گزارش آگهی
تهران، شهری با ترافیک سنگین و هوایی تقریبا همیشه آلوده است. بنابراین نهادهایی مانند شهرداری به‌کمک پلیس راهور، سال‌هاست برای کنترل تردد و کاهش آلودگی هوا، طرح‌های مختلفی مانند «طرح ترافیک» و «طرح کنترل آلودگی هوا» را اجرا می‌کنند. با توجه به جزئیات مربوط به ساعات و محدوده‌های اعمال این طرح‌ها بسیاری از رانندگان به اشتباه وارد آنها شده و مشمول جریمه می‌شوند. این در حالی است که اطلاع‌رسانی دقیقی هم به آنها نمی‌شود. برای رفع این مشکل، پلتفرم‌های شخص ثالث مختلفی مانند آیتول مدت‌هاست در این زمینه به کاربران خود اطلاع‌رسانی کرده و حتی امکان پرداخت جریمه‌ها یا خرید طرح را نیز فراهم کرده‌اند. در این مطلب انواع جریمه‌های مربوط به طرح‌های ترافیک و آلودگی هوای تهران و نحوه اطلاع از آنها را بررسی می‌کنیم.
پیش از هر چیز لازم است طرح‌های فعال در تهران را بشناسیم. هرکدام از این طرح‌ها قوانین و ساعت‌های اجرایی متفاوتی دارند و طبیعتا نوع جریمه آنها نیز متفاوت است.
این محدوده عمدتا مرکز شهر تهران و خیابان‌های شلوغ و پرتردد آن را شامل می‌شود؛ خیابان‌های فردوسی و ولیعصر، منطقه امیرآباد و هفت تیر نمونه‌هایی از آنها هستند. ورود به این محدوده‌ها فقط با مجوز روزانه یا سهمیه سالانه مجاز است و اگر خودرویی بدون مجوز وارد این محدوده شود، توسط دوربین‌های پلاک‌خوان شناسایی و جریمه خواهد شد. بنابراین اطلاع از ساعت طرح ترافیک در روزهای مختلف هفته قطعا برای راننده‌های تهرانی ضروری است. محدوده طرح ترافیک تهران با رنگ آبی در تصویر بالا مشخص شده است.
طرح دیگر برای کنترل ترافیک و آلودگی هوای شهر تهران، طرح کنترل آلودگی هوا نام دارد که در تصویر بالا با رنگ قرمز مشخص شده است. این طرح که پیش‌تر به آن «طرح زوج و فرد» گفته می‌شد در تمام طول سال (به‌جز جمعه‌ها و تعطیلات رسمی) از ساعت ۶ صبح تا ۹ شب فعال است. ورود همه خودروها به این محدوده آزاد است، اما هر پلاک فقط ۲۰ روز در هر فصل می‌تواند به‌صورت رایگان وارد آن شود. پس از اتمام سهمیه، ورود بدون رزرو یا پرداخت عوارض، مشمول جریمه می‌شود.
سیستم هوشمند کنترل تردد تهران به‌کمک شبکه‌ای از دوربین‌های پلاک‌خوان در ورودی و خروجی محدوده‌ها عمل می‌کند. کافی است حتی یک‌بار بدون خرید طرح ترافیک روزانه وارد محدوده شوید تا سیستم به‌طور خودکار، تخلف شما را ثبت نماید. جریمه ورود غیرمجاز به طرح ترافیک بر اساس مصوبه سالانه محاسبه می‌شود و معمولا مبالغی چندصد هزار تومانی دارد. این مبلغ بسته به نوع طرح، زمان ورود (پیک یا غیرپیک) و تعداد تکرار در ماه متفاوت است. جریمه‌های پرداخت‌نشده، پس از مدتی به بدهی خودرو در سامانه راهور افزوده شده و شامل جریمه دیرکرد نیز می‌شوند.
شاید تصور کنید با نصب اپلیکیشن یا مراجعه به سایت راهور می‌توان همیشه از جریمه‌های طرح ترافیک یا آلودگی هوا باخبر شد، اما واقعیت چیز دیگری است. اطلاعات مربوط به ورود به محدوده‌های طرح ترافیک معمولا با تاخیر در سامانه پلیس راهور ثبت می‌شوند و بسیاری از رانندگان تنها پس از ماه‌ها و معمولا هنگام فروش خودرو یا استعلام خلافی کلی متوجه این جریمه‌ها می‌شوند.
دلایل اصلی این ناآگاهی عبارتند از:
معضل عدم اطلاع‌رسانی به‌موقع به مالکان خودرو در خصوص ورود غیرمجاز به محدوده‌های طرح ترافیک یا آلودگی هوا، بعضا جریمه‌های سنگین دیرکرد را برای آنها به‌همراه دارد. این مشکل زمانی جدی‌تر می‌شود که ممکن است خودرویی اساسا به اشتباه جریمه شده باشد. در چنین شرایطی، به‌دلیل ناآگاهی از موضوع، امکان ثبت اعتراض در مهلت قانونی نیز از بین می‌رود.
برای رفع این مشکل، برخی سامانه‌های خصوصی وارد عمل شده و با اتصال به پایگاه داده پلیس راهور، امکان استعلام طرح ترافیک تهران و پرداخت آنی جریمه‌های مربوط به این بخش را فراهم کرده‌اند. یکی از شناخته‌شده‌ترین این سامانه‌ها آیتول است؛ یک پلتفرم جامع خدمات خودرو که با تمرکز بر شفافیت و سادگی، فرآیند استعلام و پرداخت انواع بدهی‌های مربوط به خودرو را تسهیل کرده است.
برای استفاده از قابلیت استعلام طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا در آیتول، کافی است مراحل ساده زیر را دنبال کنید:
از مهم‌ترین مزایای آیتول، به‌ویژه در مقایسه با سامانه‌های دولتی استعلام و پرداخت بدهی خودرو، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
جمع‌بندی
عدم پرداخت عوارض تردد در محدوده‌ی طرح ترافیک می‌تواند در طول زمان تجمیع شده و به هزینه‌ای قابل‌توجه تبدیل شود. از سوی دیگر، جریمه‌ی دیرکرد آنها که در سال ۱۴۰۴ ماهانه دو درصد اعلام شده، باید در نظر گرفته شود. همچنین، با توجه به ضعف سامانه‌های دولتی در اطلاع‌رسانی به‌موقع به رانندگان در این زمینه، استعلام مداوم و دقیق این هزینه‌ها اهمیت زیادی دارد. برای رفع این مشکل، سرویس استعلام آیتول می‌تواند یک راه‌حل مفید باشد. برای استفاده از این سرویس، کافیست طبق مراحل گفته‌شده وارد وب‌سایت یا اپلیکیشن آیتول شوید و بدون نیاز به ثبت‌نام یا احراز هویت، بدهی‌های خود را استعلام و پرداخت کنید.