مصرف بی رویه آنتی بیوتیک، سلامت عمومی را تهدید خواهد کرد | برای بیماری‌های ویروسی، آنتی بیوتیک نخورید

به گزارش شهرآرانیوز؛ دکتر مسعود زحمت‌کش در نشست خبری هفته جهانی مبارزه با مقاومت میکروبی که امروز، شنبه یکم آذر برگزار شد، با هشدار نسبت به روند رو‌ به‌ افزایش مقاومت‌های میکروبی در جامعه گفت: عدم مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک یک مسئولیت اجتماعی است؛ چرا که افراد با مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک فقط سلامت خود را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند بلکه با ایجاد چرخه مقاومت میکروبی و شکل گیری میکروب‌های مقاوم به درمان، سلامت کل جامعه را به مخاطره می‌اندازند.

وی با اشاره به اینکه دسترسی آسان مردم به آنتی‌بیوتیک نقش مهمی در ایجاد مقاومت دارویی دارد، افزود: ۲ دهه قبل، دارو‌هایی مثل آزیترومایسین یا آموکسی‌کلاو پاسخ بسیار خوبی به عفونت‌های باکتریایی می‌دادند، اما به‌ مرور و به دلیل مصرف بی‌رویه، اثربخشی بسیاری از این دارو‌ها کاهش یافته است. امروز آزیترومایسین تقریباً در بسیاری موارد از حیض انتفاع خارج شده و آموکسی‌سیلین نیز به‌دلیل استفاده بی‌مورد، کارایی گذشته را ندارد. وی گفت: مصرف بی‌رویه و خودسرانه آنتی‌بیوتیک، یکی از جدی‌ترین تهدید‌های سلامت عمومی است و اگر کنترل نشود، درمان بسیاری از عفونت‌ها را با چالش جدی روبه‌رو خواهد کرد.

بیماری ویروسی با آنتی بیوتیک درمان نمی‌شود

زحمت‌کش با بیان اینکه استفاده نادرست از آنتی‌بیوتیک‌ها در بیماری‌های ویروسی یکی از مهم‌ترین دلایل این بحران است، گفت: در حال حاضر ۸۰تا۹۰ درصد عفونت‌های تنفسی، ویروسی هستند و نیاز به آنتی بیوتیک ندارند. بسیاری از بیماران بدون دلیل، برای سرماخوردگی، گلودرد، درد دندان یا حتی علائم جزئی، آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند. استفاده روتین آموکسی‌سیلین یا آزیترومایسین در این موارد سبب می‌شود زمانی که واقعاً به این دارو‌ها نیاز داریم، دیگر اثرگذار نباشند.

وی افزود: بار‌ها دیده‌ایم خانواده‌ها قبل از مراجعه به پزشک، یک ورق آنتی‌بیوتیک مصرف کرده‌اند و وقتی بهبود پیدا نمی‌کنند، از پزشک انتظار دارویی قوی‌تر دارند. درحالی‌که بیماری از ابتدا ویروسی بوده و نیازی به آنتی‌بیوتیک نداشته است.

وی با تأکید بر اهمیت نقش داروسازان گفت: داروخانه‌ها باید قانون را رعایت کنند؛ تحویل آنتی‌بیوتیک بدون نسخه ممنوع است. همکاران داروساز می‌توانند نقش مهمی در آگاه‌سازی مردم داشته باشند؛ توضیحاتی مثل اینکه دوره مصرف آنتی بیوتیک باید کامل شود و مصرف ناقص یکی از علل اصلی ایجاد مقاومت میکروبی است و اینکه بدون تجویز پزشک درخواست آنتی بیوتیک اشتباه است؛ خیلی کمک کننده خواهد بود.

او ادامه داد: متاسفانه در اغلب خانه‌ها تعداد زیادی دارو‌های نیمه‌استفاده‌شده وجود دارد. این دارو‌های اضافه، مردم را به سمت خوددرمانی و مصرف ناقص سوق می‌دهد و همین مسئله مقاومت باکتری‌ها را تشدید می‌کند. نحوه مدیریت مصرف آنتی بیوتیک مهم است. وقتی پزشک یک دوره دارو تجویز می‌کند بیمار باید دوره درمان را کامل کند. مصرف کوتاه مدت و ناقص آنتی بیوتیک تجویزی پزشک و انبار آن برای دفعات بعدی ابتلا به بیماری یک فرهنگ بسیار غلط در جامعه است.

فشار بیماران بر پزشکان؛ معضل دیگری در مصرف آنتی‌بیوتیک

دبیر انجمن پزشکان عمومی مشهد با اشاره به فشار برخی بیماران برای دریافت آنتی‌بیوتیک گفت: در درمانگاه‌ها بار‌ها شده بیمار با اصرار درخواست پنی‌سیلین یا آنتی‌بیوتیک تزریقی می‌کند. اگر پزشک با علم پزشکی نسخه ندهد، بعضی بیماران تصور می‌کنند ویزیت آنها بی‌فایده بوده است. این توقع غلط، سبب افزایش تجویز‌های غیرضروری می‌شود.

وی افزود: گاهی پزشک از بازگشت بیمار برای پیگیری اطمینان ندارد و برای اینکه احتمال عفونت باکتریایی پنهان را پوشش دهد، به بیمار توضیحاتی می‌دهد و آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند؛ اما راه درست این است که بیمار در ادامه روند درمانش، در صورت نیاز مجددا به پزشک معالجش مراجعه کند.

خوددرمانی در قشر تحصیل‌کرده نیز شایع است

این پزشک عمومی گفت: متأسفانه حتی در میان تحصیل‌کرده‌ها هم خوددرمانی رواج دارد. برخی، چون چندبار تجربه مصرف آنتی‌بیوتیک داشته‌اند، تصور می‌کنند تشخیص و درمان را بلد شده‌اند. این رفتار‌ها بسیار خطرناک است، چون فرد نمی‌داند با هر مصرف غیرضروری چه آسیبی به سلامت خود و جامعه می‌زند.

زحمتکش تأکید کرد: کنترل مقاومت میکروبی نیازمند همراهی همکاران پزشک، داروساز و رسانه‌ها است و در کنار این بایستی سواد سلامت عمومی ارتقا یابد.