گرمای دلپذیر یا تهدید حیاتی؟ | روایت خطرات ناگفته استفاده از بخاری ژاپنی در خانه‌های ایرانی

به گزارش شهرآرانیوز، هوا که سرد می‌شود، دوباره بخاری‌ها از انباری‌ها بیرون می‌آیند، شیر‌های گاز باز می‌شوند و وسایل گرمایشی به خانه‌ها گرما می‌بخشند. در این میان، فارغ از خانه‌هایی که مجهز به پکیج و رادیاتور هستند، مابقی ترجیحشان این است که معادله مصرف کمتر، آلایندگی کمتر و بازدهی بیشتر را برای خودشان برقرار کنند؛ معادله‌ای که مدت‌هاست در استفاده از یک محصول جدید با عنوان «بخاری ژاپنی» معنا پیدا می‌کند. محصولی با گرمای مطبوع، مصرف کم گاز، آلایندگی تقریباً صفر و ظاهری زیبا که البته ناگفته‌های زیادی پشت مزایای آن نهفته است. این گزارش، روایتی جامع است از نظر کارشناسان تا یکبار برای همیشه به این سؤال پاسخ داده شود: آیا بخاری ژاپنی انتخابی مطمئن برای روز‌های سرد سال است؟

آتش‌نشانی: بخاری ژاپنی نخرید!

بخاری‌های موسوم به «ژاپنی» در واقع مدل‌هایی هستند که عمدتاً برای مصرف داخلی در ژاپن تولید شده‌اند و پس از چند سال استفاده، به‌صورت دست‌دوم به کشور‌های دیگر از جمله ایران وارد می‌شوند. این بخاری‌ها معمولاً با سوخت نفت سفید یا گاز کار می‌کنند و فناوری پیشرفته ژاپن، سازوکاری برای این محصول ایجاد کرده تا به‌دلیل محدودیت منابع انرژی در این کشور مصرف سوخت بسیار اندکی داشته باشند. با این حال، به‌دلیل تفاوت استاندارد‌های ایمنی، نوع سوخت و نبود خدمات پس از فروش رسمی در ایران، استفاده از آنها در محیط‌های بسته گاهی با خطراتی همراه است.

حسن نجمی سخنگوی سازمان آتش‌نشانی مشهد در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز می‌گوید: درباره بخاری‌های ژاپنی، صریح بگویم عمده اینها که وارد بازار می‌شوند، ازکار افتاده هستند؛ به‌خصوص در بحث سنسورهایشان که عملکرد بسیارحساسی دارند. ما این حرف‌ها را قبول داریم که ضرایب امنیتی در این محصولات دیده شده و مثلاً اگر زلزله اتفاق بیفتد، دستگاه به‌صورت خودکار گاز را قطع می‌کند، اما به همین ترتیب، ما موارد متعدد بروز آتش‌سوزی در سال‌های اخیر داشته‌ایم که دلیلش همین بخاری‌ها بوده است؛ ازجمله حادثه‌ای که سال گذشته در بلوار شهید کریمی مشهد اتفاق افتاد.

وی می‌افزاید: متأسفانه باید اعلام کنیم عمده بخاری‌های ژاپنی موجود در بازار، استاندارد رسمی کشور را ندارند و توصیه ما به مردم این است که از بخاری ژاپنی استفاده نکنند. در واقع به‌دلیل نقص فنی در سیستم پایش هوشمند گاز CO در این دستگاه‌ها، ما اغلب شاهد انتشار گاز مونواکسید کربن از آن‌ها هستیم که اگرهم باعث بروز فاجعه و تلفات انسانی نشود، بدون شک ساکنان خانه را گرفتار عوارضی، چون سردرد و سرگیجه خواهد کرد.

قانون روی کاغذ، قاچاق در بازار

اگرچه کارشناسان تحلیل‌های متعددی درخصوص ضعف ایمنی در بخاری‌های ژاپنی ارائه می‌کنند و حتی در استانداردبودن آنها تشکیک می‌شود، اما واقعیت این است که همچنان این دستگاه‌های گرمایشی به‌وفور در بازار وجود دارند. دلیل چیست؟ مهدی بستان‌چی، رئیس انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های سرمایشی، گرمایشی و تهویه مطبوع ایران در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز این موضوع را توضیح می‌دهد.

وی بیان می‌کند: واردات بخاری ژاپنی از سال ۱۳۹۷ براساس سیاست حمایت از تولیدکنندگان داخلی ممنوع شده است. واردات؟ کدام واردات؟ بروید گزارش سالیانه گمرک را ببینید که هیچ سابقه ثبت سفارش یا وارداتی با محوریت بخاری ژاپنی در آن دیده نمی‌شود، اما همچنان صد‌ها هزار دستگاه بخاری ژاپنی در بازار وجود دارد که تولید داخل نیستند. اینها از کجا می‌آیند؟ من به شما می‌گویم، هرچه در بازار می‌بینید اگر محصول تولیدکننده داخلی نباشد، قطعاً قاچاق است!

اعتماد مردم، قربانی برچسب تقلبی

با اینکه شواهد قطعی از قاچاق گسترده این محصول مهم حکایت دارد، مشاهدات میدانی ما از سطح بازار حاکی از آن است که بر روی بسیاری از بخاری‌های ژاپنی اعم از تولید داخل و محصولات وارداتی علامت استاندارد دیده می‌شود. این علامت یکی از دلایل اصلی اعتماد مردم و فروش مستمر و گسترده این کالا محسوب می‌شود.

حامد محمدی سرپرست اداره‌کل استاندارد خراسان رضوی در این باره به شهرآرانیوز می‌گوید: در بحث بخاری‌های ژاپنی، باید اعلام کنم که آزمایشگاه‌های تخصصی سازمان استاندارد به‌صورت مستمر درحال ارزیابی این محصولات هستند. البته امروز فقط یک نام تجاری معتبر و استاندارد داخلی در تولید این محصول وجود دارد و مابقی به کشور وارد می‌شود، اما برای وارداتی‌ها هم آزمون‌های سنجش دقیق کیفیت در مبادی گمرکی درحال اجراست.

به گفته وی، مردم همچنان می‌توانند به علامت استاندارد روی کالا‌ها اعتماد کنند، اما با وجود تقلب گسترده که در بازار وجود دارد و محصولاتی که به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند، اما علامت استاندارد به‌طور جعلی روی آنها نقش می‌بندد، توصیه قوی ما این است که مردم کد استاندارد محصول را به سرشماره ۱۰۰۰۱۵۱۷ ارسال کنند تا از طریق پیامک، در لحظه وضعیت کالا به آنها اعلام شود.

در نهایت، اگرچه بخاری‌های ژاپنی با ظاهر زیبا و مصرف پایین یک کالای ایده‌آل به نظر می‌رسند، اما واقعیت این است که بسیاری از آنها نه استاندارد داخلی دارند و نه ایمنی لازم را تضمین می‌کنند. در این شرایط، بهتر است پیش از خرید به اصالت نشان استاندارد روی این محصولات دقت کنید. انتخاب با ماست؛ احتیاط، همیشه می‌تواند دلگرم‌کننده‌تر از پشیمانی باشد.