کتاب معبد سرچشمه؛ بازخوانی حزب جمهوری اسلامی و نقش محوری آن در تثبیت انقلاب اسلامی

به گزارش شهرآرانیوز، کتاب «معبد سرچشمه؛ حزب جمهوری اسلامی ۱۳۵۷–۱۳۵۹» به کوشش سید مجتبی مومنی و محمدمهدی اسلامی، نگاهی دقیق و مستند به شکل‌گیری و فعالیت‌های حزب جمهوری اسلامی در روز‌های حساس پس از پیروزی انقلاب اسلامی دارد. این اثر در اصل، تلاشی برای بازخوانی تاریخچه تشکیلاتی و سازمانی حزبی است که نقش محوری در تثبیت دستاورد‌های انقلاب و مدیریت جریان‌های سیاسی داخلی ایفا کرد و از طرفی هدف ترور و تخریب نیرو‌های مؤمن به انقلاب را به خود جلب کرد. 

کتاب با مقدمه‌ای جامع از ناشر آغاز می‌شود که اهمیت حادثه انفجار دفتر حزب در شامگاه هفتم تیر ۱۳۶۰ را از منظر سیاسی، تاریخی و بین‌المللی بررسی می‌کند؛ حادثه‌ای که هم تعداد شهدا و جانبازان آن و هم اثر سیاسی‌اش، آن را در ردیف یکی از بزرگ‌ترین ترور‌ها در جهان قرار می‌دهد.

نویسندگان با نگاهی عمیق، ارتباط این واقعه با بلوک‌های شرق و غرب و پیامد‌های آن برای سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی را بازمی‌خوانند و نشان می‌دهند که حزب جمهوری اسلامی نه‌تنها هدف داخلی بلکه هدفی برای جریان‌های بین‌المللی بود. 
 
فصل نخست کتاب با عنوان «آرزویی به قدمت نیم قرن» به بررسی انگیزه‌ها و دلایل شکل‌گیری حزب می‌پردازد. از تجربه نهضت ملی ایران تا توصیه‌ها و اندیشه‌های حضرت امام‌خمینی(ره)، نقش دکتر سیدمحمد حسینی‌بهشتی به عنوان بنیان‌گذار اصلی حزب برجسته می‌شود. بهشتی با نگاهی استراتژیک و ایدئولوژیک، تشکیل حزب را ضرورتی برای تداوم انقلاب و مدیریت صحیح جامعه پس از پیروزی می‌دانست. او تأکید می‌کرد که حزب جمهوری اسلامی باید با نیروی انسانی جدید و همسو با ارزش‌های اسلام، ساختاری منسجم برای اداره جامعه و مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی ایجاد کند.

یکی از نکات برجسته کتاب، تشریح فلسفه سازمانی حزب است. بهشتی در این زمینه معتقد بود که حتی رهبری ولایی نیز برای اجرای تصمیمات خود نیاز به تشکیلات منسجم و کارآمد دارد و بدون سیستم اجرایی مناسب، هیچ تصمیم کلان و فوری در شرایط بحرانی قابل‌اجرا نیست. او با نگاه خدایی و اسلامی به تحزب، تشکیلات حزب را نه برای قدرت‌طلبی، بلکه برای تداوم انقلاب و حفاظت از دستاورد‌های آن می‌دانست. این دیدگاه، حزب جمهوری اسلامی را از دیگر احزاب سیاسی مرسوم جهان متمایز می‌کند و اهمیت آن را در تاریخ سیاسی ایران برجسته می‌سازد. 

کتاب به تفصیل، حلقه‌های مشهد، جلسات هیئت مؤسس و فرایند تدوین اساسنامه حزب را شرح می‌دهد. نویسندگان نشان می‌دهند که حزب چگونه در همان ماه‌های ابتدایی انقلاب، کادرسازی و سازماندهی نیرو‌های مؤمن به انقلاب را آغاز کرد و به‌مرور، تبدیل به نهادی محوری در مدیریت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور شد. از سوی دیگر، کار ویژه حزب در روز‌های اولیه، ساماندهی نیرو‌های پراکنده انقلابی، آموزش ایدئولوژیک و ایجاد هماهنگی بین آنان بوده است؛ وظایفی که دکتر محمدجواد باهنر و آیت‌الله خامنه‌ای نیز در آن نقش اساسی ایفا کردند.

فصول میانی کتاب به بررسی آزمون‌ها و چالش‌های حزب در عرصه سیاسی می‌پردازد؛ از نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری و دوقطبی‌های درون‌حزبی تا روابط با مجلس و دولت، و نقش حزب در انتخاب کابینه و تعیین نخست‌وزیر. روایت جزئیات این وقایع، نشان می‌دهد که حزب جمهوری اسلامی چگونه در برابر فشار‌های داخلی و خارجی، از قدرت تشکیلاتی و انسجام سازمانی خود برای مدیریت شرایط بحرانی بهره برد.

درنهایت، کتاب «معبد سرچشمه» نه‌تنها یک تاریخچه حزبی بلکه مرجعی برای درک ساختار سیاسی انقلاب اسلامی است. بررسی دقیق تصمیمات کلیدی، تشکیلات، کادرسازی و استراتژی حزب، خواننده را با فرایند‌های مدیریتی و ایدئولوژیک یک حزب انقلابی آشنا می‌کند و اهمیت آن را در تثبیت انقلاب و مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی روشن می‌سازد. این معرفی نشان می‌دهد که حزب جمهوری اسلامی با نگاه بلندمدت و تمرکز بر سازماندهی مؤثر نیرو‌های انسانی، توانست به نهادی حیاتی در مسیر تحقق اهداف انقلاب تبدیل شود.