آیا ایران و آمریکا در آستانه توافق هستند؟

به گزارش شهرآرانیوز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، شامگاه سه‌شنبه در کاخ سفید و در حضور محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که به واشنگتن سفر کرده است، گفت: «فکر می‌کنم آن‌ها به‌شدت خواهان دستیابی به توافق هستند. من کاملاً مایل به آن هستم و ما با آن‌ها در حال گفت‌و‌گو هستیم و یک روند را آغاز کرده‌ایم، و خوب خواهد بود اگر توافقی با ایران حاصل شود.»

بعد از این اظهارات ترامپ بود که امروز (چهارشنبه، ۲۸ آبان ۱۴۰۴) سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، با خبرگزاری آمریکایی سی‌ان‌ان گفت‌و‌گو کرد. خرازی شرط لازم برای هرگونه مذاکره با آمریکا را رعایت اصل برابری و احترام متقابل خواند و تأکید کرد: برای روشن‌بودن موضوع و روند مذاکره، از پیش باید درمورد دستورکار مذاکره توافق شود. آن‌ها باید اولین گام را بردارند و نشان دهند که آماده تعامل با ما بر اساس شرایطی هستند که ما تعیین می‌کنیم.

پیش‌شرط‌های ایران برای مذاکره با آمریکا چیست؟

خرازی در این مصاحبه، سه پیش‌شرط را برای مذاکره با آمریکا تعیین کرد. شرط اول مذاکره این است که ایران توقف غنی‌سازی اورانیوم را غیرقابل‌قبول می‌داند، خرازی در این باره گفت که «درجه غنی‌سازی می‌تواند موضوع مذاکره باشد».

پیش‌‌شرط دوم این است که برنامه موشک‌های بالستیک ایران غیرقابل‌مذاکره است، خرازی در این باره گفت که «درباره فعالیت‌های موشکی خود، گفت‌و‌گو نخواهیم کرد و از آنچه بتوانیم، در جهت ارتقای موشک‌هایمان انجام می‌دهیم.»

پیش‌شرط سوم که از سوی خرازی طرح شد، لزوم احترام متقابل است. خرازی گفت که «رئیس‌جمهور آمریکا، ترامپ، به تعامل دیپلماتیک اعتقادی ندارد و در عوض ترجیح می‌دهد برای رسیدن به اهداف خود از زور استفاده کند. اگر مذاکره بر اساس احترام متقابل و جایگاه برابر باشد و برای روشن‌بودن موضوع و روند مذاکره از پیش درمورد دستورکار آن توافق شده باشد، ما آماده انجام این کار هستیم.»

آیا مذاکره جدی است؟

بدون تردید طی روز‌های آینده نیز موج اخبار مرتبط با مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا ادامه‌دار خواهد بود و مقامات سیاسی از تحلیلگران، نمایندگان مجلس و دولتمردان در این باره اظهارنظر خواهند کرد.

با این حال برای اینکه بتوانیم نقشه درستی از نقشه آینده سیاست خارجه ایران ترسیم کنیم باید بدانیم که به اظهارنظر‌های چه‌کسانی بیشتر توجه کنیم.

بدون تردید، صحبت‌های سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. برای درک اهمیت صحبت‌های خرازی باید بدانیم که شورای راهبردی روابط خارجی ایران چه جایگاهی دارد.

شورای راهبردی روابط خارجی، اتاق فکر و نهاد مشورتی رهبری با رویکردی راهبردی در حوزه روابط خارجی است که در خرداد سال ۱۳۸۵، با حکم مقام معظّم رهبری تشکیل شد. این شورا با هدف نقش‌آفرینی در تصمیم‌گیری‌های کلان، نشان‌دادن افق‌های نو در روابط خارجی در جهت نیل به اهداف سند چشم‌انداز کشور را برعهده دارد. اعضای این شورا با حکم رهبر معظم انقلاب تعیین شده‌اند و شامل دکتر سعید جلیلی، دکتر ابراهیم شیبانی، حسین طارمی، مهدی مصطفوی اهری و سردار احمد وحیدی هستند. همچنین دبیر این شورا سیدعباس عراقچی، وزیر امورخارجه است.

بدون تردید شورای راهبردی روابط خارجی بالاترین سطح تأثیرگذاری در سیاست خارجه ایران را دارد؛ از این رو، صحبت‌های سیدکمال خرازی به عنوان رئیس شورا نیز به‌خوبی می‌تواند نشان دهد که ایران چه برنامه‌ای را دنبال خواهد کرد. صحبت‌های خرازی نشان داد که ایران فعلاً برنامه‌ای جدی برای توافق یا مذاکره ندارد.