امضای سند نقشه راه بیست و پنج ساله همکاری‌های جامع راهبردی ایران و چین چنان‌که پیش بینی می‌شد، در روز‌های گذشته با موجی از حاشیه سازی مبتنی بر تحریف واقعیت از سوی جریان‌های مختلف داخل و خارج کشور مواجه شد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ امضای سند نقشه راه بیست و پنج ساله همکاری‌های جامع راهبردی ایران و چین چنان‌که پیش بینی می‌شد، در روز‌های گذشته با موجی از حاشیه سازی مبتنی بر تحریف واقعیت از سوی جریان‌های مختلف داخل و خارج کشور مواجه شد. به دنبال انتشار خبر امضای این سند همکاری میان ایران و چین، مخالفان غربی این همکاری و رسانه‌های فارسی زبانشان با تعطیلی برنامه‌های روزمره خود، چندین روز متوالی بر تخریب این سند همکاری متمرکز شدند.
تولید محتوای رسانه‌ای با کلیدواژه هایی، چون «فروش ایران به چین»، «ترکمانچای چینی» و... در دستور کار قرار گرفت و البته متأسفانه با استقبال برخی کاربران فضای مجازی نیز همراه شد. اما شاید علت استقبال برخی کاربران مجازی از این تخریب‌های غیرواقع را بتوان در همراهی برخی سلبریتی‌ها دانست که در قیاس ایران و کامبوج برآمدند و از سرنوشت احتمالی مشترک به دنبال همکاری با چین سخن گفتند!
با این حال شایعات درباره همکاری ایران و چین چنان در فضای مجازی بالا گرفت که حتی برخی خبر درگذشت یک باره آزاده نامداری، مجری سابق برنامه‌های صداوسیما، را تلاشی برای انحراف افکار عمومی از سند همکاری ایران و چین تلقی کردند! این فضای متشنج رسانه‌ای و بمباران شنیداری و دیداری در فضای مجازی سبب شد چهره‌های سیاسی مختلفی در روز‌های گذشته در مقام پاسخ گویی به انتقادات برآیند؛ انتقاد‌هایی نظیر چرایی محرمانه بودن این همکاری و اطلاع رسانی نکردن شفاف درباره آن.
پاسخ به چرایی «محرمانگی»
سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، درباره سند همکاری ایران و چین و چرایی انتشار نیافتن متن کامل این سند همکاری گفت: «کشور‌های دیگری نیز هستند که مشابه این سند را با چین امضا کرده اند و ابدا آن را منتشر نمی‌کنند، زیرا اسناد همکاری راهبردی مرتبط با امنیت ملی کشورهاست و این یک پروتکل جا افتاده است که کشور‌ها چنین اسنادی را منتشر نکنند.»
رضا نصری، کارشناس ارشد مسائل بین الملل، نیز در رشته توئیتی با عنوان واقعیت‌ها درباره محرمانه بودن نقشه راه ایران و چین نوشت: «در هر توافق بین المللی اصل بر این است که هر اقدام درباره توافق با رضایت طرفین اتخاذ شود. این یک عُرف و اصل مهم و جاافتاده است که درباره توافقات دوجانبه موضوعیت بیشتری دارد؛ علاوه بر این، رعایت این اصل، آزمونی برای سنجش استحکام و پایداری رابطه شکل گرفته است. اگر از همان ابتدای امر دو طرف نتوانند بر سر بدیهی‌ترین و رایج‌ترین مسائل با یکدیگر توافق و همکاری کنند، طبیعتا بحث از همکاری‌های بلندمدت راهبردی و محتوایی، عبث و بلاموضوع خواهد بود. درباره این نقشه راه نیز دولت چین طبق الگوی قرارداد‌های مشابهی که با چندین کشور دیگر منعقد کرده و براساس دلایل محکم و قابل تأملی که مطرح کرده، خواستار انتشار نیافتن متن شده و دولت ایران نیز درخواست چین را با ملاحظاتی پذیرفته است. دوم اینکه انتشار نیافتن متن توافق نامه‌های کلان و راهبردی دوجانبه دست کم تا زمان به بارنشستن ثمره نقشه راه، یک رسم بسیار رایج در عرصه بین المللی است.»
وی در ادامه نوشت: «اصولا انتشار متن کامل یک توافق راهبردی و کلان این چنینی به نفع هیچ یک از دو کشور نیست. اینکه رقبای ایران به ویژه آمریکا درباره عمق، گستردگی و دامنه همکاری‌ها میان ایران و چین در بُهت و ابهام بمانند، قطعا نکته مثبتی است و دست ایران را در مذاکرات احتمالی آتی با آن‌ها بازتر کرده و طرف مقابل را بیش از پیش مستعد امتیازدهی خواهد ساخت. همچنین تجربه هر دو کشور ایران و چین در سال‌های اخیر نشان داده است هرچه جزئیات یک پروژه برای دولت آمریکا آشکارتر باشد، در کارشکنی و ممانعت از تحقق آن پروژه توفیق بیشتری خواهد داشت.»
