درواقع مشتری، اجناس را گران‌تر خریده است و از خرید خود رضایت هم دارد. اما سوال این است: آیا همه مشتریان می‌دانند که قیمت واقعی محصولاتی که می‌خرند چقدر است و به این موضوع واقف هستند که قیمت‌ها و تخفیف‌های درج‌شده روی محصولات فروشگاه‌های زنجیره‌ای اغلب غیرواقعی است؟
مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ «برای من مهم نیست که هر کیلوگرم حبوبات را به چه قیمت خرید می‌کنم. کارمند هستم و وقت پاک‌کردن حبوبات را ندارم و ترجیح می‌دهم جنس بسته بندی و تمیزشده بخرم.». این جملات متعلق به یک خانم خریدار است.
او که در سبد خرید خود یک بسته ۹۰۰ گرمی ران پاک‌شده مرغ هم دارد، به خبرنگار شهرآرا می‌گوید: «این بسته مرغ را ۳۶ هزار تومان خریده‌ام. علت هم معلوم است؛ وقت پاک‌کردن مرغ را ندارم و در این شرایط کرونا خرید محصول پاک‌شده را مناسب‌تر می‌دانم.».
درواقع مشتری، اجناس را گران‌تر خریده است و از خرید خود رضایت هم دارد. اما سوال این است: آیا همه مشتریان می‌دانند که قیمت واقعی محصولاتی که می‌خرند چقدر است و به این موضوع واقف هستند که قیمت‌ها و تخفیف‌های درج‌شده روی محصولات فروشگاه‌های زنجیره‌ای اغلب غیرواقعی است؟
برای پاسخ به این سوال به‌همراه بازرسان اداره نظارت و بازرسی اتاق اصناف مشهد طی یک نیم‌روز به بازرسی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای در مشهد پرداختیم. در این بازدید، تعدادی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای معروف بازرسی شد و مسئولان این فروشگاه‌ها به‌دلیل نداشتن فاکتور خرید، به اداره تعزیرات حکومتی احضار شدند.
بررسی کارشناسان اتاق اصناف از وضعیت این فروشگاه‌ها، از اختلاف قیمت فاحش میان محصولات پروتئینی و حبوبات این فروشگاه‌های زنجیره‌ای و اجناس بازار، حکایت داشت.
علی نیرومند، بازرس اتاق اصناف، دراین‌باره به شهرآرا گفت: قیمت درج‌شده روی بسته عدس بسته‌بندی‌شده ۹۰۰ گرمی در ۲ فروشگاه زنجیره‌ای، ۳۵ هزار تومان بود و فروشگاه این محصول را با تخفیفی شک‌برانگیز ۲۵ هزار تومان عرضه می‌کرد. این درحالی است که قیمت همان عدس وارداتی از قزاقستان در بازار به‌ازای هر کیلوگرم ۱۷ هزار تومان است.
وی افزود: در این فروشگاه‌ها اختلاف قیمت میان حبوبات عرضه‌شده به‌صورت بسته‌بندی و حبوبات در بازار چشمگیر بود. بسته ۴۵۰ گرمی لپه در این فروشگاه‌ها به قیمت ۱۶ هزار تومان عرضه می‌شد. یعنی هر کیلو لپه را ۳۵ هزار تومان می‌فروشند؛ این درحالی است که لپه ایرانی درجه یک در بازار هر کیلوگرم ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان است. یعنی هزینه بسته‌بندی محصول ۱۰ هزار تومان است که این فروشگاه‌ها چنین قیمت‌هایی را تعیین می‌کنند؟ همچنین در این فروشگاه‌ها اختلاف قیمت ۸ هزار تومانی در هرکیلوگرم عدس با نرخ بازار مشاهده شد. علاوه براین قیمت نخود در این فروشگاه‌ها ۷ هزار تومان و قیمت لوبیا سفید ۸ هزار تومان با نرخ بازار اختلاف داشت و به‌طورکل حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد تفاوت نرخ در حبوبات فروشگاه‌های زنجیره‌ای با بازار دیده می‌شد.
