نبرد بغداد، سرنوشت مقاومت | رأی‌گیری انتخابات ششمین دوره مجلس عراق آغاز شد (۲۰ آبان ۱۴۰۴)

به گزارش شهرآرانیوز، امروز (سه‌شنبه، ۲۰ آبان ۱۴۰۴) موعد برگزاری انتخابات ششمین دوره مجلس عراق است؛ نهادی که بر اساس قانون اساسی این کشور، مهم‌ترین رکن تصمیم‌سازی سیاسی به شمار می‌رود. مجلس عراق نه‌تنها اختیار قانون‌گذاری و نظارت بر عملکرد دولت را دارد، بلکه با رأی خود نخست‌وزیر را تعیین و کابینه را تأیید یا رد می‌کند. حالا در شرایطی که ایالات متحده بیش از هر زمان به رؤیای بزرگ خود یعنی انحلال حشدالشعبی امیدوار شده و هر روز ندای تهدیدآمیز تازه‌ای از مقامات رژیم صهیونیستی به گوش ملت عراق می‌رسد، انتخابات پارلمان می‌تواند حساس‌ترین رویداد سیاسی این کشور از زمان سرنگونی صدام تا امروز باشد. اکنون دوباره چشم‌ها به همسایه غربی ایران و قلب تپنده مقاومت دوخته شده است. آیا مجلس ششم نیز مسیر مقاومت در برابر فشار‌های سیاسی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی را ادامه خواهد داد؟ آیا اکثریت شیعه بازهم می‌تواند اعتماد مردم عراق را جلب کند؟

نقشه انتخابات عراق در یک نگاه

مجلس عراق ۳۲۹ کرسی در ۱۸ حوزه انتخابیه دارد. در رویداد امسال برای کرسی‌های پارلمان ۷ هزار و ۷۴۴ نفر اعلام کاندیداتوری کرده‌اند که براساس قانون اساسی این کشور، همگی بیش از ۲۸ سال سن دارند، موفق به اخذ مدرک تحصیلی معتبر شده‌اند، از هر نوع اتهام ثابت‌شده اخلاقی مبرا هستند و نسبت یا ارتباطی با حزب بعث ندارند. شرایط شرکت در انتخابات برای مردم نیز مثل کشور خودمان، حداقل سن ۱۸ سال است.

براساس قانون اساسی عراق، اکثریت مجلس با جریانی است که حداقل ۱۶۵ کرسی را کسب کند. از همین رو، سنت سیاسی در عراق این است که جریان‌های سیاسی با احزاب هم‌فکر و هم‌عقیده خود ائتلاف تشکیل می‌دهند تا شانس بیشتری برای کسب اکثریت داشته باشند. به همین دلیل هم در سالیان اخیر، سه جریان شیعی، اهل‌سنت و کردها، کنشگران اصلی سپهر سیاسی عراق بوده‌اند.

مجری برگزاری انتخابات در عراق، یک مجموعه اجرایی ذیل وزارت کشور با عنوان «کمیساریای عالی مستقل انتخابات عراق» است که براساس قانون اساسی این کشور، ابتدا بر فرایند تبلیغات نظارت کرده و سپس انتخابات را در دو مرحله برگزار می‌کند. فرایند تبلیغات در انتخابات مجلس ششم عراق از یازدهم آبان تا ساعت ۷ صبح هفدهم آبان‌ماه انجام شد و پس از آن در روز یکشنبه (۱۸ آبان ۱۴۰۴)، نوبت به مرحله اول رأی‌گیری متمرکز بر نظامیان، مأموران امنیتی و البته آوارگان رسید. در این مرحله که بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر واجد شرایط رأی‌دادن بودند، نهاد‌های رسمی از مشارکت حدود ۸۲ درصد افراد واجد شرایط خبر دادند تا بار دیگر، اهمیت و حساسیت انتخابات مجلس ششم در عراق ثابت شود. حالا پس از برگزاری موفق مرحله اول، بالاخره روز موعود از راه رسیده و امروز نوبت برگزاری مرحله اصلی انتخابات است.

۳ جریان در یک میدان؛ بازخوانی محور‌های قدرت

۱. ائتلاف بزرگ شیعی

جریان شیعی عراق با شش حزب سیاسی خود یعنی «بازسازی و توسعه» به‌رهبری محمدشیاع السودانی نخست‌وزیر فعلی عراق، «دولت قانون» به‌‌رهبری نوری المالکی نخست‌وزیر سابق عراق، «الفتح» به‌رهبری هادی‌العامری جانشین فرمانده حشدالشعبی، «النصر» به‌رهبری حیدر العبادی، «الحکمه» به‌رهبری عمار حکیم و «صادقون» به‌رهبری شیخ قیس‌الخزعلی، امسال با یک ائتلاف کامل به میدان آمده است. راهبرد این ائتلاف بزرگ شیعی تمرکز بر ثبات سیاسی عراق، کنترل گروه‌های مسلح و خروج نیرو‌های خارجی است.

۲. جریان اهل‌سنت

در جریان اهل‌سنت عراق، دو حزب «تقدّم» به‌رهبری محمد الحلبوسی و «عزم» به‌رهبری خمیس‌الخنجر پرچمدار رقابت سیاسی هستند. الحلبوسی که رئیس مجلس پیشین عراق است، ستون اصلی جریان‌های سنی این کشور محسوب می‌شود و پایگاهش بیشتر در استان‌های الانبار و نینوا قرار دارد. الخنجر نیز به‌عنوان یک بازرگان پرنفوذ، روابط بسیارنزدیکی با عربستان و امارات دارد.

۳. جریان کردها

در جبهه کردها، امسال نیز همچون دوره‌های گذشته ائتلافی وجود ندارد. حزب دموکرات کردستان (KDP) به‌رهبری مسعود بارزانی متصدی قدرت اصلی اقلیم در شرایط کنونی است که پایگاهش را در شهر‌های اربیل و دهوک مستقر کرده، به‌عنوان هدف اصلی، گسترش اختیارات اقلیم و کسب امتیاز‌های اقتصادی از بغداد را دنبال می‌کند و معمولاً روابط حسنه‌ای با ترکیه و کشور‌های عربی دارد. از سوی دیگر، اتحادیه میهنی کردستان (PUK) به‌رهبری بافل طالبانی در سلیمانیه مستقر است و ضمن تعامل با بغداد، ارتباط نزدیک و صمیمانه‌ای هم با ایران دارد.

اگرچه می‌توان ادعا کرد که سرنوشت انتخابات مجلس ششم عراق نیز همچون دوره‌های قبل به‌دست شیعیان، اهل‌سنت و کرد‌ها نوشته می‌شود، اما نمی‌توان از تأثیرگذاری برخی جریان‌های دیگر غافل شد؛ ازجمله جریان بزرگ صدر به‌رهبری مقتدی صدر که یکی از بانفوذترین چهره‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در عراق محسوب می‌شود و از شمال تا جنوب، میلیون‌ها هوادار دارد. اگرچه نمایندگان جریان صدر بعد از انتخابات ۲۰۲۱ عراق همگی از مجلس استعفا کردند، اما مقتدی در بزنگاه‌های مختلف ثابت کرده که همچنان کلام و عمل بسیار تأثیرگذاری در عراق دارد. به همین دلیل است که باوجود انسجام سیاسی در جبهه شیعیان، همچنان نمی‌توان با قطعیت از سرنوشت ششمین دوره مجلس عراق سخن گفت.