۱.۷ میلیارد دلار، زیان صادرات محصولات لبنی در سال گذشته | کمبود در کمین بازار لبنیات است

به گزارش شهرآرانیوز، نوزدهمین نشست «یکشنبه‌های اقتصادی» استاندار خراسان رضوی با تک دستورکار «رسیدگی به مشکلات صنایع لبنی استان»، صبح امروز (یکشنبه، ۱۸ آبان ۱۴۰۴) با حضور غلامحسین مظفری استاندار خراسان رضوی، محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی استان، علی باخرد مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، فیروز ابراهیمی رئیس خانه صمت استان و جمعی از مسئولان دستگاه‌های اقتصادی، صادرکنندگان، بازرگانان و فعالان بخش خصوصی برگزار شد.

اشتغال ۱۵ هزار نفر در صنایع لبنی استان

به‌جرئت می‌توان گفت که صنایع لبنی ازجمله مهم‌ترین حوزه‌های فعالیت اقتصادی استان محسوب می‌شوند. چرا؟ چون اولاً محصولاتشان در دسته صنایع غذایی قرار می‌گیرد و ارتباط مستقیم با سفره و سلامت مردم دارد، دوماً خراسان رضوی ازجمله قطب‌های بزرگ تولید محصولات لبنی در کشور است و سوماً یکی از گسترده‌ترین حوزه‌های اشتغال‌زایی استان در این صنعت تعریف شده است.

فیروز ابراهیمی، رئیس خانه صمت خراسان رضوی، در ابتدای این جلسه اظهار کرد: درحال حاضر ۱۸۶ واحد صنعتی دارای پروانه رسمی صنایع لبنی در استان وجود دارد که از این میان، ۱۰۰ واحد به صورت رسمی و مولد فعال هستند. این شمار حدود ۱۵ هزار فرصت شغلی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم برای استان ایجاد کرده‌اند و سالیانه سه هزار تن شیرخامی را که در استان تولید می‌شود، تبدیل به فرآورده‌های لبنی می‌کنند.

صادرات لبنیات، خسارت محض!

نوبت که به بیان گلایه‌ها رسید، مهدی هدایت‌نیا، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی استان، گفت: درست است که صادرات یک شاخص مهم در اثبات رشد اقتصادی محسوب می‌شود، اما همیشه این قاعده درست نیست. مثلاً در شرایط کنونی، بسیاری از فعالان صنعت لبنیات ترجیح می‌دهند به‌جای تن‌دادن به قیمت دستوری و هزار و یک مانع‌تراشی قانونی، محصولشان را به دست شرکای خارجی برسانند. این طور است که شما می‌توانید ببینید در سال گذشته که حدود یک میلیارد دلار صنایع لبنی از کشور صادر شد، این میزان بیشترین سهم از سبد صادرات محصولات غذایی کشور بود.

به گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی استان، حالا در شش‌ماهه نخست امسال بازهم شاهد افزایش ۴۰ درصدی این آمار هستیم و فقط در نیمی از سال، حدود ۷۰۰ میلیون دلار محصولات لبنی از کشور صادر شده است. این وضعیت بسیار نگران‌کننده است. با این رویه، بازار در معرض کمبود قرار می‌گیرد.

هدایت‌نیا این را هم گفت که فقط در سال گذشته، حدود ۴۵۶ هزارتن محصولات لبنی صادر شده که براساس نسبت استاندارد، معادل سه میلیون و ۶۴۸ هزارتن شیرخام است. طبق رویه حرفه‌ای تولید شیرخام، برای تولید این میزان شیرخام باید از روزانه ۱۰ هزار تن علوفه وارداتی استفاده شود که ارزش آن تقریباً دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار می‌شود. حالا سود حاصل از صادرات محصولات لبنی چه‌قدر بوده است؟ یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار که یعنی زیان محض.

جای خالی تولید صادرات‌محور

در جریان بررسی این موضوع که نسبت مستقیم با موضوع صادرات داشت، بدیهی بود حسین محمدیان، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی، اعلام نظر کند. وی بیان کرد: یکی از چالش‌های محوری ما در شرایط کنونی این است که واحد‌های تجاری صادرات‌محور نداریم. به همین دلیل در دنیای امروز که متمرکز بر تجارت آزاد است، واقعاً دیگر نمی‌توانیم به‌دنبال ممنوعیت صادرات یا حتی تعرفه‌گذاری باشیم. اصلاً مگر همین چند ماه قبل نبود که در جریان پیمان اوراسیا پذیرفتیم ۸۷ درصد اقلام تجاری مشترک کشور‌های عضو را با تعرفه صفر مبادله شود؟ حالا چه‌طور با ارائه آمار‌های متنوع از زیان صادرات صنایع لبنی، می‌خواهیم به‌دنبال توقف این فرایند باشیم؟

وی در ادامه سخنان خود، یک پیشنهاد متفاوت داشت؛ اینکه جلسه یا جلساتی از شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی کشور در مشهد برگزار شود. دلیلش هم این بود که بخش محوری مطالبات صنایع لبنی ریشه در مسائل ملی و مشکلات کشوری دارد و اینجاست که نیازمند ایجاد همگرایی مسئولان ملی در عرصه اقتصاد و تجارت هستیم.

از زخم نهاده‌ها تا ضعف بازدهی

گلایه‌ها و مطالبات مدیران صنایع لبنی به حوزه‌های مختلفی مرتبط شد. مهم‌ترین بخش از آن نیز قصه پرغصه نهاده‌ها بود که به تصدیق تقریباً همه تولیدکنندگان صنایع لبنی، دامداران به‌دلیل افزایش مستمر قیمت نهاده‌های دامی ناچار هستند فقط به‌قدر جلوگیری از تلف‌شدن دام آن را تغذیه کنند و در این شرایط، بازدهی دام شیرده در بخش شیر خام با کاهش جدی مواجه است.

در یک بخش دیگر، فعالان اقتصادی استان تصریح کردند که به‌دلیل شیوه تولید قدیمی، بازدهی صنایع لبنی استان بسیار پایین است؛ تا جایی که برای هر کیلو شیرخشک حدود ۱۲ کیلوگرم و هر کیلو پنیر حدود ۱۵ کیلوگرم شیرخشک مصرف می‌شود و این نسبت می‌تواند به‌مراتب بهتر شود. حالا همه این حرف‌ها را بگذارید کنار گلایه همیشگی تولیدکنندگان پنیر و تاپینگ پیتزا درباره مالیات مضاعف ۲ تا ۱۰ درصد که بر آن‌ها تحمیل می‌شود، فقط به این دلیل که تولیداتشان جزو محصولات زیان‌آور برای سلامتی تعریف شده است.

در جریان رسیدگی به مطالبات متنوع و گسترده تولیدکنندگان محصولات لبنی، مظفری، استاندار خراسان رضوی، به‌صورت موردی و مصداقی به بخش‌هایی از چالش‌ها رسیدگی کرد، اما در مقام رسیدگی کلان و مانع‌زدایی از تولید، تصریح کرد که این حوزه در اختیار نهاد‌های ملی قرار دارد و باوجود اینکه از رئیس‌کل بانک مرکزی گرفته تا مدیران میانی همگی به جزئیات چالش‌های موجود واقف هستند، اما حقیقت آن است که همچنان نیاز به پیگیری وجود دارد. به همین دلیل، در جریان نخستین سفر خود به پایتخت، فهرستی از این مشکلات را با مسئولان دستگاه‌های اقتصادی مطرح و نتیجه را پیگیری خواهد کرد.