برند‌های گمنام، اما مشترک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای
یکسان بودن محصولات در جریان بازرسی از دو فروشگاه زنجیره‌ای با دو برند متفاوت، عجیب بود. هر دو فروشگاه حبوبات و محصولات پروتئینی خود را از برند‌های گمنام تهرانی تهیه کرده بودند؛ یعنی حتی گوشت و مرغ که تاریخ انقضای دوروزه دارد، در این فروشگاه‌ها براساس مستندات و فاکتور‌های خرید، از تهران برایشان ارسال شده بود و البته قیمت‌های نا متعارف داشت.
برند حبوبات در هر دو فروشگاه نیز تکراری بود؛ برندی گمنام متعلق به شرکتی در جاده کرج که در کمال تعجب نامی یکسان با برند محصولات پروتئینی داشت و قیمت درج‌شده روی آن نیز نا متعارف بود.
این نخستین‌باری نیست که درباره قیمت‌های درج‌شده و تخفیف‌های ارائه‌شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای شبهاتی مطرح می‌شود. اما به نظر می‌رسد این فروشگاه‌ها با وجود انتقادات فراوان، برای اصلاح در این زمینه عزمی ندارند.
خودم از اینجا خرید نمی‌کنم
مدیر فروشگاه یکی از این فروشگاه‌ها در پاسخ به این سوال که «شما خریدتان را از کجا انجام می‌دهید؟» به شهرآرا گفت: من بخشی از خرید‌های روزانه منزلم را از فروشگاه‌های خودمان تامین می‌کنم.
در واقع ما اینجا کارمند با حقوق ثابت هستیم و از روی فروش درآمد نداریم. با این حال خودم حبوبات و گوشت و مرغ را از اینجا تهیه نمی‌کنم.
او ادامه داد: برای اغلب مشتریان ما، تخفیف‌های ارائه‌شده جذاب است. خیلی‌ها نیز در این منطقه (شهیدفرامرز عباسی) به قیمت‌ها توجه نمی‌کنند و اصلا قیمت برایشان مهم نیست.
یکی دیگر از کارمندان این فروشگاه نیز به شهرآرا گفت: کدام کارگری ران مرغ را به قیمت هر کیلوگرم ۴۰ هزار تومان می‌خرد که من بخرم!
مطمئنیم تبرئه می‌شویم!
طی بازرسی از دو فروشگاه زنجیره‌ای اتفاقی جالب رخ داد. مدیر فروشگاه با مسئول حقوقی شرکت تماس گرفت و تلفن را به بازرس اتاق اصناف داد. صحبت‌های مدیر حقوقی شرکت جالب بود. او گفت: فاکتور خرید همه محصولات موجود است و حتما به دستگاه‌های مسئول و تعزیرات حکومتی ارائه خواهیم کرد و مطمئنیم تبرئه می‌شویم. اگر ممکن است شما (بازرس) فرم تخلف را ثبت نکنید، چون ما آن‌قدر به تعزیرات مراجعه کرده‌ایم که حضورمان در آنجا تکراری شده است!
واقعیت ماجرا نیز همین است. فروشگاه‌های زنجیره‌ای با توجه‌به گردش مالی زیاد و استفاده از متخصصان و حقوق‌دانان به‌راحتی می‌توانند از پس هر دادگاهی در حوزه گرانفروشی یا بی‌قیمت‌فروشی برآیند. این فروشگاه‌ها با توجه‌به حجم زیاد خریدشان می‌توانند سفارش کنند چه قیمتی روی محصول درج شود؛ کاری عجیب که پیش از این، رئیس انجمن صنایع تبدیلی خراسان رضوی از آن خبر داده بود.
بدون تردید آگاهی بخشی به مردم درباره توجه به قیمت محصولات و خرید هوشمندانه می‌تواند اصلی‌ترین راه پیشگیری از گرانفروشی باشد؛ با این‌حال شهرآرا در گزارش‌های آتی خود، باز هم سراغ این موضوع خواهد رفت.