راهی که امام هادی (ع) با زیارت جامعه کبیره پیش‌پای شیعه گذاشته‌اند | هدایت به‌سوی نور

به گزارش شهرآرانیوز؛ از تدابیر و جلوه‌های محبت و رأفت ائمه معصوم (ع) این است که بنا بر شرایط و به تناسب فرصتی که جغرافیای زمان و مکان دراختیارشان گذاشته است، تلاش کرده‌اند راه را نه‌فقط به انسان‌های معاصر خود بلکه به تاریخ نشان دهند؛ همچون امام‌هادی (ع) که با وجود خفقان سیاسی‌اجتماعی با زبان زیارت، راه را از بیراهه نشانمان داده‌اند و نسخه علاج از تحیر و غفلت را دراختیارمان گذاشته‌اند. درباره این آینده‌نگری و میراث زیارتی امام دهم شیعیان (ع)، با حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدحسین مؤمنی، استاد حوزه علمیه و کارشناس مذهبی، گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

هدیه امام هادی (ع)

یکی از بهترین مواریث شیعه، هدیه امام‌هادی (ع) به همه ماست و اگر کسی بخواهد یک دوره کامل مباحث معرفتی را چه در مقام توحید، چه نبوت، چه معاد و چه قیامت مرور کند، کافی است به این هدیه (زیارت جامعه‌کبیره) رجوع کند؛ چنان‌که حضرت هادی (ع) خود می‌فرمایند: «اگر می‌خواهید با ما ارتباط بگیرید، از طریق این زیارت باشد.»

یا آنکه حضرت امام‌زمان (عج) در سفر حج، به سیداحمد رشتی که راه را گم کرده بود، فرمودند: «چرا از این زیارت غافلید؟ اگر در دنیا راه را گم کردید و متحیر شدید، به این هدیه امام‌هادی (ع) اهتمام داشته باشید. خدا با این زیارت به شما نور می‌دهد.»

نظر امام زمان (عج) درباره زیارت جامعه

نه‌فقط امام معصوم (ع) بلکه بزرگان علما و مراجع به‌ویژه امام‌خمینی (ره) در نجف، قم و مشهد هر روز به حرم مطهر مشرف می‌شدند و این هدیه امام‌هادی (ع) را می‌خواندند. در احوالات آیت‌ا... بهجت دیده شده است هر روز به حرم حضرت معصومه (س) مشرف می‌شد و زیارت جامعه‌کبیره می‌خواند و این‌چنین، یک دوره کامل توحید، معاد، نبوت و امامت را مرور می‌کرد.

پدر مرحوم علامه‌مجلسی تعریف می‌کند که وقتی به محضر امام‌زمان (عج) مشرف شدم، به لکنت زبان افتاده و شروع کرده بود به خواندن زیارت جامعه‌کبیره، حضرت حجت (عج) سه‌مرتبه فرمودند: «زیارت خوبی است، زیارت خوبی است، زیارت خوبی است.»

نسخه جلا و نورانیت قلب

از اعجاز‌های زیارت جامعه کبیره، آن است که به زندگی انسان نور می‌بخشد و قلب آدمی را شفاف و حال عمومی‌اش را خوب می‌کند. شهید صیادشیرازی هر روز این زیارت را می‌خواند. پسر شهید تعریف می‌کرد ایشان حتی روزی دومرتبه جامعه‌کبیره را می‌خواند و از یکی از هم‌رزمان شهید شنیدم که وقتی هلی‌کوپتر برای عملیات مرصاد از جا برخاست، تا رسیدن به منطقه عملیات، شهید صیادشیرازی سه‌مرتبه زیارت جامعه‌کبیره را خواند. 

این‌گونه بود که رهبر معظم انقلاب بوسه بر کفن ایشان زدند و فرمودند: «حیف بود صیادشیرازی در بستر بمیرد.» تجربه‌های مختلف از این دست، برکات و تأثیر هدیه جاودانه امام‌هادی (ع) در شرایط و مواضع مختلف و گره‌گشایی‌های ایشان، را بیش از پیش ثابت می‌کند.

