در حالی که اغلب کشورهای حاشیه خلیج فارس تزریق واکسن کرونا را آغاز کرده‌اند و حتی سایر همسایگان ایران در غرب آسیا نیز برای خرید واکسن دست به کار شده‌اند، هنوز هیچ خبری از خرید واکسن کرونا توسط ایران به طور رسمی منتشر نشده است، اما علت چیست؟
به گزارش شهرآرانیوز، این اخبار چند روز اخیر العربیه و ان. بی. سی در شرایطی منتشر می‌شود که حالا مرکز نوآوری سلامت جهانی دانشگاه دوک گزارش داده است که بیشتر از ۸۰ کشور جهان به علاوه اتحادیه جهانی واکسن یعنی کواکس حدود ۷ میلیارد دلار واکسن کرونا خریده‌اند.
در فهرست خریداران واکسن کرونا اسامی کشور‌هایی مانند اکوادور، پاناما، قزاقستان و حتی ونزوئلا به چشم می‌خورد، اما ایران نه تنها در این فهرست جایی ندارد که حتی نتوانسته است سهمیه ناچیز خود را از طریق کواکس خریداری کند.
واکسن بخریم ترند توییتر شد
اما چرا ایران واکسن کرونا نمی‌خرد؟ این پرسش حالا در ایران دهان به دهان می‌چرخد و طوفان توئیتری با هشتگ واکسن بخرید راه انداخته است. در این میان شهروندان ایرانی دلایل متفاوتی برای نخریدن واکسن قائل شده‌اند که کمبود بودجه یکی از این موارد است.
این در حالی است دنیای اقتصاد در گزارشی نوشته است که اگر ایران بخواهد گران‌ترین واکسن‌های کرونا را بخرد برای جمعیت ۸۴ میلیون نفری ایران فقط به ۵ میلیارد دلار بودجه نیاز دارد و البته دولت اگر پول ندارد چرا برای طرح پر از انحراف ارز ۴۲۰۰ تومانی حدود ۱.۵ برابر این رقم در بودجه ۱۴۰۰ در نظر گرفته است؟
به کواکس گفتیم واکسن نمی‌خواهیم!
در این میان مسئولان و کارشناسان دلایل دیگری برای نخریدن واکسن کرونا به میان آورده‌اند. مصطفی قانعی، رییس بخش علمی ستاد کرونا چندی پیش به صدا و سیما گفته بود که ایران برای انتقال واکسن به ایران تجهیزات کافی و یخچال با دمای منفی ۷۰ درجه را ندارد؛ بنابراین ایران به کواکس اعلام کرده است که از سهمیه واکسن خود چشم‌پوشی می‌کند.
این گفته قانعی با واکنش رییس سازمان هواپیمایی کشوری و وزیر راه مواجه شد. تورج زنگنه و محمد اسلامی گفتند که تجهیزات برای انتقال واکسن کرونا به ایران فراهم است و هم هواپیمایی ماهان و هم هما می‌توانند با یخ خشک به راحتی دمای مورد نیاز واکسن کرونا را تامین کنند و به ایران انتقال دهد. گذشته از این برخی منتقدان قانعی هم نوشتند که هواپیمایی امارات زنجیره انتقال واکسن کرونا را فراهم کرده است و بر فرض آنکه ایران واقعا تجهیزاتش را نداشته باشد می‌تواند آن را از امارات اجاره کند.
در همین بحبوحه، عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی در صفحه اینستاگرامی‌اش نوشت که تحریم و سختگیری‌های امریکا موجب شده است که ایران نتواند به واکسن کرونا دست پیدا کند. به گفته او بانک‌های اروپایی از ترس تحریم امریکا حاضر به نقل و انتقال پول واکسن نیستند.
FATF مانع شد
این اظهارنظر‌های متفاوت در شرایطی است که حجت‌اله صیدی، مدیرعامل بانک صادرات به تجارت‌نیوز می‌گوید که عوامل بسیاری مانع ورود واکسن کرونا به ایران شده است، اما عمده آن حضور ایران در فهرست سیاه FATF است.
او توضیح می‌دهد با وجود آنکه گفته شده است خرید دارو از تحریم معاف است، اما بانک‌های اروپایی حتی اگر بخواهند نقل و انتقال پول واکسن کرونا برای ایران را انجام دهند ناچارند هزینه زیادی برای شناسایی منشا پول ایران و ردیابی آن انجام دهند تا مشمول برخورد FATF نشوند و طبیعی است که آن‌ها زیر بار چنین هزینه‌ای نمی‌روند.
در همین زمینه افشین کلاهی، رییس کمیسیون کسب‌وکار‌های دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران هم امروز به ایلنا گفته است بخشی از مشکلات ما در پرداخت‌های ارزی ناشی از تحریم‌ها و بخشی از آن مربوط به شناسایی منشا و مبدا است. کشور‌هایی که در لیست سیاه FATF هستند برای تمام تراکنش‌های کسانی که مربوط به شرکت‌های آن‌ها هستند باید مبدا و منشا پول و علت واریز را مشخص کنند و برای این مساله سند داشته باشند؛ بنابراین برای این موضوع، جزییات هر پرداخت و دریافت به شدت پیگیری و گاه حتی مانع می‌شوند.
او ادامه داده است: بعضی بانک‌ها به خاطر سخت بودن فرآیند اصلا قبول نمی‌کنند که این تراکنش‌ها را انجام دهند؛ بنابراین پذیرش FATF تاثیر بسیار مثبتی در عملکرد بین‌المللی ما و تامین مایحتاج غذا و دارو خواهد داشت.
اما و اگر و تعلل برای نخریدن واکسن کرونا در وضعیتی است که ایران و کشورهای جهان ارقام سنگینی برای خسارت کرونا به اقتصادشان برآورد کرده‌اند. خسارت‌هایی که ایران به دلیل تحریم و نپیوستن به FATF چندین برابر آن را تجربه می‌کند.
منبع: تجارت نیوز