سعیده ساجدی نیا - «رئیس جمهور کلنگ را زد و فراموش کرد»، «اگر می شد چه می شد»، «می‌گویند قرار بوده است به اندازه بیمارستان قائم باشد»، « حالا که معتادها و زاغه نشین ها و کارتن خواب ها بیشتر از آن استفاده می کنند»، «اینجا حاشیه است؛ هم محل، هم مردم و هم پروژه هایش! معروف است به محله 72 ملت؛ کرد، ترک، بلوچ و عرب و عجم همه در کنار هم زندگی می کنند، آن قدر آرام که هیچ کس صدای دردشان را نمی شنود، حتی رسانه ها!»این ها تنها بخشی از رنجی است که سر درد دل اهالی شهرک شهید رجایی را باز کرده است. بهانه اش زمین پنج هکتاری متعلق به آستان قدس رضوی است که سال 95 کلنگ ساخت بیمارستانی را روی آن زدند و قرار بود با پروانه رایگان شهرداری احداث شود اما از آن زمان هیچ اتفاقی نیفتاده است. اتفاقی که قرار بود ساکنان این محدوده وسیع را صاحب بیمارستانی پانصد وچهل تخت خوابی کند اما آن ها الان از این بدعهدی ها سخت رنجیده اند و می گویند: هیچ کس به مردم حاشیه شهر که بیشتر کارگر هستند توجه نمی کند.
طی روزهای اخیر طرح دوباره مسئله قدیمی ساخت بیمارستان پانصد و چهل‌تخت‌خوابی با حاشیه‌هایی از تائید و تکذیب رسانه‌ها و مسئولان توأم بوده است . پیش از این تفاهم نامه ای 3جانبه بین استانداری، علوم پزشکی و اداره کل راه و شهرسازی بسته شده بود که دانشگاه علوم پزشکی از امضاء آن خودداری کرد که انتقاد استاندار وقت را به دنبال داشت. برای روشن شدن زوایای پنهان و کم‌تر مطرح شده این پروژه ضمن گزارش میدانی از محل ساخت بیمارستان به اظهارات تازه‌ای از مسئولان در این رابطه رسیده‌ایم که از نظر می‌گذارد.
پایان پروژه ای که شروع نشد
تنها یک جست وجوی ساده کافی است تا از ماجرا سر دربیاوریم. آذرماه سال گذشته یعنی 2 سال بعد از کلنگ زنی، وزیر بهداشت سابق که خود یکی از حاضران در مراسم کلنگ زنی از راه دور بوده است، با صراحت اعلام می کند: با وعده ای که هم وزارت راه و شهرسازی و هم استاندار وقت داده بود، کلنگ زنی این بیمارستان انجام شد، اما ما همان موقع هم تردید داشتیم که وعده ها واقعا عملیاتی شود.بر اساس اخبار منتشر شده در این‌باره قرار بوده است 50 درصد هزینه ساخت را وزارت راه و شهرسازی از طریق تغییر کاربری زمینی در شمال شهر مشهد تأمین کند اما این اتفاق نمی افتد و هر مسئولی کم کاری خود را به گردن دیگری می اندازد. همچنان که علوم پزشکی معتقد است زمین باید تبدیل به پول شود و در اختیار دانشگاه علوم پزشکی قرار بگیرد تا بتواند کار را شروع کند. در این صورت است که تعهد می دهند 50 درصد کار را به سرانجام برسانند.
بیمارستان دیگری در این حوالی وجود ندارد
حالا که 9 ماه از این حرف ها می گذرد به شهرک شهید رجایی می رویم که مردمانش از این بدعهدی بسیار سرخورده شده اند. یکی از ساکنان که خود را کریمی معرفی می کند، می گوید: جز بیمارستان امام زمان(عج) که خیریه و خصوصی است، بیمارستان دیگری در این حوالی وجود ندارد. بر اساس صحبت های این شهروند غیر از بیمارستان شهید هاشمی نژاد که فاصله بسیار زیادی با شهرک شهید رجایی دارد در شرق مشهدهیچ مرکز درمانی دولتی‌ای نیست. این درحالی است که بر اساس تقسیمات کشوری، به محدوده ای که بیش از 10 هزار نفر جمعیت ساکن داشته باشد، شهر اطلاق می شود و باید همه امکانات از جمله بیمارستان، آموزش و پرورش، کلانتری و... متناسب با جمعیت ساکن را داشته باشد، این درحالی است که 300 هزار نفر در شهرک شهید رجایی که بیشتر از طبقه کارگر هستند یک بیمارستان هم ندارند.
