به گزارش شهرآرانیوز، به محوطه دانشگاه فردوسی مشهد که میرسیم، تابلویی ما را به ساختمان پارک علم و فناوری هدایت میکند. در اتاقی که پر از تقدیرنامه و دستاوردهای علمی است، با لبخند گرم دکتر ماریا بیهقی روبهرو میشویم؛ زنی که پشت چهره آرامش، داستانی از رنج، امید و تلاش نهفته است.
او میگوید: «چهارده سال پیش ازدواج کردم، دو فرزند دارم و دکترای بیوتکنولوژی و فوقدکترای طراحی دارو را از دانشگاه فردوسی مشهد گرفتهام.».
اما مسیر علمیاش از یک نقطه تاریک آغاز شد: بیماری سرطان پستان مادر.
پانزده ماه بعد از شروع بیماری، مادرش درگذشت و دکتر بیهقی در افسردگی عمیقی فرو رفت. تنها انگیزهای که او را از این روزهای سخت بیرون آورد، آرزوی مادرش بود که میخواست دخترش تحصیلاتش را در ایران ادامه دهد. همان آرزو، انگیزهای شد تا او در آزمون دکتری شرکت کند و پذیرفته شود.
او پس از قبولی در دکتری، همه توان خود را روی یافتن دارویی برای درمان سرطان متمرکز کرد. به گفته خودش: «خیلی وقتها فکر میکردمای کاش دارویی بود که مادرم را خوب میکرد.»
در آن زمان تنها داروی مناسب برای برخی سرطانها، هرسپتین بود که فقط برای ۸ درصد بیماران اثر داشت. همین مسئله او را به تحقیق روی واکسن جدیدی سوق داد.
نتیجه تحقیقات او، طراحی واکسنی برای انواع سرطانهایی با گیرنده CCR۷ بود؛ واکسنی که مانع رشد و گسترش سلولهای سرطانی میشود. این اختراع در ایران و آمریکا ثبت شد و در مسابقات بینالمللی ۲۰۲۲ سوئیس، مدال طلا گرفت.
اما وقتی از او درباره تولید واکسن در ایران میپرسیم، لبخندی تلخ میزند: «هیچ حمایتی نمیشود. یک شرکت آمریکایی اعلام آمادگی کرده، اما منتظر نتایج دو مقاله دیگر هستم.»
برای توقف نکردن روی یک مسیر، شرکت «نانو زیست فناور فردوسی» را تأسیس کرد و فعالیت خود را با ۱۱ پژوهشگر آغاز کرد.
آنها با تکیه بر دانش خود، تولید محصولات پوستی بر پایه اگزوزوم انسانی را شروع کردند و توانستند به شرکتهای دانشبنیان بپیوندند.
اختراع اگزوزوم انسانی نیز برای او مدال نقره و گواهی نوآوری با گرید A در سوئیس به همراه داشت. تاکنون هشت محصول با برند «الینفارما» ثبت شده و در دو کارخانه داروسازی در مشهد و تهران تولید میشود.
پس از سرطان، دغدغه بزرگ او بیماری دیگری بود: آلزایمر.
او مکملی با فناوری نانو تولید کرده که برای پیشگیری و درمان این بیماری طراحی شده است. نمونه اولیه آن تولید شده و در انتظار تأیید سازمان غذا و داروست.
این مکمل روی هشت بیمار مبتلا به آلزایمر شدید نیز بررسی شده و به گفته او «تنش بیماران کمتر شده و خوابشان بهبود یافته است».
این طرح نیز مقام طلا را در سوئیس ۲۰۲۴ و حمایت ستاد نانو کسب کرده است.
در بخش نوآوری، دکتر بیهقی با صراحت میگوید: «نوآوری در ایران پذیرفته نمیشود. سازمان غذا و دارو فقط محصولی را مجوز میدهد که دقیقا مثل نمونه خارجی باشد. کوچکترین تفاوت، یعنی رد شدن.»
او پیشنهادهایی از آمریکا، استرالیا و عربستان برای همکاری دارد، اما میگوید: «تا جایی که بتوانم، دلم میخواهد با نام ایران کار کنم.»
بزرگترین درس زندگی او را میتوان از زبان خودش شنید:«هر بار که خسته میشدم، صدای مادرم در گوشم میپیچید. همین صدا مثل دوپینگ مرا جلو میبرد.»
از افسردگی پس از فوت مادر تا مدیریت پژوهش، از مادر شدن تا ثبت اختراعات، او بارها زیر بار مشکلات خم شده، اما هیچوقت نایستاده است.
امروز، دکتر ماریا بیهقی نمادی از اراده و پشتکار زنانی است که رنج را به امید، و اندوه را به دستاورد تبدیل میکنند