وزیر آموزش وپرورش هم در همان ساعات اولیه انتشار این ماجرا در فضای مجازی، برای اصلاح دستور داد، اما حالا که مدارس شروع شده اند و کتاب‌ها میان دانش آموزان تقسیم شده است، به احتمال منظور وزیر آموزش وپرورش اصلاح کتاب‌ها برای سال تحصیلی آینده است.
زهرا اسکندریان | شهرآرانیوز؛ شاید وقتی یک دانش آموز سوم ابتدایی به جلد کتاب ریاضی اش نگاه می‌کند، به این فکر نکند که چرا هیچ دختری در این عکس جا ندارد یا شاید وقتی به کتاب علومش نگاه می‌کند، به فکرش نرسد که چرا هیچ پسری در این عکس جا ندارد، اما وقتی ماجرا، ماجرای حذف کردن باشد، کمی اوضاع فرق می‌کند. آن هم درست در دوره‌ای که زنان در جای جای دنیا به دنبال حقوق خود هستند و در ایران هم این موضوع به شکلی دیده می‌شود. شاید ماجرای حذف کردن دختران از روی جلد کتاب ریاضی سوم ابتدایی، برای کسی که در نهایت مجوز چاپ می‌دهد، خیلی مسئله پررنگ و مهمی نبوده باشد، هما ن طور که سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش وپرورش هم گفته «پیشنهاد این بود تصویر خلوت‌تر شود»، اما مهم بود. برای خیلی‌ها مهم بود.
از طراح اولیه طرح بگیرید تا مردمی که هیچ فرزندی ندارند و شاید تصویر کتاب ریاضی سوم ابتدایی هیچ وقت برایشان تا حالا آن قدر مهم نبوده باشد. تصویری که حالا به قول نمایندگان وزارت آموزش وپرورش خلوت‌تر شده بود، بدجوری فضای مجازی را در ۲ روز گذشته شلوغ کرد. واکنش‌هایی که همه از جنس اعتراض بودند و ناراحت از اینکه چرا باید یک عکس کارتونی از دختران هم حذف شود؟!
چرا برای حذف پسر‌ها اعتراض نمی‌کنید؟
شاید اگر این موضوع به تنهایی اتفاق می‌افتاد، توجیهات وزارت آموزش وپرورش برای چاپ این طرح کافی بود، اما در روزگاری که زنان برای گرفتن حقوق برابرشان در تلاش هستند، خیلی آنان را ناراحت کرد. برخی از آنان طرح‌های جدیدی تولید کردند و نوشتند: «کتاب ریاضی برای جامعه‌ای که دختری ریاضی دان به نام مریم‌میرزاخانی را به جهانیان معرفی کرده است، باید این طور باشد».
برخی دیگر با این اتفاق به کتاب‌های دیگر فرزندانشان مراجعه کردند و نوشتند: «جلد خیلی از کتاب‌ها هم فقط عکس دختر است، چرا برای حذف پسر‌ها اعتراض نمی‌کنید؟» و افرادی هم بودند که در این میان به سوءاستفاده‌های سیاسی پرداختند مثل توئیت حمید رسایی، عضو جبهه پایداری و نماینده اسبق مجلس: «آنچه حذف شده است، تصویر دختران نیست، بلکه تصویر حجاب آن هاست.
وزارت آموزش وپرورش با یک تیر ۲ نشان زده است: بهانه برای تخریب و حذف حجاب». نسیم بهاری، طراح جلدی که حالا در شبکه‌های مجازی دست به دست می‌شود، درباره آن این طور نوشت: «این طرح را چند سال پیش برای کتاب ریاضی سوم دبستان کشیده بودم که طرح اصلی هم کلی ممیزی خورد و اجازه ندادند یکی از دختر‌ها بالای درخت باشد! در طرح اولیه جلد کتاب ریاضی سوم دبستان نیز مقام‌های وزارت آموزش وپرورش حتی جایی گفته بودند که انگار یکی از دختر‌های روی جلد درحال رفتن به سمت یکی از پسرهاست تا بغلش کند، پس طرح را اصلاح کنید!»
این موضوع نه تنها باعث شد مردم، برخی هنرمندان و ورزش کاران هم به آن واکنش نشان دهند، بلکه از بدنه دولت هم واکنش‌هایی داشت. مثل امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات، که هم در توئیتر و هم در اینستاگرامش با پیوست تصاویری از جلد کتاب، نوشت: «لطفا یکی بیاد بگه این دروغه! باشه ما شاد استفاده می‌کنیم، ولی این کار رو با ما نکنید!»