30 مکاتبه برای ساخت بیمارستان
میرزایی، یکی از ساکنان قدیمی، از سابقه پیگیری هایش در یک دهه اخیر برای ساخت بیمارستان می گوید: شاید تا کنون بیش از 30 مکاتبه در این باره با مسئولان مختلف -از استانداری گرفته تا نمایندگان مجلس و تولیت آستان قدس و ...- صورت گرفته باشد. اولین بار در دولت قبلی درخواست مردم را مطرح کردیم که گفتند «اعتبار نداریم، نمی شود!» به این درخواست در دولت تدبیر و امید توجه شد و کلنگ زنی بیمارستانی در اینجا به عنوان یکی از چند پروژه ای که قرار بود در مشهد اجرایی شود، صورت پذیرفت.
مشکلات مشهد تمام نخواهد شد
اظهارات و مطالبات مردمان شهرک شهید رجایی در حالی است که قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت سابق، همان زمان آب پاکی را ریخته و گفته بود: بودجه نداریم، این بدعهدی را این گونه توجیه کرده بود که مشکلات مشهد با ساخت یک بیمارستان پانصدوچهل تخت خوابی پایان نمی پذیرد. ما توانمان بیشتر از این نیست و خیلی همت کنیم بیمارستان شهید هاشمی نژاد مشهد را که حتی یک ریال هم اعتبار ندارد، تکمیل و تجهیز کنیم؛ به علاوه اورژانس بیمارستان قائم که هنوز تکمیل نیست.
حاشیه نشینی ابزار تبلیغاتی مسئولان
اهالی شهرک شهید رجایی، سرخورده از این بدعهدی ها می گویند، از هر 3 مشهدی، یک نفر حاشیه نشین است! اما این حاشیه نشینی فقط ابزار تبلیغاتی بعضی از مسئولان شده است که در فصل انتخابات از آن استفاده می کنند که چنین و چنان می کنیم اما به محض اینکه از پل جلب رضایت مردم عبور می کنند با انواع توجیه و توضیح می زنند زیر هر آنچه شعار داده اند.
استانداری آماده همکاری است
مدیرکل دفتر فنی، امور عمرانی و‌حمل و نقل و ترافیک استانداری خراسان رضوی در این باره می گوید: بر اساس برآیند مطالعاتی سال 92-93 مشهد با کمبود 2000تخت بیمارستانی روبه روست که عمده این کمبود مربوط به شرق، شمال و غرب مشهد است. بنابراین مقرر شد در گام نخست زمینی در شرق مشهد به منظور ساخت بیمارستان تخصیص یابد تا بتواند سرانه درمانی این منطقه را افزایش دهد. جانمایی این زمین به مساحت 5 هکتار با حضور نمایندگان آستان قدس، علوم پزشکی و راه و شهرسازی در ابتدای جاده سرخس انجام شد.
مهدی سالیانی درباره اختلافات به وجود آمده میان علوم پزشکی و اداره کل راه و شهرسازی بر سر مشارکت ساخت بیمارستان، با بیان اینکه «تأمین منابع مالی اساسا بر عهده استانداری یا راه و شهرسازی نیست و وظیفه ذاتی وزارت بهداشت است»، اظهار می کند: این در حالی است که آن زمان قرار بر این بود که این پروژه به صورت مشارکتی اجرا شود؛ به این ترتیب که نیمی از هزینه ها را وزارت بهداشت و نیم دیگر را راه و شهرسازی تأمین کند.
به گفته او اختلاف از آنجا شروع شد که هیچ وزارتخانه ای حاضر نبود اول سهم خود را بگذارد؛ نظر وزارت راه و شهرسازی این بود که وزارت بهداشت و علوم پزشکی کار را شروع کنند تا با فروش زمین مورد نظر بقیه هزینه های ساخت تأمین شود که وزارت بهداشت زیر بار این تعهد نرفت و در نهایت منجر به تفاهم نشد.
سالیانی با بیان اینکه «ساخت بیمارستان تا زمانی که تأمین منابع مالی آن انجام شود، متوقف است»، ادامه می دهد: کمبودهای شرق مشهد با تکمیل بیمارستان سیصدوبیست تخت خوابی هاشمی نژاد تا حدی رفع می شود. این در حالی است که هزینه ایجاد هر تخت بیمارستانی حدود 700 میلیون تومان است و این یعنی ساخت یک بیمارستان پانصدوچهل تخت خوابی بدون تجهیزات دست کم 400 میلیارد تومان هزینه دربر دارد.
درباره امکان از سرگیری پیگیری این پروژه با حضور استاندار جدید از مدیرکل فنی استانداری می پرسیم که پاسخ می دهد: دولت و ستاد بازآفرینی آماده همکاری است اما وظیفه هر سازمانی است که مطالبات مربوط به خود را پیگیری کند. در این میان باید دید اولویت وزارت بهداشت و علوم پزشکی مشهد در شرایط فعلی
چیست؟
به گفته سالیانی، سرانه های درمانی مشهد برای 3 تا 5/3میلیون نفر جمعیت پیش بینی شده است، در حالی که سالانه نزدیک به 30میلیون زائر نیز به مشهد سفر و بار زیادی را تحمیل می کنند که باید به گونه ای جبران شود.
