومی کشور این پیشنهاد را رد کرده است تا یک‌بار دیگر این طرح شکست بخورد و تهران بازهم با روز ملی مشهد مخالفت کند.

۱۵ سال امید که یک‌شبه بر باد رفت

حدود ۱۵ سال قبل در آذر ۱۳۸۹ بود که شهرآرا پرچم نام‌گذاری یک روز در تقویم به نام روز مشهد را بلند کرد و این پرونده را برای نخستین‌بار گشود. آن‌قدر در ضرورت این نام‌گذاری به‌عنوان نمادی از تجلیل جایگاه اصیل مشهد گفتیم و نوشتیم و صحبت کردیم که بالاخره به یک مطالبه فراگیر عمومی تبدیل شد و سرانجام در مهرماه ۱۴۰۱، شورای فرهنگ عمومی استان در قالب یک دستورکار رسمی، پیشنهاد نام‌گذاری یک روز در تقویم به نام «روز ملی مشهد» را بررسی کرد. گزینه‌های متعددی مطرح بود؛ ازجمله روز ولادت حضرت رضا(ع) در تقویم قمری، نخستین روز از فروردین‌ماه که مقارن با سالروز سخنرانی‌های نوروزی رهبر انقلاب در مشهد است، ۲۱ تیر سالروز واقعه خونین گوهرشاد و البته ۸ آذر تا در تقویم، هشتمین روز از هشتمین ماه سال به نام شهر هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت باشد.

با این حال، همه این پیشنهادات به دلایل مختلف در جلسه سه‌ساعته شورای فرهنگ عمومی استان رد شد تا اعضا بر آخرین پیشنهاد یعنی سالروز قیام خونین مردم مشهد در ۱۰ دی ۱۳۵۷ به اجماع نظر برسند. این طرح پس از تصویب با هزار امید و آرزو راهی شورای فرهنگ عمومی کشور شد تا پس از بررسی در دستورکار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار بگیرد و به تقویم رسمی کشور راه پیدا کند.

روز ملی مشهد، قربانی تفسیر قانون

حالا شورای فرهنگ عمومی کشور پس از سه سال انتظار با این نام‌گذاری مخالفت کرده است. مبنای استدلالشان چیست؟ قانون! قادر آشنا، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز می‌گوید: براساس تبصره ماده ۵ آیین‌نامه نحوه نام‌گذاری روز‌ها و مناسبت‌های خاص، عناوین پیشنهادی برای نام‌گذاری روز‌ها و مناسبت‌های منطقه‌ای باید به تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور برسد تا در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شود، اما پیش از آن، در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی استان‌ها برررسی خواهد شد و در بین این دو موقعیت نیز کارگروه مشخصی وجود دارد که این مسائل را بررسی می‌کند.

وی می‌افزاید: همه ما به جایگاه رفیع مشهدالرضا(ع) واقفیم؛ یک کلانشهر جهانی، دومین شهر بزرگ ایران و از همه مهم‌تر شهر نورانی امام هشتم (ع)، اما در این موضوع قانون وجود دارد و همه باید به آن متعهد باشیم. قانون می‌گوید مناسبت پیشنهادی شورا‌های فرهنگ عمومی استان‌ها باید برای همه مردم کشور شناخته‌شده باشد درحالی‌که واقعه تاریخی ۱۰ دی مشهد برای عموم مردم ایران واقعاً ناشناخته است. اصلاً صریح بگویم من خودم هم تا الان نمی‌دانستم ماجرای ۱۰ دی مشهد چه بوده است! این مسئله، نام‌گذاری ۱۰ دی به نام روز مشهد را غیرقانونی می‌کند.

به گفته دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، ریشه قانونی نام‌گذاری روز‌های خاص در همه مناسبت‌های کنونی رعایت شده است. مثلاً اول شهریور که به نام «روز همدان» در تقویم نام‌گذاری شده، در واقع روز تولد ابوعلی سیناست که همه مردم ایران او را می‌شناسند. آیا می‌توان گفت همه مردم ایران ماجرای ۱۰ دی مشهد را می‌دانند؟

آشنا این را هم گفت که براساس قانون، حتی امکان نام‌گذاری ۱۰ دی به نام روز استانی مشهد نیز وجود ندارد؛ زیرا براساس همین برهان، حتی مردم خراسان رضوی هم اکثراً فلسفه این نام‌گذاری را نمی‌شناسند.

