ثبت نام مدارس و گرفتن وام ودیعه مسکن و مالیات بر خانه‌های خالی انگیزه‌های عقد قرارداد صوری اجاره مسکن است.
مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ در حالی‌که وزیر راه و شهرسازی از آغاز واریز وام کمک‌ودیعه مسکن طی روز‌های آینده خبر داده، برخی خبر‌ها موجب نگرانی از تداوم اجرای این طرح شده است. براساس گفته فعالان بازار، این روز‌ها تعداد مراجعه به بنگاه‌های املاک برای دریافت اجاره‌نامه‌های صوری در مشهد افزایش یافته است تا افراد از این طریق بتوانند وام ودیعه مسکن دریافت کنند. همچنین برخی گزارش‌ها حاکی است تعدادی از مشاوران املاک غیرمجاز در برخی مناطق مشهد که واحد‌های خالی بسیار دارند، با مالکان هم‌سو می‌شوند و برای آن‌ها قرارداد صوری اجاره تنظیم می‌کنند؛ این قرارداد‌ها در سامانه املاک و مستغلات نیز به ثبت می‌رسد.
چند مشاور املاک در مناطق نوساز مشهد می‌گویند که اخیرا برخی افراد که بیش از ۲ سال از ساخت یکی از مجتمع‌های مسکونی آن‌ها گذشته است، ولی نتوانسته‌اند تعدادی از واحد‌ها را به فروش برسانند، از آن‌ها درخواست کرده‌اند با صدور قرارداد‌های صوری اجاره برای این چند واحد و ثبت آن‌ها در سامانه املاک و مستغلات، کمک کنند تا آن واحد، از شمول مالیات بر خانه‌های خالی خارج شود.
درکنار این مسئله در یک ماه اخیر، موضوع ثبت نام مدارس و مسئله خارج از محدوده بودن محل سکونت والدین نیز به اجاره‌نامه‌های صوری رونق بیشتری داده است؛ اجاره‌نامه‌هایی که بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان برای صدور آن‌ها پول گرفته می‌شود.
اجاره‌نامه جعلی معمولا در دفاتر مشاور املاک تنظیم، سپس روی برگه‌های ویژه هولوگرام‌دار نوشته می‌شود، اما مشکل این است که اطلاعات مربوط به صاحب ملک و همچنین خانه موردنظر غیرواقعی است و اشاره به ملک یا فردی دارد که وجود خارجی ندارد. اجاره‌نامه‌های صوری نیز در دفاتر مشاور املاک و روی برگه‌های هولوگرام‌دار تنظیم می‌شود با این فرق که موضوع اجاره‌نامه درباره ملک و صاحب‌ملکی است که وجود خارجی دارد، اما مستاجری که او نیز فردی حقیقی است، قصد سکونت در ملک موردنظر را ندارد و فقط برای پیشبرد کار اداری‌اش به این اجاره‌نامه نیاز دارد.
شوق وام و ثبت نام
برای بررسی قرارداد‌های صوری به چند بنگاه املاک سری زدیم تا از نزدیک قیمت‌های اعلامی را رصد کنیم. در مراجعه به بنگاه اول گفتیم که قراردادی می‌خواهیم که نشان دهد از سال قبل در بولوار فکوری ساکن بوده‌ایم. اگرچه این بنگاه خودش قبول نکرد، گفت بنگاه دیگری در همین نزدیکی چنین کاری انجام می‌دهد. به نشانی‌ای که اعلام کرد، مراجعه کردیم. این بنگاه اعلام کرد که درقبال دریافت ۷۰۰ هزار تومان، قرارداد را تنظیم خواهد کرد.
جوادی، دیگر مشاور املاک در محدوده بولوار فکوری است. او درباره میزان مراجعه مردم برای تنظیم قولنامه‌های صوری به شهرآرا گفت: در فصل ثبت نام مدارس، مراجعاتی برای این کار داریم. من خودم بچه مدرسه‌ای دارم و می‌دانم که محدوده‌بندی مدارس خیلی سخت‌گیرانه شده است و گاهی مدرسه مدنظر و مناسب یک دانش‌آموز در محدوده محل سکونت خانواده وجود ندارد. از سوی دیگر مدارس برای ثبت نام خارج از محدوده درخواست وجه می‌کنند.
وی ادامه داد: هزینه تنظیم یک قولنامه صوری به‌مراتب کمتر از هزینه مدنظر مدارس برای ثبت نام خارج از محدوده است. از این رو دیده شده است که مردم دست به این کار می‌زنند. بااین‌حال بعید می‌دانم دفاتر مشاور املاک دارای پروانه دست به این تخلف بزنند.
غلام‌پور، از مشاوران قدیمی املاک در محدوده بولوار وکیل‌آباد است. او درباره عقد قرارداد‌های صوری گفت: همه می‌دانیم که برخی افراد برای ثبت نام مدارس این کار را می‌کنند و اقدام جدیدی نیست. درباره عقد قولنامه‌های صوری برای گرفتن وام ودیعه مسکن، بنده هم چیز‌هایی شنیده‌ام، اما خودم مراجعه‌کننده‌ای نداشته‌ام که چنین تقاضایی داشته باشد.
