هانیه حسین‌زاده - همه دلخوری‌شان این است که داوطلبانه کارکردن سبب نادیده گرفته شدن حق و حقوقشان شده است. زنان آتش‌نشان می‌گویند آنچه آن‌ها را در این مسیر قرار داده، غیر از عشق، ضرورتی است که برای حضورشان در این کار احساس کرده‌اند. بیشتر گله‌هایشان هم این است که چرا وقتی همه وظایف یک آتش‌نشان را انجام می‌دهند، همپای مردان در سختی‌ها حضور دارند و در حالت آماده‌باش همیشگی هستند، هیچ آینده شغلی‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته نمی‌شود! به رسمیت شناخته نشدن این بانوان سبب شده است به محض شنیدن کلمه آتش‌نشان، تعدادی مرد را با لباس‌های ضدحریق و کپسول‌های اکسیژن تصور کنیم، بدون آنکه تصویری از یک بانوی آتش‌نشان در ذهنمان بنشیند، درحالی‌که بانوان آتش‌نشان نقش مهمی در مأموریت‌ها دارند؛ ازاینرو در گزارش «با اصناف» این هفته‌مان با تعدادی از این بانوان در ایستگاه آتش‌نشانی شماره ۳۰، واقع در الهیه، قرار می‌گذاریم تا از دغدغه‌هایشان بگویند که روشن نبودن آینده شغلی مهم‌ترین آن‌هاست.
هنوز پذیرفته نشدهایم
«از سال ۹۱ که فعالیت داوطلبانه خود را در آتش‌نشانی شروع کردیم ۸۵ نفر بودیم و حالا ۸۷ نفر هستیم. از سال 94 بالاخره از دوره آموزشی خارج شدیم و اکنون می‌توانیم در عملیاتها شرکت کنیم.» اینها را توفیقی، یکی از بانوان آتش‌نشان، می‌گوید و ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه از 4 سال پیش در تیم‌های عملیاتی حضور پیدا کرده‌ایم اما فعالیتمان هنوز شکل نمادین دارد و گویی در این کار پذیرفته نشدهایم. جالب است که برای بسیاری از همکاران آقا نیز پذیرفتن حضور همکاران خانم سخت است، به‌گونه‌ای که گاهی با رفتارهای نامناسب و گاه تمسخرآمیز با ما برخورد می‌کنند.
جامعه با شغل ما آشنا نیست
«برخورد نامناسب همکاران آقا تنها یکی از مشکلات ما در این حرفه است.» تحقیقی دیگر بانوی آتش‌نشان با بیان این مطلب دنباله صحبت توفیقی را می‌گیرد: درد این است که شهروندان نه تنها از فعالیت بانوان در آتش‌نشانی خبر ندارند بلکه زمانی هم که متوجه این موضوع می‌شوند ما را در حد و اندازه این کار نمی‌دانند. به گفته او اصلا درباره حضور بانوان در آتش‌نشانی در جامعه اطلاع‌رسانی نشده است و درباره‌اش حرفی زده نمی‌شود و اینکه در طول این سال‌ها هیچ نمادی از شخصیت یک زن آتش‌نشان با لباس فرم ویژه ساخته نشده، یکی از دلایل مهم دیده نشدنشان است.
آماده‌باش کنار خیابان!
آن‌طور که تحقیقی می‌گوید برای بانوان آتش‌نشان 2 شیفت در هفته در نظرگرفته شده است. با‌این‌حال بر اساس اعلام مدیر مربوط عده‌ای از بانوان هر روز از ساعت 8 صبح تا 8 شب در حالت آماده‌باش قرار دارند یا به اصطلاح «آنکال» هستند. او ادامه می‌دهد: در زمان آماده‌باش باید در محدوده‌ای که فرماندهی 125 اعلام کرده است، حاضر باشیم و وسایل لازم (کلاه، کفش کار، دست‌کش و لباس حریق) در یک کوله‌پشتی که 25 کیلوگرم وزن دارد، همراهمان باشد. اما از آنجا که ایستگاهی برای استقرار نداریم یا باید تمام مدت در کنار خیابان بایستیم یا اینکه در خانه بمانیم و هنگام اعلام عملیات به محل مورد نظر برویم که در این مواقع معمولا تا به محل برسیم عملیات به پایان می‌رسد.
120 هزار تومان در ماه!
چرا برای ما هیچ حقوق و مزایایی در نظر نمی‌گیرند؟ از زمان دوره آموزشی تاکنون هیچ حقوق و مزایایی دریافت نکرده‌ایم؛ پیرتن از دیگر بانوان آتش‌نشان به کنایه ادامه می‌دهد: البته مدتی است که برای هر شیفت کاری و عملیات 15 هزار تومان به ما می‌دهند که می‌شود 120 تا130 هزار تومان در ماه! این موضوع را برای هرکس تعریف می‌کنیم، اصلا باور نمی‌کند که با وجود این‌همه سختی هیچ حقوقی نداریم.