وی تأکید می‌کند: به باور ما، فلسفه پیشنهاد ۱۰ دی برای نام‌گذاری روز ملی مشهد این بود که به این بهانه، ماجرای واقعه تاریخی ۱۰ دی مشهد شناخته شود که این خلاف قانون است. به همین دلیل، باید سازوکار دیگری برای نام‌گذاری روز ملی مشهد در دستورکار قرار بگیرد و شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی با دقتی بیشتر، روز دیگری را به این نام پیشنهاد دهد.

قانون، «آشنا» نیست!

در شرایطی که مخالفت شورای فرهنگ عمومی کشور استناد دقیق به متن قانون دارد، این سؤال پیش می‌آید که آیا اعضای شورای فرهنگ عمومی استان یا حداقل دبیر شورا در سال ۱۴۰۱ از متن قانون آگاهی نداشتند که ۱۰ دی را به نام روز ملی مشهد پیشنهاد کردند؟

محمد حسین‌زاده، دبیر وقت شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی که خود گرداننده جلسه تاریخی شورای فرهنگ استان در ۱۰ مهر ۱۴۰۱ بود، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز می‌گوید: استناد به قانون؟ باشد، بیایید دقیق و مستند صحبت کنیم. اصلاً فرض کنیم حرف آقایان درست است و واقعه ۱۰ دی مشهد برای عموم مردم شناخته‌شده نیست. آیا همه مردم ایران می‌دانند ۱۴ آبان یا ۲۵ آبان چه اتفاقی افتاده که این دو روز به‌ترتیب به نام روز مازندران یا اصفهان ثبت شده است؟ آیا همه مردم ایران می‌دانند ۱۴ آبان سالروز تشکیل اولین حکومت شیعی در طبرستان است یا اینکه ۳۷۰ شهید اصفهان در عملیات محرم در روز ۲۵ آبان ۱۳۶۱ تشییع شده‌اند؟

وی می‌افزاید: من اطلاع دارم که آیت‌الله علم‌الهدی درباره روز ۱۰ دی و نام‌گذاری روز ملی مشهد نظر رهبر معظم انقلاب را جویا شدند و ایشان در این باره نظر مثبت داشته‌اند. حالا شورای فرهنگ عمومی کشور با این نام‌گذاری مخالف است؟ نه، به نظرم دوست و برادر عزیزمان آقای آشنا با قانون آشنا نیستند و نیاز است دوباره به آن رجوع کنند.

به گفته دبیر سابق شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی، باوجود مخالفتی که امروز در این باره وجود دارد، اما هنوز نمی‌توان با قطعیت گفت که همه‌چیز تمام شده و امید‌ها کاملاً به یأس تبدیل خواهد شد. حسین‌زاده ابراز امیدواری کرد تا در آینده، مکاتبات و پیگیری شورای استان با مقامات ملی بتواند این مانع‌تراشی را برطرف و بدون تغییر اصل پیشنهاد، نظریه نام‌گذاری ۱۰ دی به نام روز ملی مشهد را به شورای عالی انقلاب فرهنگی و درنهایت تقویم رسمی کشور برساند.

در این شرایط، به نظر می‌رسد که بازهم مشهدی‌ها محکوم به صبر و انتظار هستند تا قصه هزارویک‌شبِ نام‌گذاری روز ملی مشهد به خان آخر برسد و بعد از تهران، رشت، شیراز، اردبیل، قزوین، سنندج، همدان، یزد، شهرکرد، بوشهر، دزفول، زنجان، گرگان، اراک، تبریز، کرمان، ملایر و کیش، از کل سال یک روز هم سهم جهانشهر مشهدالرضا(ع) باشد.