اصلاح شود!
البته که وزیر آموزش وپرورش هم در همان ساعات اولیه انتشار این ماجرا در فضای مجازی، برای اصلاح دستور داد: «تغییرات در کتاب‌های درسی هر سال براساس ارزیابی و از سوی مؤلفان انجام می‌شود. به رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی مأموریت دادم تغییرات در شکل و محتوای کتاب‌های درسی را با حساسیت کامل رصد، اصلاح و گزارش کند. به دغدغه‌های مردم اهمیت می‌دهم، دختران میهن شایسته احترام اند.»، اما مشخص نیست که این اصلاح چطور قرار است انجام شود. حالا که مدارس شروع شده اند و کتاب‌ها میان دانش آموزان تقسیم شده است، به احتمال منظور وزیر آموزش وپرورش اصلاح کتاب‌ها برای سال تحصیلی آینده است.
برخی از طرح های پیشنهادی کاربران در شبکه های اجتماعی
دختران را نمی‌توان نادیده گرفت
معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، هم که همه انتظار داشتند در این میان واکنش خاصی نشان دهد، توئیت کرد: «اگرچه ۲ جلد کتاب ریاضی و علوم سال تحصیلی جدید را باید کنار هم دید، وزیر محترم آموزش وپرورش بررسی و اصلاح کتاب‌های درسی از زوایای مختلف از جمله عدالت جنسیتی را در دستورکار دارد. در هر صورت حساسیت مردم بجاست، دختران را نمی‌توان نادیده گرفت.»
با این حال کاربران فضای مجازی به تغییرات کتاب‌های درسی از چند وقت پیش توجه کرده بودند. مثل حذف کتاب قرآن از یکی از تصاویر داخل کتاب فارسی اول که سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش وپرورش هم درباره این موضوع این طور پاسخ داد: «قرارگرفتن قرآن در زیر تلویزیون توهین به این کتاب مقدس محسوب می‌شود. در چاپ سال تحصیلی ۱۳۹۹ تصویر قرآن برداشته و مقرر شد در چاپ بعدی با تصویرگری بهتر محل قرارگرفتن آن در کتابخانه مندرج در نگاره مزبور طراحی شود.» در ادامه تصاویر دیگری هم در فضای مجازی منتشر شده بود که هرکدام توجه کاربران را به خود جلب کرده بود. مثلا یکی از کاربران عکسی از شخصیت‌های کتاب دبستانی‌ها را گذاشته بود که شخصیت مرد در آن نسبت با سال گذشته متفاوت شده بود: «پارسال این مرد فقط سیبیل داشت و مثل اینکه امسال ریش هاش هم دراومده!»
حذف غول‌ها در سال‌های قبل
اما حذفیات در کتب فارسی فقط محدود به امسال و جلد کتاب ریاضی نمی‌شود. سال گذشته بود که حذف برخی آثار ادبی از کتاب‌های ادبیات هم اعتراض کاربران در فضای مجازی را برانگیخت. دروسی مانند غزل «در‌این سرای بی کسی» اثر سایه، غزل «جوانی» رهی معیری، شعر «به‌کجا چنین شتابان» شفیعی کدکنی، شعر «باغ بی برگی» اخوان ثالث، داستانی از غلامحسین ساعدی، داستانی از بزرگ علوی، داستان «موسی و شبان»، رباعیات خیام، داستان «هدیه سال نو» اثر ا. هنری و داستان «سیاحت نامه ابراهیم بیگ» به صورت کامل حذف شدند.
همچنین ۳ جمله از داستان «قاضی بست»، نام صادق هدایت از داستان «کباب غاز» جمالزاده، بخش‌هایی از خاطرات اسلامی ندوشن، نام محمود‌دولت آبادی، نام مشفق‌کاظمی و عباس خلیلی و شعر «مادر» ایرج میرزا نیز از دیگر حذفیات بود و به جای این حذفیات آثاری از رضا امیرخانی، علی‌سهامی، امیری اسفندقه، معصومه آباد، کیوان شاه بداغ خان، فاضل‌نظری، عــیـسی‌سـلمانـی لـطف آبـادی، کامور‌بخشایش، مجید واعظی، نظام‌وفا و ضیاءالدین شفیعی اضافه شد.