تحیر و غفلت را درمان می‌کند

توصیه‌ها و برکات تجربه‌شده از اهتمام و مداومت به این زیارت، نشان می‌دهد که اگر به جامعه‌کبیره مقید باشیم و توجه کنیم، راه‌های خوبی به روی ما باز می‌شود. اگر کسی در دنیا، راه گم کرده است و نمی‌داند چه باید بکند، مثل این روز‌ها و ابتلای ما به روزمرگی‌ها، یا آنها که متحیر شده‌اند و به هر دری که می‌زنند، بسته است و راه برایشان باز نمی‌شود و مانده‌اند چه کنند، خود را در محضر این زیارت نورانی، قرار دهند که راه را نشان و از گمراهی نجاتشان می‌دهد.

با جامعه‌کبیره مأنوس شویم

در پاسخ به آنها که می‌گویند چطور زیارت جامعه‌کبیره این همه اضطراب، سرگشتگی و غفلت ما را درمان می‌کند، باید گفت بالاترین دلیل بر شیء وجود شیء است. قبل از اثبات تأثیر، چه ایرادی دارد که این دستور امام معصوم را انجام دهیم؟ برای آنکه حال دلمان خوب شود، این زیارت را بخوانیم و حتی اگر بلد نیستیم بخوانیم، به آن گوش بدهیم؟ کلمات ایجاد انگیزه می‌کنند. ما از این مضامین و دستورات غافل هستیم. کلمه، نور ایجاد می‌کند. آنها که اهل ماوراء و متافیزیک هستند، حتی یک کلمه را دارای بار و تأثیر می‌دانند که چنین هم است.

عقلمان را تقویت کنیم

متأسفانه، این روز‌ها حالت غفلت بر بسیاری از افراد غلبه دارد. بیشتر وابستگی‌هایی که داریم نه‌تنها گشایشی نمی‌آورد، بلکه بیشتر ما را دچار گرفتگی می‌کند، لذا امام‌هادی (ع) ما را متوجه این نکته می‌کنند که «بدانید، زندگی در این دنیا دار فناست نه بقا. فرزندان آدم! به یاد بیاورید زمانی را که با مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کنید.»

گاه در مخیله ما خطور نمی‌کند که مرگ به‌سراغ ما هم می‌آید، درحالی‌که اگر به این موضوع توجه کنیم، هوشیاری‌مان در دنیا افزایش می‌یابد و از غفلتمان کم می‌شود. جامعه‌کبیره به ما کمک می‌کند خیال را که سبب ضعف عقل است، کنار بگذاریم و متوجه آنچه در حیات ابدی به کارمان می‌آید، بشویم. این‌چنین، دیگر کار امروز را به فردا نمی‌اندازیم و هرگز به کسی آسیب نمی‌رسانیم.

چگونه از عقلمان استفاده کنیم؟

حضرت امام‌هادی (ع) ما را به عقل و تعقل تذکر می‌دهند. اگر می‌خواهیم بدانیم از عقلمان درست استفاده کرده‌ایم یا نه، باید ببینیم چطور از آن بهره می‌گیریم. انسان عاقل به اوامر خدا اهتمام دارد و از نواهی او اجتناب می‌کند؛ جوان امروز که مشغله و دغدغه‌های بسیار دارد و در معرض آسیب‌های فراوان است، اگر بداند جامعه‌کبیره از زبان یکی از عقلای معصوم که دنیا نظیر آنها را ندیده، صادر شده است، به‌جای مسیر‌های جعلی و بی‌اثر، دائم به این زیارت متوسل و متصل می‌شود.

امام علی‌النقی (ع) در هدایت قلوب، بسیار گره‌گشا هستند. اگر در دنیا دچار دربه‌دری و ناامیدی و چه‌کنم‌چه‌کنم هستیم و نمی‌دانیم چگونه باید از تحیر خارج شویم و راه صحیح و مقصد را پیدا کنیم، با توسل به زیارت جامعه‌کبیره و محتوای آن و آنچه امام دهم شیعیان (ع) به‌دنبال طرحش بوده‌اند، راه سعادت دنیا و آخرت را پیدا می‌کنیم.