لوازم خانگی از جمله بازارهایی است که به دلیل وابستگی به نرخ ارز به نوسانات قیمت دلار سریع واکنش نشان می‌دهد. بر این اساس، سال گذشته با افزایش قیمت دلار، این بازار در مدت کوتاهی دچار نوسانات قیمتی شدید شد، به طوری که براساس گزارش مرکز آمار ایران، تورم سالانه لوازم خانگی در شهریورماه امسال به 7/71 درصد رسید. با توجه به اینکه نرخ تورم سالانه لوازم خانگی در خراسان‌رضوی 3/74درصد اعلام شده است، این مسئله نشان می‌دهد که تورم این استان 6/2 درصد از میانگین کشوری بیشتر بوده است. با این حال، ظرف یک ماه اخیر ثبات قیمت دلار علاوه بر ایجاد آرامش در بازار، قیمت‌ها را نیز کاهشی کرده است. همچنین جدیدترین آمار منتشر‌شده از سوی وزارت صمت حاکی از افزایش 6/13 درصدی تولید یخچال و فریزر و کاهش 6/17درصدی تولید انواع تلویزیون در 5 ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته است. فعالان بازار معتقدند هرچند تولید برخی از اقلام لوازم خانگی افزایش یافته اما ورود کالاهای قاچاق سبب شده است در عمل، بازار با کمبودی مواجه نباشد، هرچند این مسئله تأثیر منفی بر تولیدات داخلی گذاشته است. به منظور بررسی بیشتر وضعیت بازار لوازم خانگی، سری به خیابان سعدی مشهد زدیم.
وضعیت قیمت‌ها در بازار مشهد
بیشترین تقاضا در بازار تلویزیون برای سایز ۵۵ اینچ است.درحال حاضر 2 برند داخلی با قیمت های 5میلیون و 500هزار تومان و 6میلیون تومان این سایز را عرضه کرده اند. با این حال مدل کره ای این سایز با 10میلیون تومان در بازار عرضه می شود.
بررسی قیمت یخچال فریزر نیز نشان‌دهنده فاصله زیاد قیمت تولید داخلی و خارجی است. اکنون ارزان‌ترین انتخاب در میان یخچال‌های کره‌ای ۱۱میلیون تومان قیمت دارد. ساید‌های خارجی نیز از 24میلیون تومان شروع می‌شوند. با این حال با 14میلیون تومان می‌توان ساید داخلی خرید. به گفته فروشنده‌ها با توجه به گرانی برندهای خارجی اکنون یخچال‌فریزر ایرانی با قیمت 7تا 9میلیون تومان توجه مشتریان را به خود جلب کرده‌است. ماشین لباس‌شویی ساخت کره نیز از 7میلیون تومان شروع شده و تا 15میلیون تومان نیز قیمت دارد. البته ماشین لباس‌شویی برندهای داخلی خیلی ارزان قیمت تر از کره ای‌ها نیست و مدل‌های مناسب حداقل 5میلیون تومان قیمت دارد. همچنین قیمت جاروبرقی‌های کره‌ای از 5/1میلیون تومان شروع می‌شود اما به گفته فروشنده‌ها برای انتخاب یک مدل خارجی مناسب باید حداقل 5/2میلیون تومان هزینه کرد. در مدل‌های داخلی نیز قیمت‌ها از 850هزارتومان شروع می‌شود. با این حال در حوزه داخلی نیز به گفته فروشندگان بهترین مدل‌ها از 2/1میلیون تومان شروع می‌شوند.
اگر تا پیش از این ماشین ظرف‌شویی به مرور داشت جای خودش را دربین خریدهای خانواده ها جا باز می‌کرد اکنون به دلیل گرانی بیش از حد از فهرست خرید خیلی از افراد خارج شده‌است. در حال حاضر برای خرید مدل‌های خارجی مناسب باید بین 12تا 17میلیون تومان هزینه کرد. البته مدل‌های ایرانی نیز چندان ارزان نبوده و از 7میلیون تومان شروع می‌شوند.
افزایش عرضه لوازم خانگی
«بازار لوازم خانگی در تب کمبود و گرانی»، «گرانی، معضل بازار لوازم خانگی». این‌ها بخشی از تیترهای رسانه‌ها در تابستان سال گذشته درخصوص بازار لوازم خانگی است، تیترهایی که نشان می‌دهد ممنوعیت واردات و کاهش تولید داخلی سبب کاهش عرضه لوازم خانگی به بازار شده بود. اما اکنون فروشندگان از توزیع مناسب اجناس در بازار خبر می‌دهند. «جنس فراوان است و هر کالایی که بخواهید در بازار یافت می‌شود.» این را مکی، یکی از فروشندگان لوازم خانگی، به ما می‌گوید. از او سؤال می‌کنیم با توجه به ممنوعیت واردات، چگونه ممکن است بازار با کمبودی مواجه نباشد.
تغییر روش فروشندگان
«فروشندگان حاشیه سود خود را کم کرده‌اند.» رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی مشهد این جمله را درباره دلیل کاهش قیمت‌ها در بازار می‌گوید. به گفته غلامرضا رزقیان‌مقدم، در حالی که حاشیه سود مجاز فروشندگان 7 درصد است اما اکنون بیشتر آن‌ها به دلیل نیاز به نقدینگی حاشیه سود خود را به 2 درصد کاهش داده‌اند. وی به تغییر شیوه توزیع‌کنندگان عمده نیز اشاره کرده و می‌گوید: تا چندی پیش، آن‌ها کالاها را به صورت نقدی عرضه می‌کردند اما اکنون چک‌های یک‌ماهه و بعضا دوماهه نیز قبول می‌کنند. برخی از نمایندگی‌ها نیز به منظور ترغیب مشتریان، جشنواره فروش می‌گذارند و بعد از نصب دستگاه در خانه، به خریدار کارت هدیه می‌دهند. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی مشهد ادامه می‌دهد: ثبات قیمت ارز نیز تأثیر خوبی بر بازار گذاشته است. بر این اساس، اکنون دیگر شاهد التهاب قیمتی مانند سال گذشته نیستیم.
رزقیان با بیان اینکه توزیع کالاهای تولید داخل افزایش یافته است می‌گوید: هیچ فروشگاهی حق توزیع لوازم خانگی قاچاق را ندارد. بر این اساس، با هماهنگی مسئولان نظارتی سازمان صمت، به صورت مرتب گشت‌های بازرسی از بازار به منظور برخورد با کالاهای قاچاق برگزار می‌شود. با توجه به اینکه کالاهای قاچاق دارای گارانتی نیستند، اگر ایراد داشته باشند، مشتری دچار مشکل می‌شود. از این رو، از شهروندان می‌خواهیم که از خرید کالاهای قاچاق خودداری کنند.
در هفته اخیر، سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به منظور برخورد با لوازم خانگی قاچاق اعلام کرده است که پایان مهلت دریافت و نصب کد شناسه برای تولیدکنندگان و واردکنندگان 8قلم کالای لوازم خانگی ۱۵ مهرماه و برای مالکان فروشگاه‌های شهر ۱۵ آبان‌ماه است. بر این اساس، از ۱۵ آبان‌ماه با عرضه‌‌کنندگان لوازم خانگی فاقد شناسه برخورد می‌شود.