با گذشت چندین‌ماه از انتشار داستان روغن بنفشه و حاشیه‌های عجیب‌وغریبش، شاید همه ما با مرور ماجرا لبخندی گوشه لبمان بنشیند، اما جالب است بدانید هنوز چنین ماجرا‌هایی در حال تکرار هستند و گاهی رواجدهنده این شایعات مردم نیستند، بلکه مسئولان و بعضی از نمایندگان مجلس در ایجاد آن نقش دارند.
مریم ملی | شهرآرانیوز؛ با گذشت چندین‌ماه از انتشار داستان روغن بنفشه و حاشیه‌های عجیب‌وغریبش، شاید همه ما با مرور ماجرا لبخندی گوشه لبمان بنشیند، اما جالب است بدانید هنوز چنین ماجرا‌هایی در حال تکرار هستند و گاهی رواجدهنده این شایعات مردم نیستند، بلکه مسئولان و بعضی از نمایندگان مجلس در ایجاد آن نقش دارند. نمونهاش خانم زهرا شیخی، نماینده مردم اصفهان که چندی پیش از تأسیس مرکز درمان کووید۱۹ بر مبنای طب سنتی خبر داد و اعلام کرد با روشهای سنتی موفق شده است بیماران کرونایی را درمان کند.
چندوقت پیش هم فاطمه محمدبیگی، نماینده قزوین، ادعا کرد که شیرین‌بیان راه درمان کروناست و چینیها هم از همین روش برای درمان بیمارانشان استفاده می‌کنند. در این میان شایعات دیگری هم در شبکههای اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود که بی‌شباهت به این ماجرا‌ها نیست. با هم تعدادی از آنها را مرور کرده و علت شایعه بودنشان را بررسی میکنیم.
گلاب؛ بهترین و سالم‌ترین روش درمان کرونا؟!
این شایعه که این روز‌ها در قالب یک فایل صوتی دست‌به‌دست می‌شود، شاید یکی از مشهورترین روشهای درمان به کمک طب سنتی شناخته می‌شود. در این فایل صوتی فردی مدعی است در بیمارستان کار می‌کند و شاهد فوت بیماران زیادی بوده است. او برای دوستش توضیح میدهد که تصمیم گرفته است تأثیر گلاب را هم روی بیماران مبتلا به کرونا آزمایش کند و، چون خودش از خوردن و بوییدن گلاب نتیجه گرفته و معتقد است به‌دلیل تأثیر شفابخش آن از کرونا در امان مانده است، پس احتمالا می‌تواند بیماران را هم از خطر مرگ نجات دهد.
در قسمتی از این فایل صوتی فرد توصیه‌کننده ادعا می‌کند که چند سی‌سی گلاب را به یک فرد مبتلا به کرونای در حال مرگ در آی‌سی‌یو خورانده و باعث شده است تا تب او کاهش پیدا کند و از سوی دیگر ریه تخریب‌شده بیمار بهبود یابد. درنهایت هم اینطور نتیجهگیری می‌کند که، چون گلاب را برای ضدعفونی‌کردن حرمها و بقاع متبرکه به کار می‌برند، ما هم میتوانیم از آن به‌جای مواد ضدعفونی‌کننده الکلی استفاده کنیم و حتی برای درمان کرونا آن را بنوشیم و مطمئن باشیم مشکلی پیش نمیآید.
چرا این ادعا درست نیست؟
بر اساس اعلام کمیته اطلاع‌رسانی و آموزش همگانی کرونا در دانشگاه علوم‌پزشکی تهران که به بررسی مستندات، شواهد و پاسخ‌های علمی درباره ویروس کرونا می‌پردازد، گلاب هیچ نقشی در ضدعفونی سطوح و دست‌ها در برابر ویروس کرونا ندارد. توصیه می‌شود برای ضدعفونی از شوینده‌های حاوی الکل استفاده شود.
از طرفی تاکنون در هیچ مطالعه‌ای نقش ضدعفونی‌کنندگی گلاب در برابر ویروس‌ها به‌خصوص ویروس کرونا به اثبات نرسیده است. گلاب از نظر خواص مفید برای سلامتی بدن، به‌خصوص اعصاب و روان اهمیت دارد، اما نقش ضدعفونی‌کنندگی آن از نظر علمی تأیید نشده است. خوردن بیش از حد آن هم می‌تواند برای بدن ضرر‌هایی داشته باشد.