ساخت بیمارستان را در ستاد بازآفرینی به جریان می‌اندازیم
مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه قرار بود این بیمارستان با اداره کل راه و شهرسازی به صورت مشارکتی ساخته شود می‌گوید:متأسفانه تفاهم‌نامه را امضا نکردند و حتی در این رابطه پای استاندار سابق نیز به میان آمد، زیرا طرف مشارکت دانشگاه بیان می‌کرد: «پول نمی دهیم؛ علوم پزشکی از محل درآمدهای دانشگاه هزینه کند، بعد ما مشارکت و ورود پیدا می‌کنیم!» این در حالی است که طبق آنچه اعلام شده بود هر 2 طرف ماجرا باید به میزان برابر و هم‌زمان آورده می‌گذاشتند تا پروژه در ادامه دچار رکود یا بلاتکلیفی نشود.
حمیدرضا رحیمی در‌عین‌حال تأکید می‌کند: ساخت این بیمارستان که جزو مصوبات رئیس‌جمهور در سفر به مشهد بوده، یکی از دغدغه‌های مهم دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد است، به‌طوری‌که در همان روزهای کاری ابتدای سال، در 18 فروردین، رئیس دانشگاه در‌این‌باره با وزیر بهداشت مکاتبه‌ای کرد. در این نامه، دکتر دارابی برای ساخت بیمارستان در کمترین زمان ممکن در صورت تأمین منابع مالی اعلام آمادگی کرده است.به گفته رحیمی، در تفاهم‌نامه، تعهد لازم برای مشارکت وجود ندارد و نیازمند ضمانت اجرایی است، به همین دلیل وزارت بهداشت در پی یک خط اعتباری است که هنوز به نتیجه نرسیده است اما بر اساس توضیحات دکتر نمکی، کشور مبالغی سرمایه در چین دارد که می‌خواهد آن را به یک خط اعتباری تبدیل کند و به شرکت‌های پیمانکار چینی بدهد تا این بیمارستان‌ها را بسازند؛ اما این مسئله هنوز نهایی نشده و به محض حصول نتیجه اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. رحیمی درباره سرنوشت زمین اهدایی آستان قدس رضوی نیز با بیان اینکه «زمین به شرط ساخت بیمارستان اهدا می شود»، اعلام می‌کند: با توجه به مطالبه جدی مردم، دانشگاه این قول را می‌دهد که ستاد بازآفرینی استانداری بار دیگر پیگیر این پرونده شود.
در این راستا برگزاری نشست سه‌جانبه‌ای را بین دانشگاه علوم پزشکی، اداره کل راه و شهرسازی و استانداری در دستور کار قرار می‌دهیم تا هر 3 ارگان هم‌زمان اقداماتشان را برای بررسی چگونگی آغاز به کار بیمارستان مطرح کنند و به جمع‌بندی برسیم.
علوم‌پزشکی پیمانکار بگیرد، کمک می‌کنیم
در همین حال مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی با اعلام اینکه «وضعیت نحوه کمک به منابع بهداشت و درمان در قالب زمین یا... به نظر استاندار و وزیر راه و شهرسازی بستگی دارد»، می‌گوید: همین که علوم‌پزشکی پیمانکار بگیرد و کار را شروع کند، همگی کمک خواهیم کرد. محمدرضا اخوان‌عبداللهیان ادامه می‌دهد: بر این اساس همان زمان زمینی را که قرار بود درآمد حاصل از فروش آن صرف ساخت بیمارستان شود به نسبتی مشخص تعریف کردیم و تفاهم‌نامه‌ای در استانداری در قالب کمک به حوزه بهداشت و درمان برای ساخت بیمارستان سه‌جانبه امضا کردیم اما به دلیل تأمین نکردن منابع مالی اولیه از سوی علوم پزشکی و برخی مجوزها، تفاهم‌نامه به امضای همه اعضا نرسید و به این ترتیب در آن مقطع زمانی فرصت از دست رفت.به گفته او، اکنون شرایط سال قبل برای ما فراهم نیست. البته زمین سرجایش است اما برای گرفتن مجوز جدید باید با مدیران جدید استانی و کشوری طرح موضوع شود. از طرفی وزارت بهداشت متولی احداث است که باید دست‌کم امکان تأمین مالی ۵۰ درصد اولیه را داشته باشد، در این صورت سایر دستگاه‌ها از جمله راه و شهرسازی نیز قطعا کمک خواهند کرد.اخوان عبداللهیان پیشنهادی هم مطرح می‌کند: اگر علوم‌پزشکی پیگیر موافقت‌نامه ملی و جذب اعتبارات دولتی برای احداث بیمارستان -مانند خیلی بیمارستان‌های دیگر چون تربت حیدریه و...- باشد، دیگر نیازی به تفاهم‌نامه استانی و... نیست و در این صورت ما پیمانکار پروژه را انتخاب می‌کنیم.