برخی اصولگرایان عملکرد دولت و مجلس دهم را به‌خصوص در حوزه اقتصادی عامل افت مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم می‌دانند و سهم پر‌رنگی در این زمینه برای شورای نگهبان و موضوع رد صلاحیت‌ها قائل نمی‌شوند و در سوی مقابل، اصلاح‌طلبان سهم عمده را به عملکرد شورای نگهبان می‌دهند که امکان رقابتی‌شدن انتخابات را فراهم نکرد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ بنا به اعلام وزیر کشور در اسفند سال گذشته، مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم، ۴۲/۵درصد بوده است. پیش از این نظرسنجی‌ها هم حکایت از نرخ مشارکت در حدود ۴۹ تا ۵۰درصد داشت. با‌وجود فضاسازی‌های رسانه‌های ضدایرانی، اقدام دولت در اعلام صحیح نرخ مشارکت، نشان‌دهنده صداقت و بیان واقعیت‌های موجود در جامعه است. با‌این‌حال، رقم مشارکت در انتخابات اخیر با‌توجه‌به اهمیت مشارکت در جمهوری اسلامی ایران و تأکید مسئولان نظام بر حضور پرشور مردم پای صندوق‌های رأی، قابل تأمل است. کمتر‌شدن نرخ مشارکت به‌نسبت ادوار انتخابات در سال‌های گذشته از نگاه فعالان سیاسی دلایل مختلفی داشته است.
برخی اصولگرایان عملکرد دولت و مجلس دهم را به‌خصوص در حوزه اقتصادی عامل افت مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم می‌دانند و سهم پر‌رنگی در این زمینه برای شورای نگهبان و موضوع رد صلاحیت‌ها قائل نمی‌شوند و در سوی مقابل، اصلاح‌طلبان اگرچه انتقادها به دولت و فراکسیون امید در مجلس دهم را نادیده نمی‌گیرند و منکر آن نمی‌شوند، سهم عمده را به عملکرد شورای نگهبان می‌دهند که امکان رقابتی‌شدن انتخابات را فراهم نکرد.
برخی اصلاح‌طلبان معتقدند هر زمان میزان مشارکت در انتخابات افزایش پیدا کند، شانس کاندیدای مورد‌حمایت آنان برای پیروزی در انتخابات بیشتر می‌شود و در‌مقابل هر زمان مشارکت در انتخابات کاهش پیدا کند، این اصولگرایان هستند که فاتح انتخابات می‌شوند. چنین برداشتی سبب می‌شود برخی اصلاح‌طلبان این ایده را مطرح کنند که اصولگرایان نه‌تن‌ها توجهی به کاهش میزان مشارکت در انتخابات ندارند، بلکه برای افزایش شانس پیروزی‌شان، از آن استقبال هم می‌کنند. اما چنین نظری حداقل با‌توجه‌به اظهارات اخیر چهره‌های مطرح اصول‌گرا درست به نظر نمی‌رسد و آنان نیز به‌دنبال راهکاری برای افزایش مشارکت مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی هستند.
مشارکت مردم، نشان‌دهنده علاقه به نظام
ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصول‌گرا، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین درباره تفاسیر مختلف از میزان مشارکت مردم در انتخابات گفت: «طبعا برای هر حکومتی مهم است در انتخاباتی که برگزار می‌کند، از‌جانب مردم بیشترین رأی ممکن به صندوق‌ها ریخته شود. در‌واقع مشارکت مردم، میزان علاقه و وابستگی جامعه به نظام حاکمیتی را نشان می‌دهد. همچنین مشارکت عمومی به این معنی است که اعتماد بین حاکمیت و مردم چقدر است؛ بنابراین مشارکت بدون استثنا برای همه حکومت‌ها مهم است».
این فعال سیاسی اصول‌گرا همچنین درباره اهمیت میزان مشارکت مردم در انتخابات گفت: «اینکه بگوییم میزان مشارکت بسیار مهم است، لزوما به‌معنای تعداد رأی در یک انتخابات نیست. معمولا در همه کشور‌ها دو سال یک بار انتخابات برگزار می‌شود و به همین دلیل اگر روند مشارکت نگران کننده باشد، باید حساسیت لازم را درباره مشارکت پایین نشان داد و دنبال دلیل بی‌رغبتی مردم به حضور در پای صندوق رأی گشت.