وی ادامه داد: البته ممکن است موجر و مستاجر با یکدیگر هماهنگ باشند و حتی دفتر مشاور املاک متوجه صوری بودن قراردادشان نشود. یعنی دو نفر برای گرفتن وام ودیعه مسکن، دراین زمینه به توافق رسیده باشند.
یکی دیگر از مشاوران املاک دراینباره گفت: بعید می‌دانم کسی برای گرفتن وام ۳۰ میلیون تومانی این کار را انجام دهد. اگر هم افرادی باشند، تعدادی اندک‌شمارند. ۳۰ میلیون تومان مبلغ زیادی نیست که آدم بخواهد هفت خان ثبت نام را پشت سر بگذارد.
پیگرد حقوقی دارد
رئیس اتحادیه مشاوران املاک مشهد هم در گفتگو با شهرآرا از عقد قرارداد‌های صوری اجاره مسکن خبر داد و اعلام کرد: این کار بنا به دلایل مختلف انجام می‌شود، اما مردم و مشاوران املاک باید بدانند که عقد قرارداد صوری در حکم جعل سند است و پیگیرد حقوقی دارد.
علی مرادزاده ادامه داد: این اتفاق مسبوق به سابقه است که برخی خانواده‌ها برای اینکه بتوانند فرزند خود را در مدرسه مدنظرشان ثبت نام کنند به‌صورت صوری اقدام به عقد قرارداد اجاره مسکن می‌کنند تا در محدوده ثبت نامی مدارس قرار بگیرند. وی ادامه داد: گزارش‌هایی به دست ما در اتحادیه مشاوران املاک رسیده است مبنی بر اینکه برخی افراد برای اینکه بتوانند از وام ودیعه مسکن استفاده کنند اقدام به عقد قرارداد‌های اجاره مسکن صوری می‌کنند.
او درباره این اقدامات هشدار داد: بدون تردید عقد قرارداد‌های صوری هم‌ردیف جعل سند است و درصورت شناسایی، برخورد قضایی با این کار انجام خواهد شد؛ لذا به همه مردم به‌ویژه همکارانم در دفاتر مشاور املاک هشدار می‌دهم که چنین کاری را انجام ندهند.
مرادزاده تصریح کرد: به شهروندان یادآوری می‌کنم که تنها به مشاوران املاک دارای پروانه که فعالیتشان رسمی و تحت بازرسی است، مراجعه کنند و در زمان عقد قرارداد از مشاوران املاک قرارداد، پرینت طلب کنند.
وی افزود: قرارداد‌های پرینتی دارای هولوگرام صورتی‌رنگ است و روی این قرارداد‌ها بارکدی وجود دارد که درصورت اسکن‌شدن، شما را به سایت سامانه ثبت معاملات املاک متصل می‌کند و همه اطلاعات قولنامه را نمایش می‌دهد و همچنین این قرارداد‌ها کد رهگیری سیزده‌رقمی دارد. اگر درباره قرارداد‌های معاملات مسکن شکایتی صورت گیرد و معلوم شود که مشاور املاک قرارداد رسمی و پرینت را تنظیم نکرده است پلمب خواهد شد.
الزام بر انجام معاملات ملکی در واحد‌های صنفی پروانه‌دار
رئیس اتاق اصناف مشهد نیز دراینباره هشدار داد. محمود بنانژاد گفت: درراستای مشاوره صحیح و صادقانه، سامانه املاک کشور برای ثبت معاملات راه‌اندازی شده است که در آن احراز هویت هر دو طرف انجام شده و امکان هرگونه تخلف، جعل اسناد و مدارک از طرفین و حتی متصدی واحد صنفی مورد نظر سلب می‌شود.
وی افزود: بنابراین افرادی که قصد انجام معاملات ملکی را دارند باید به داشتن مجوز فعالیت یا همان پروانه کسب واحد صنفی توجه داشته باشند و از متصدی واحد صنفی قرارداد چاپی موردمعامله را به همراه هولوگرام درخواست کنند، زیرا دسترسی ثبت مورد معامله همراه برچسب هولوگرام تنها مختص واحد‌های صنفی پروانه‌دار است.
عضو هیئت‌رئیسه اتاق ایران افزود: در قرارداد‌های دستی تاریخ دستی وارد می‌شود و امکان کلاهبرداری به‌ویژه در واحد‌های صنفی بدون پروانه، آسان خواهد بود. هموطنان و به‌ویژه همشهریان عزیز توجه کنند هر معامله‌ای که می‌خواهند انجام دهند علاوه‌بر توجه به پروانه کسب، حتما از بنگاه‌دار قرارداد چاپی با هولوگرام را درخواست کنند تا دچار عواقب مسائلی همچون کلاهبرداری افراد سودجو نشوند.