ابتکار جدید برای اقناع افکار عمومی
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، ۱۱ فروردین، با حضور در شبکه اجتماعی جدید «کلاب هاوس» و بی واسطه و شفاف درباره سند همکاری ایران و چین با خبرنگاران، نمایندگان مجلس و فعالان مدنی صحبت کرد و با پاسخ گویی به انتقادات، آن‌ها را اشتباه دانست. این ابتکار که با استقبال بسیاری مواجه شد، چنان که در مدت محدودی، حد نصاب حداکثر ظرفیت ممکن مخاطبان (۸ هزار نفر) در یکی از «اتاق»های این شبکه اجتماعی به ثبت رسید، هم زمان از طریق رسانه‌های اینترنتی در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
پس از آن ظریف با هم رسانی پستی در اینستاگرام در یادداشتی به توضیح برخی نکات مفاد برنامه همکاری جامع ایران و چین معروف به سند بیست و پنج ساله پرداخت. ظریف پس از شرح مختصر اهداف، ویژگی‌های سیاسی راهبردی، اقتصادی و فرهنگی و اصول این سند همکاری، در رد تصورات و القائات خلاف واقع درباره برنامه راهبردی بیست و پنج ساله نوشت: «این سند قرارداد و معاهده نیست»، «هیچ تعهدی برای هیچ یک از طرفین ایجاد نمی‌کند»، «هیچ عدد و رقمی ندارد «و هیچ منطقه یا حتی نقطه‌ای را واگذار نمی‌کند.»
نگاه حمایتی مجلس با شرط پیروی از قانون اساسی
محمدحسن آصفری، نایب رئیس کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی کشور در مجلس یازدهم، هم در گفتگو با «اعتمادآنلاین» درباره جایگاه مجلس در امضای سند راهبردی میان ایران و چین که محل توجه و بعضا انتقاد برخی نمایندگان اصولگرای مجلس واقع شده است، گفت: «براساس اصول۷۷ تا ۱۲۵ قانون اساسی تمامی قراردادها، توافق نامه ها، پروتکل‌ها و معاهدات بین المللی باید به تصویب مجلس برسد، چه مدت این موارد یک ساله باشد چه بیست و پنج ساله.
موضع کلی مجلس درقبال این سند‌ها این است که باید از توافق‌های بین المللی و پروتکل‌هایی که به ارتقای سطح روابط اقتصادی ما با کشور‌های مختلف به ویژه کشور‌های آسیای مرکزی و بالاخص چین کمک می‌کند حمایت کرد. با آغاز به کار مجلس بعد از تعطیلات نوروزی این پیگیری درباره بررسی مفاد سند مزبور از سوی نمایندگان صورت خواهد گرفت. تا زمانی که این سند در مجلس تصویب نشود، قابل اجرا نیست و اجرای آن خلاف قانون اساسی است.»
«دفاع بد» از تفاهم نامه‌ای خوب
محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا، در یادداشتی در کانال تلگرامی اش درباره سند همکاری ایران و چین و حواشی شکل گرفته درباره موافقت‌ها و مخالفت‌ها با آن نوشت: «دوستان اصولگرا نه تنها به حمایت مطلق پرداخته اند، بلکه هر منتقد یا مخالفی را به نفهمی و بی بصیرتی متهم کرده و ناسزا‌های کوچک و بزرگ حواله آن‌ها کرده اند. کاری که دوستان اصولگرا می‌کنند اسمش «دفاع بد» است. این روش عملا به سود مخالفان تفاهم نامه است.
تفاهم نامه ایران و چین، وحی منزل نیست و ممکن است ایراد‌های ریز و درشت داشته باشد. فقط برخورد منطقی، عاقلانه و به دور از خشم و ناسزاست که می‌تواند فضای مناسبی را در افکار عمومی پدیدار کند. همان کسانی که می‌گفتند برجام ۲۰ دقیقه‌ای تصویب شد حالا دنبال آن اند که این تفاهم نامه هم باعجله به نتیجه برسد. دوستان اصولگرایم را به خویشتن داری و عفت کلام دعوت می‌کنم؛ دو ویژگی‌ای که متأسفانه کمتر بین ما اصولگرا‌ها پیدا می‌شود.»