نبات خراسان رضوی، ثبت جهانی می‌شود | توزیع ۱۷۰ هزار تن شکر خام در ۹ماهه نخست امسال

به گزارش شهرآرانیوز، بیست‌و‌سومین نشست «یکشنبه‌های اقتصادی» استاندار خراسان رضوی با دستورکار ویژه «رسیدگی به مشکلات صنعت قند و شکر، بتن و ماشین‌سازی» صبح امروز (یکشنبه، ۷ دی ۱۴۰۴) با حضور غلامحسین مظفری استاندار خراسان رضوی، علی باخرد مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، فیروز ابراهیمی رئیس خانه صمت استان و جمعی از مسئولان دستگاه‌های اقتصادی، صادرکنندگان، بازرگانان و فعالان بخش خصوصی برگزار شد.

۵۰ درصد نبات کشور در خراسان رضوی تولید می‌شود

قصه شیرین قند در خراسان رضوی به گذشته‌های دور بازمی‌گردد. قدیمی‌تر‌ها تصدیق می‌کنند کارخانه قند آبکوه مشهد یا قند فریمان و کاشمر، جایگاه بسیارمهمی در صنایع استان داشته است. البته که این مسیر تا به امروز نیز استمرار پیدا کرده و اگرچه چغندرقند یکی از محصولات آب‌بر در حوزه کشاورزی است و در خراسان رضوی هم بحران آب به‌قوت وجود دارد، اما کارخانجات صنایع همگن قند و شکر در رویکرد جدید خود متمرکز بر واردات چغندر و نیشکر از استان‌های دیگر یا خارج از کشور هستند تا فقط با فرآوری فناورانه خود، محصولی با کیفیت ملی و استاندارد بین‌المللی تولید کنند.

رضا بایسته‌توسن، دبیر انجمن صنایع همگن قند و شکر خراسان رضوی، در این نشست اظهار کرد: بیش از ۵۰ درصد نبات کشور امروزه توسط خراسان رضوی تولید می‌شود. در سایر محصولات مبتنی بر نیشکر و چغندرقند نیز وضع به همین‌گونه است و جایگاه استان ما بسیاربرجسته است. با این حال، مشکل امروز این است که تولیدکنندگان نبات و محصولات قندی به دو شکل مختلف فعالیت دارند؛ اولاً کارگاه‌هایی که یا خودشان مغازه دارند یا با محصولاتشان، یک یا چند مغازه را تغذیه می‌کنند و دوم نیز کارخانجاتی هستند که نیشکر خود را وارد و محصولات خود را به‌صورت صنعتی تولید می‌کنند.

در این شرایط، صنایع همگن قند و شکر یک مطالبه مهم دارند؛ مطالبه‌ای از جنس گلایه که متمرکز بر تأمین‌کنندگان نیشکر در استان خوزستان است. مختصر و مفیدش همین می‌شود که ۲۰ کارخانه تولید قند و شکر استان امروزه ناچارند ۴۰ درصد از نیشکر خام موردنیاز خود را از واردکنندگان خوزستان تهیه کنند، اما باوجود مصوبه غیرکارشناسی دولت درخصوص ممنوعیت عرضه نیشکر خام به نرخی بالاتر از قیمت مصوب، کارخانجات خراسان رضوی ناچارند محصول موردنیاز خود را با یک واسطه تهیه کنند تا بتوانند هزینه انتقال شکر خام به استان (۲۴۰۰ تومان به ازای هر کیلو) را بر قیمت تمام‌شده محصولاتشان لحاظ کنند.

گلایه محوری فعالان صنعت قند و شکر استان که مطرح شد، محمد میری، مشاور مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان رضوی، از توزیع ۱۷۰ هزارتن شکر خام میان صنایع استان در ۹ ماه گذشته خبر داد که با درنظرگرفتن ۷۵ هزار تن ذخایر استانی شکر و بارگیری ۱۰ هزار تن شکر خام دیگر در هفته گذشته، به‌روشنی می‌توان ادعا کرد که مشکلی برای صنایع ایجاد نخواهد شد.

