ایران جزو ۱۰ کشور حادثه خیز دنیاست که سالانه هزینه بسیاری برای خسارت‌های جانی و مالی بلایای طبیعی صرف می‌کند. مهم‌ترین این بلا‌ها سیل و زلزله است که حوادث اخیر در کشورمان مهر تأییدی می‌زند بر این ادعا.
ملیحه ابراهیمی | شهرآرانیوز؛ ایران جزو ۱۰ کشور حادثه خیز دنیاست که سالانه هزینه بسیاری برای خسارت‌های جانی و مالی بلایای طبیعی صرف می‌کند. مهم‌ترین این بلا‌ها سیل و زلزله است که حوادث اخیر در کشورمان مهر تأییدی می‌زند بر این ادعا. امروز فرصتی شد تا علاوه بر مرور حوادث پرمخاطره، دعوتتان کنیم به مطالعه چند خطی درباره اقدامات پیش گیرانه‌ای که اگر از آن‌ها غافل شویم، آسیب‌های جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت.
از اقدامات پیش گیرانه تا کاهش خسارت
گاهی می‌توان با تدابیر از پیش تعیین شده بستر اقدامات پیش گیرانه را به گونه‌ای فراهم کرد که تلفات انسانی یا تخریب‌های زیست محیطی تا حد زیادی کم شود:
- ارتقای سطح آموزش در سایه روش‌های خودمراقبتی
- افزایش ایمنی و آمادگی عملکردی در لحظه بحران
- تقویت مطالعات علمی
- شناسایی تغییرات اقلیمی
- هماهنگی و همدلی بین واحد‌های مختلف اجرایی با قدرت تعامل بالا
- به روزرسانی اطلاعات
- تدوین برنامه راهبردی و عملیاتی بر اساس اطلاعات دریافتی
- آموزش تیم‌های مجرب برای رویارویی با حوادث و سوانح به هنگام عملیات
- تقویت آموزش‌های همگانی
- ترغیب و مشارکت‌های اجتماعی در زمان بحران
برای زمان زلزله به خاطر بسپارید
- به هیچ عنوان با اضطراب تصمیم عجولانه نگیرید و خون سردی خود را حفظ کنید.
- اگر در خیابان هستید از ساختمان ها، دیوارها، تیر‌های چراغ برق و درختان فاصله بگیرید.
- اگر در نزدیکی تان میزی هست زیر آن پناه بگیرید و با دست پایه‌ها را نگه دارید.
- آسانسور به هیچ عنوان وسیله خوبی برای فرار نیست. اگر داخل آن هستید فورا خارج شوید.
- اگر فرصت خروج از راه پله را ندارید روی اولین پاگرد پناه بگیرید.
- نقاط امن خانه و راه خروج را از قبل بررسی و به دیگر اعضای خانواده آموزش دهید.
- نوزادان و اطفال خردسال را داخل شکم خود بگیرید و از سر و گردن آن‌ها محافظت کنید.
- از وسایل شکستنی و پرتاب شدنی مثل پنجره، لوستر، کمد و دکوری‌ها فاصله بگیرید.
- چهارچوب در‌ها امن نیستند، چون نمی‌توانند شما را در مقابل پرتاب اشیای حفظ کنند.
- در کوچه و خیابان تجمع نکنید و راه را برای خودرو‌های امدادی باز نگه دارید.
- همیشه لوازم ضرور را پیش بینی کنید.
- با وسایل کوتاه، سنگین و محکم خانه مثل مبل و تخت یک مثلث امن برای پناه گرفتن ایجاد کنید.
- خودرو خود را به دور از پل‌های عابر پیاده، تیر‌های چراغ برق و درختان متوقف کنید. فلاشر‌ها را روشن نگه دارید و تا پایان زلزله از خودرو خارج نشوید.
- اگر صندلی چرخ دار دارید یا در کلاس و مکان شلوغی هستید، از جای خود بلند نشوید و تنها از سر و گردن خود محافظت کنید.
- اگر زیر آوار قرار گرفتید اصلا فریاد نکشید. دهان خود را با پارچه بپوشانید و با تولید صدا از طریق ضربه زدن، دیگران را از جای خود مطلع کنید.
- اگر در رختخواب هستید از جای خود بلند نشوید و بالشت را روی سر خود قرار دهید.
آگاهی‌های قبل و حین سیل
- از ساخت و ساز‌ها در بستر رودخانه‌ها و مناطق سیل خیز خودداری کنید.
- برای ساخت و ساز اصولی در مناطق در معرض سیل تمهیدات لازم و مصالح مناسب به کار ببرید.
- وسایل ضرور مثل اسناد و اشیای قیمتی را در طبقات بالاتر منزل قرار دهید.
- برای زمان‌های اضطراری در ظرف‌های مطمئن آب سالم ذخیره کنید و در دسترس قرار دهید.
- از چادر زدن و توقف خودرو در منطقه سیل خیز یا در مسیر رودخانه جدا خودداری کنید.
- دیوار‌های زیرزمین را با عایق‌های ضد آب بپوشانید تا جلو نفوذ آب و آسیب‌های بعدی سیل را بگیرید.
- هیچ گاه به تنهایی در یک ناحیه سیل زده این طرف و آن طرف نروید.
- در بیشتر خودرو‌ها ارتفاع ۱۵ سانتی متر آب می‌تواند به کف خودرو برسد و کنترل آن را مختل کند.
- هرگز از درختان در معرض سیل به عنوان محل امن استفاده نکنید.
- مناطق کم ارتفاع را خیلی سریع ترک کنید و به مناطق مرتفع دور از رودخانه‌ها و نهر‌ها بروید.
- خودرو خود را به نزدیک‌ترین محل امداد برسانید.
- جریان آب، برق و گاز را برای جلوگیری از آب گرفتگی، برق گرفتگی و انفجار قطع کنید.
۳۲ نوع
در ایران دست کم ۳۲ نوع سانحه طبیعی به وقوع می‌پیوندد که مهم‌ترین آن‌ها سیل، زلزله، خشک سالی، ریزگرد‌ها و فرونشست‌های زمین هستند.
۲۶ استان
سال گذشته از ۳۱ استان کشورمان ۲۶ استان تحت تأثیر رخداد سیل قرار داشتند که بیش از ۱۶ میلیون نفر به طور غیرمستقیم و حدود ۲ میلیون نفر به طور مستقیم از سیلاب‌های مختلف آسیب دیدند
۶۰ سال اخیر
داده‌های هواشناسی نشان می‌دهد در ۶۰ سال اخیر گرم شدن زمین روند مستمری داشته که یکی از مشخصات آن وقوع مخاطرات طبیعی است
۸۳ درصد
از دیدگاه مطالعات تاریخی و زلزله نگاری ۸۳ درصد ایران در معرض خطر زیاد و خیلی زیاد زلزله قرار دارد و ۹۹ درصد شهر‌ها در معرض خطر زلزله هستند
بزرگ‌ترین زلزله‌ها در ۲ سال گذشته در ایران:
۶/۳ ریشتر
زلزله سرپل ذهاب در سال ۱۳۹۷ با ۶/۳ ریشتر
۵/۹ ریشتر
زلزله ترکمنچای در سال گذشته با ۵/۹ ریشتر
۵/۷ ریشتر
زلزله خوی در سال گذشته با ۵/۷ ریشتر
۵/۱ ریشتر
زلزله دماوند در سال گذشته با ۵/۱ ریشتر