صحبتی از استخدام نیست
در کرج و شیراز بانوان آتش‌نشان به شکل رسمی جذب این سازمان شده‌اند و فعالیت می‌کنند. اما در مشهد -اگرچه بانوان سال‌های بیشتری است که در آتش‌نشانی فعالیت می‌کنند- هنوز چنین اتفاقی نیفتاده است. پیرتن اینها را می‌گوید و ادامه می‌دهد: با وجود آنکه سازمان آتش‌نشانی شیراز پس از مشهد بانوان داوطلب را جذب کرد و آن‌ها را آموزش داد اما الان این بانوان برای خودشان پایگاهی ویژه دارند و رسما فعالیت می‌کنند اما ما پس از این‌همه سال هنوز بلاتکلیفیم. او با بیان اینکه بانوان آتش‌نشان بیشتر در عملیات‌هایی چون حوادث مربوط به استخر و باشگاه‌های ورزشی و کلوپ خانم‌ها و برخی حوادث که امکان حضور آقایان نیست و به محبوس شدن فرد منجر شده است، شرکت می‌کنند، ادامه می‌دهد: حوادثی چون حادثه موج‌های خروشان و استخر نیروی انتظامی نشان داد چقدر حضور بانوان در این کار ضرورت دارد. اما در این سال‌ها این موضوع جدی گرفته نشده است. با‌این‌حال با حضور مدیرعامل جدید محدودیت‌هایی چون ممنوعیت حضور بانوان آتش‌نشان با لباس فرم در اماکن عمومی برداشته شده و فعالیت بانوان در این سازمان رویکرد بهتری پیدا کرده است.
بر سر دوراهی
وقتی نوبت به عباسی می‌رسد که تاکنون ساکت نشسته است، از آینده نامعلومشان سخن می‌گوید و اینکه پس از گذشت 8 سال هیچ صحبتی از استخدام آن‌ها نیست: بسیاری از بانوان داوطلب تحصیلات بالایی دارند و موقعیت‌های شغلی مختلفی انتظارشان را می‌کشد و چون اینجا هیچ آینده شغلی‌ای برای خود نمی‌بینند سر دوراهی قرار می‌گیرند؛ گرچه به دلیل عشق به این کار و مسئولیتی که روی دوش خود احساس می‌کنند از این مسیر روی‌گردان نمی‌شوند. حرف از عشق که به میان می‌آید همه بانوان سکوت می‌کنند و عباسی ادامه می‌دهد: همین عشق سبب شده است توقع زیادی نداشته باشیم و در درجه اول کمک به همنوع برایمان اهمیت داشته باشد اما وقتی در کشوری اسلامی زندگی می‌کنیم که در برخی حوادث حضور خانم‌ها ضرورت دارد، چرا این بانوان رسما در این کار فعال نشوند تا نیازهای زندگی‌شان هم برطرف شود.
مهم ترین دغدغه ها
استخدام نشدن بانوان آتش‌نشان
نبود ایستگاه آتش‌نشانی ویژه بانوان
نداشتن حقوق و مزایا
آشنا نبودن جامعه با بانوان آتش‌نشان
وعده ها
روشن شدن وضعیت استخدامی بانوان آتش نشان تا پایان سال
اختصاص یک ایستگاه و 2 پایگاه آتش‌نشانی ویژه بانوان
وضعیت استخدام بانوان آتش‌نشان تا پایان سال مشخص می‌شود
وقتی دغدغه‌های مهم بانوان آتش‌نشان را با مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد در میان می‌گذاریم، خبرهای خوبی می‌شنویم. امیر عزیزی با بیان اینکه در طول مدت مدیریتش، تعیین تکلیف شرایط کاری و استخدامی بانوان آتش‌نشان در اولویت کاری او بوده است می‌گوید: بانوان آتش‌نشان مشهد بیش از 7 سال است که در این حرفه فعالیت می‌کنند و به دلیل توانمندی برای خدمت به دیگرشهرها هم اعزام می‌شوند. اما هیچ‌جا حرفی از استخدام بانوان آتش‌نشان نیست، غیر از کرج و شیراز که توانسته‌اند به ترتیب 12 و 10 بانوی آتش‌نشان را استخدام کنند.
عزیزی ادامه می‌دهد: در حوادث خاص مانند خودکشی‌ها و استخرها حضور بانوان در عملیاتها بسیار مؤثر و لازم است. ازاینرو متن لایحه لزوم استخدام بانوان در بدنه سازمان آتش‌نشانی آماده و به معاونت خدمات شهری شهرداری فرستاده شده است. به گفته او بر اساس این لایحه قرار است یک ایستگاه و 2 پایگاه به بانوان آتش‌نشان اختصاص داده شود و بانوان می‌توانند در شیفت‌های عملیاتی بیست‌وچهارساعته و دوازده‌ساعته در آن حضور یابند.
عزیزی با بیان اینکه شرایط استخدام یک نیروی آتش‌نشان با دیگر شغل‌ها متفاوت است می‌افزاید: وسایلی مانند ماسک، کلاه، کفش و... وسایل ضروری یک نیروی آتش‌نشان‌است و باید تهیه شوند که هزینه زیادی دارند، با‌این‌حال تا پایان سال 98 شرایط استخدامی رسمی، ایجاد ایستگاه و پایگاه این بانوان آتش‌نشان مشخص خواهد شد.به گفته مدیرعامل آتش‌نشانی مشهد، ایستگاه‌هایی که برای بانوان در نظر گرفته شده کاملا مستقل است و به این ترتیب اعزام به عملیاتها به صورت هم‌زمان برای همکاران
آقا و خانم صورت می‌پذیرد اما اکنون این ایستگاه‌ها برای تجهیز نیاز به تأمین اعتبار دارند.
او با اشاره به اینکه اکنون از بانوان آتش‌نشان به بهترین شکل استفاده می‌شود می‌گوید: حدود 15 روز دیگر بزرگ‌ترین تشکل آتش‌نشانان کل کشور راه‌اندزی می‌شود که بیشترین فعالیت در این تشکل بر عهده این نیروهای داوطلب گذاشته شده است که این به دلیل سابقه خوب آموزشی و عملیاتی‌شان است.