با این حال، فعالان این صنعت از چالش‌های مالیاتی، مشکلات حوزه صادرات و البته بازار آشفته نبات و شکر نیز گلایه کردند. نماینده عالی دولت در استان نیز با حوصله و دقت به همه مطالبات فعالان صنعت قند و شکر گوش کرد و در ادامه گفت: تأکید می‌کنم که به قید فوریت، کمیته ویژه‌ای برای احیای ظرفیت صنایع قند و شکر استان تشکیل شود. همه راهکار‌های لازم برای رونق‌بخشی به این صنعت و ارتقای ظرفیت‌های تولید و صادراتی باید در دستورکار قرار بگیرد. اداره کل صمت استان مسئولیت اصلی را برعهده دارد. هیچ محصول مبتنی بر چغندرقند ازجمله نبات نباید بدون نام تجاری از استان خارج شوند. محصولات صادراتی استان باید یا کد بهداشت کارگاهی داشته باشند یا پروانه بهره‌برداری؛ در غیر این‌صورت، باید توقیف شوند.

در ادامه بررسی این دستورکار، استاندار خراسان رضوی با پیشنهاد ثبت جهانی نبات نیز موافقت کرد. افزون بر این، به دعوت فعالان صنعت قند و شکر استان قرار شد که در ۸ آبان هر سال، خراسان رضوی میزبان «جشنواره ملی نبات» باشد تا این محصول مهم به‌عنوان فرآورده بومی استان و یکی از اقلام اصلی سبد سوغات زائر بیشتر معرفی شود.

پایان رانت در بازار بتن خراسان رضوی

در بخش دیگری از این نشست، مشکلات صنعت سیمان و بتن موردتوجه قرار گرفت. مطالبات فعالان این صنعت نیز در چند سرفصل خاص تقسیم‌بندی می‌شد؛ از ۱۵۰ آزمایشگاه سنجش کیفیت بتن در پروژه‌های عمرانی که هم از نظر تعداد بسیارمحدود هستند و هم باوجود رقابت‌های ناسالم به بستری برای رانت تبدیل شده‌اند. در حوزه صنعت سیمان نیز عرضه محصولات صنایع به بورس باعث شده تا رقابت برای ارتقای کیفیت از بین برود، تولیدکنندگان سیمان بدون دغدغه محصولاتشان را با کیفیت نازل در بورس عرضه و به فروش برسانند و دردسر‌هایی را رقم بزنند که دامن تولیدکنندگان بتن را گرفته است.

محسن خندان‌دل، رئیس کمیسیون فنی و مهندسی اتاق بازرگانی خراسان رضوی، اظهار کرد: سیمان فراتر از یک محصول صنعتی عادی، ابزاری برای حفاظت از امنیت جانی مردم است. این یک واقعیت است که فاجعه خیلی دور نیست و با عرضه سیمان در بورس، بلایی بر سر این صنعت آمد که تنوع کیفی از میان رفت و فقط قیمت به عامل تعیین‌کننده برای بازار تبدیل شد. فاجعه خیلی نزدیک است. امروزه سیمان و بتن به یک عامل تقویت‌کننده احتمال بروز بحران تبدیل شده است و به‌جرئت می‌توان ادعا کرد فرزندان ما در ساختمان‌هایی زندگی می‌کنند که هر لحظه ممکن است بر سرشان خراب شود.

در واکنش به این دستورکار، استاندار خراسان رضوی دو مأموریت مهم را به دستگاه‌های اجرایی مرتبط تکلیف کرد. به تأکید مظفری، شورای استاندارد استان باید در نخستین جلسه خود، آزمایشگاه‌های سنجش کیفیت بتن را به رعایت جدیدترین استاندارد‌های جهانی سیمان و بتن موسوم به ACI ملزم کنند تا زمینه سنجش کیفیت رانتی از بین برود. علاوه بر این، اتاق بازرگانی استان نیز به محوریت کمیسیون فنی مهندسی خود باید پروژه ویژه تحقیقاتی و عملیاتی با تمرکز بر راهکار‌های افزایش کیفیت سیمان استان را آغاز کند تا اگر نمی‌توان عرضه سیمان در بورس را متوقف کرد، حداقل راهکار‌های الزام‌آور دیگری برای اجبار تولیدکنندگان به ارتقای مستمر کیفیت محصولاتشان پیشنهاد شود.