توسعه گفتمان زیارت، نیازمند تقویت مدیریت دانش و فناوری فرهنگی است

محمد سهیلی در گفت‌وگو با خبرنگار شهرآرانیوز، در تشریح رویکرد‌های این کارگروه، بیان کرد: در حوزه زیارت، فرایند داوری بر اساس سه محور اصلی طراحی شد تا ارزیابی‌ها به‌صورت جامع و متوازن انجام گیرد.

۳ محور اصلی داوری در حوزه زیارت و خدمات به زائر

داور کارگروه زیارت و خدمات به زائر رویداد نشان مشهدالرضا(ع) اظهار کرد: درخصوص داوری در حوزه زیارت و خدمات به زائر، سه محور وجود دارد. محور نخست، نقش افراد و مجموعه‌ها در حوزه خدمات‌رسانی به زائران است، محور دوم، توسعه و ترویج فرهنگ زیارت بوده و محور سوم نیز تعمیق زیارت در عرصه‌هایی مانند هنر، رسانه، تألیف و تدوین کتاب و سایر فعالیت‌های فرهنگی مرتبط است. بر این اساس، تلاش شد نامزد‌های معرفی‌شده در قالب این سه محور دسته‌بندی شوند و در فهرست اولیه داوری، از هر سه حوزه نمایندگانی حضور داشته باشند.

سهیلی با اشاره به روند امتیازدهی بیان کرد: در جلسات داوری، اعضا با توجه به ویژگی‌ها، سوابق، میزان اثرگذاری اجتماعی و شناختی که از نامزد‌ها داشتند، به امتیازدهی پرداختند. جمع‌بندی نهایی امتیازات توسط دبیرخانه انجام شده و نتایج نهایی در آیین اختتامیه مشخص خواهد شد. با این حال، رویکرد کلی کارگروه، تمرکز بر اهداف کلان و عمومی رویداد و تقویت جریان‌هایی بوده است که جنبه الگوساز دارند و قابلیت گسترش در سطح جامعه را پیدا می‌کنند.

الگوسازی و رویکرد مردمی؛ محور انتخاب برگزیدگان

مشاور عالی شهردار مشهد با تأکید بر نگاه مردمی این رویداد تصریح کرد: در کنار معرفی افراد و مجموعه‌های شاخص، تلاش شد رویکرد مردمی نیز به‌صورت جدی مورد توجه قرار گیرد و نمایندگان مردمی و نامزد‌هایی که از بطن جامعه معرفی شده بودند، در فرایند داوری حضور داشته باشند. از این‌ رو، اگرچه ممکن است برگزیدگان لزوماً تنها یا مطلقاً بهترین افراد این حوزه نباشند، اما بدون تردید هریک از آنان در حوزه کاری خود، مصادیقی شاخص و قابل‌توجه به شمار می‌روند.

وی ادامه داد: هدف اصلی، استمرار مسیری است که در سال‌های گذشته نیز دنبال شده و آن معرفی چهره‌ها و نمونه‌هایی است که بتوانند به‌عنوان الگو، زمینه تقویت و تکثیر فعالیت‌های مشابه را در جامعه فراهم کنند.

زیارت تراز رضوی؛ ماندگاری اثر و چالش‌های پیش‌رو

داور کارگروه زیارت و خدمات به زائر رویداد نشان مشهدالرضا(ع) در تشریح تعریف زیارت مطلوب و تراز رضوی گفت: تأکید اصلی بر ماندگاری اثر فعالیت‌هاست؛ ماندگاری‌ای که الزاماً به‌معنای استمرار فیزیکی خدمت نیست، بلکه ناظر بر اثرات فرهنگی، اجتماعی، الگوسازی و فرهنگ‌سازی است. حتی خدماتی که ماهیت مقطعی دارند، اگر بتوانند الگویی موفق ایجاد کنند، از این منظر دارای اثر ماندگار خواهند بود. در مقابل، تولیدات فرهنگی و محصولات مرتبط با تعمیق زیارت، معمولاً واجد جنبه‌های پایدارتر و ماندگارتری هستند.

وی درباره افق توسعه گفتمان زیارت در آینده اظهار کرد: هدف آن است که زیارت، افزون بر ابعاد معنوی، بتواند در شکل‌دهی فرهنگ عمومی، اخلاق اجتماعی و تقویت اعتماد و سرمایه اجتماعی نقش‌آفرینی کند؛ نگاهی که هم در رویکرد‌های خدماتی و هم در برنامه‌های فرهنگی این رویداد مورد توجه قرار دارد.

سهیلی در پایان به مهم‌ترین خلأ‌های شناسایی‌شده در این حوزه اشاره کرد و گفت: باوجود اقدامات ارزشمند، یکی از ضعف‌های جدی، نبود نظام منسجم مدیریت دانش در حوزه زیارت و کمبود فناوری‌های فرهنگی تدوین‌شده و تثبیت‌شده است. فقدان مدل‌ها و الگو‌های مشخص برای سنجش اثربخشی اقدامات زیارتی و توانمندسازی مجموعه‌های فعال، ازجمله چالش‌هایی است که باید در آینده به‌صورت جدی برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی شود.