همچنین باید این مسئله را مورد‌توجه قرار بدهیم که با پایین‌آمدن میزان رأی لزوما نمی‌توانیم بگوییم مردم ناامید شده اند و با حاکمیت کاری ندارند، چون برای تحلیل اعتماد مردم به حاکمیت در‌کنار انتخابات باید فاکتور‌های دیگر را هم مدنظر قرار داد و بعد از آن به‌دنبال چرایی مشارکت اندک رفت. وقتی مردم ناراضی هستند و حتی دلسرد شده اند، قاعدتا کل حاکمیت باید درباره شرایط حاکم بر افکار عمومی توضیح دهد و این‌طور نیست که دولت به‌تن‌هایی در این مورد احساس مسئولیت کند. چون ما نمی‌توانیم قوه مجریه را از حاکمیت مجزا کنیم و بگوییم که در نظام دو نوع حاکمیت فعالیت دارد؛ یعنی اگر مردم از دولت دلسرد و ناراحت باشند، به کل نظام بی‌اعتماد خواهند شد.
به همین دلیل باید تأکید کرد که حاکمیت و دولت قابل تفکیک نیستند. البته متأسفانه نزدیک به ۲۰سال است گروهی از اصلاح طلبان سعی‌شان را به کار بسته‌اند تا این ذهنیت غلط را که «یک حاکمیت داریم و یک حکومت» به افکار عمومی تزریق کنند و این روالی بسیار غلط، ناصحیح و ضرررسان است. البته با بررسی واگرایی این روز‌های جامعه به مسائل اقتصادی می‌رسیم که مسئولیت مدیریت اقتصادی با دولت است. اما هنگام مواجهه با این واگرایی، کلِ حاکمیت باید خود را برابر سؤال‌ها و مطالبات عمومی پاسخ‌گو بداند».
مشارکت کم شود، پشتوانه نظام دچار خلل می‌شود
حجت الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم، فعال سیاسی اصول‌گرا و عضو شورای مرکزی و سخن‌گوی جامعه روحانیت مبارز، نیز در گفت‌وگو با ایلنا درباره اهمیت مشارکت مردم در انتخابات گفت: «نظام جمهوری اسلامی همواره متکی به مردم است. هرچه مردم بیشتر پای صندوق‌های رأی بیایند، پشتوانه نظام محکم‌تر می‌شود و در سطوح بین‌المللی و داخلی کارسازتر و مفید‌تر است. در‌مقابل آن، هرچه تعداد کمتری در انتخابات حضور یابند و مشارکت کاهش پیدا کند، این پشتوانه دچار خلل می‌شود.
رهبر معظم انقلاب نیز همواره بر مسئله حضور پرشور مردم پای صندوق‌های رأی تأکید همیشگی دارند؛ حتی در‌این‌خصوص فرمودند که اگر کسی مرا هم قبول ندارد یا اگر کسی نظام جمهوری اسلامی را هم قبول ندارد، در انتخابات شرکت کند. موضع ما هم چنین است؛ ما این موضع را قبول داریم و از آن پیروی می‌کنیم». وی افزود: «معتقدیم که هم اصولگرایان و اصلاح‌طلبان و هم کسانی که در این دو قالب نمی‌گنجند و خارج از این دو مجموعه سیاسی هستند، باید پای صندوق‌های رأی بیایند؛ زیرا این حق آن‌هاست و باید از حق خود استفاده کنند».
مشارکت حداکثری تهدیدات خارجی را خنثی می‌کند
محمدحسین قدیری‌ابیانه، فعال سیاسی اصول‌گرا، نیز در گفت‌وگو با ایرنا درباره میزان مشارکت در انتخابات گفت: «نظام طرف‌دار این است که مشارکت حداکثری باشد و نظر رهبری هم بر حضور فراوان مردم در انتخابات مختلف است. نظام، زمینه را برای مشارکت بیشتر مردم فراهم کرده است و اگر مشارکت زیاد باشد، تهدیدات خارجی را خنثی می‌کند. اما در همه کشور‌های دنیا ملاک مشروعیت، درصد شرکت‌کنندگان نیست؛ بلکه ملاک درصد رأیی است که فرد منتخب بین شرکت‌کنندگان به دست آورده است. می‌بینید که گاهی ۲۵درصد مردم در انتخابات پارلمان اروپا شرکت نمی‌کنند؛ داوطلبانه هم شرکت نمی‌کنند؛ چرا‌که برای رأی‌دادن مجبور نیستند.
در این کشور‌ها هیچ‌کس صلاحیت نامزد‌هایی را که اکثریت آرای شرکت‌کنندگان را به دست آورده‌اند، هر‌چند تعداد شرکت‌کنندگان اندک باشد، زیر سؤال نمی‌برد و آن‌ها را نامشروع نمی‌داند؛ بنابراین نظام، امکان رأی‌دادن را فراهم آورده است و ترغیب هم می‌کند، اما مجازاتی برای عدم شرکت تعیین نکرده است. خود مردم میتوانند تصمیم بگیرند که در انتخابات شرکت کنند یا خیر و در‌حقیقت کسی که در انتخابات شرکت نمی‌کند، حق خود را در تعیین سرنوشت واگذار می‌کند به عده‌ای که شرکت می‌کنند».