بخور جوش‌شیرین؛ پیشگیری ارزان و راحت!
از آنجا که جوش‌شیرین ضدعفونی‌کننده طبیعی و خانگی شناخته می‌شود، معمولا گروههای محیط‌زیستی پیشنهاد می‌کنند که آن را جایگزین شوینده‌های شیمیایی کنند و برای سفیدکردن ظرف و سینک و سرویس‌بهداشتی از آن استفاده کنند. مدتی است این شایعه قوت گرفته است که احتمالا چنین ماده‌ای توان از بین بردن ویروس کرونا را هم دارد. در بعضی کلیپها دیده می‌شود اشخاصی که خود را آشنا به طب سنتی میدانند، بخور جوش‌شیرین را به‌عنوان روش پیشگیری و درمان بیماریهای ویروسی مثل کرونا معرفی می‌کنند.
چرا این ادعا درست نیست؟
با توجه به اینکه فرمول شیمیایی جوش‌شیرین NaHC است، یکی از ترکیباتی که در اثر حلالیت در آب ایجاد می‌کند، کربندیاکسید است. پس بخور آن برای فرد مبتلا که دارای ضعف تنفسی و کاهش سطح اکسیژن خون است، حالت خفگی ایجاد می‌کند.
گل خرزهره؛ داروی پیشنهادی ترامپ و رفقا
چندوقت پیش مایک لیندل، مدیر شرکت My Pillow، که از طرف‌داران دونالد ترامپ است، مدعی شد عصاره گل خرزهره می‌تواند اثرات درمانی درخور توجهی برای مقابله با کرونا داشته باشد. قضیه تا حدی جدی شد که ترامپ از مردم دعوت میکرد تا این عصاره را تهیه کنند و بخورند تا به کرونا مبتلا نشوند.
چرا این ادعا درست نیست؟
خرزهره درختچه مدیترانه‌ای و گل‌داری است که در ایران هم زیاد به چشم میخورد و حتی در فضای سبز شهری گل‌های صورتی و سفیدش را زیاد دیدهایم. اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ ماده‌ای است که از گیاه خرزهره به دست می‌آید و مایک لیندل معتقد است این ماده می‌تواند در درمان کرونا اثرگذار باشد. درحالی‌که عصاره این گیاه خوش‌رنگ‌ولعاب بسیار سمی و کشنده است و شواهدی دال بر تأثیر آن بر درمان کووید۱۹ در دست نیست.
شاهین شادنیا، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تسنیم اعلام کرده است که همه قسمت‌های این گیاه اعم از گل، دانه، برگ و ساقه‌اش حاوی ماده‌ای سمی است که روی بافت قلب اثر می‌کند و اثراتی شبیه به دارویی مثل دیگوکسین دارد که می‌تواند باعث ایست قلبی و ایجاد ضربان نامنظم در قلب و درنهایت مرگ افراد شود. در همین زمینه متخصصان و پزشکان مختلف آمریکایی هم نقد‌های زیادی به ترامپ و تاجرانی داشتهاند که گل خرزهره را داروی کرونا اعلام کردند.
پاسخ جدی و صریح سخنگوی سازمان غذا و دارو به شایعات
چندی پیش کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، در مصاحبه‌ای اعلام کرد این‌گونه ادعا‌ها با شیوع کرونا همواره وجود داشته است. یک روز روغن بنفشه و امروز گلاب تجویز می‌کنند. هیچ‌یک از این ادعا‌ها را تا زمانی که آزمایش‌های بالینی نشوند، نمی‌توان جدی گرفت؛ بنابراین این افراد مدعی، منافع خاصی دارند یا از مشکلات روحی و روانی رنج می‌برند. درباره مواد دارویی، اعم از شیمیایی یا طبیعی و مدرن یا سنتی، مهم این است که در آزمون‌ها و مطالعات شواهد و مدارکی مبنی بر اثربخشی یک ماده یا کاهش عوارض و پیامد‌های بیماری وجود داشته باشد. در این صورت این ماده دارو محسوب می‌شود و در درمان کاربرد دارد و می‌شود آن را تجویز کرد. اکنون چنین چیزی را در بین عرقی‌جات برای کرونا نمی‌شناسیم، اما هرکسی که مدعی است، باید مسیر علمی آن را طی کند.
منابع: ایکنا، همشهری آنلاین، برنانیوز