در تابستان امسال مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرده بود کاهش نرخ بیکاری نه به دلیل افزایش اشتغال بلکه به دلیل خارج شدن افراد از بازار کار رخ داده است
سید محسن موسوی‌زاده - در حالی بر اساساعلام مرکز آمار ایران نرخ بیکاری خراسان رضوی در تابستان ۹۸ نسبت به بهار امسال با ۰.۴ درصد کاهش، به ۹ درصد رسیده که نرخ مشارکت نیز از ۴۵.۳ درصد در بهار به ۴۲.۴ درصد در تابستان رسیده است. در تابستان امسال مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با اشاره به افزایش دلسردی در بیکاران برای جست‌وجوی شغل، اعلام کرده بود کاهش نرخ بیکاری نه به دلیل افزایش اشتغال بلکه به دلیل خارج شدن افراد از بازار کار رخ داده است
بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری کشور در تابستان امسال به ۴/۱۰ درصد رسید که در مقایسه با تابستان سال قبل حدود، ۸/۱ درصد کاهش یافته است. نرخ بیکاری جوانان ١٥ تا ٢٤ ساله حاکی از آن است که ۱/۲۶ درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان ١٣٩٨ بیکار بوده‌اند. بررسی نرخ بیکاری جوانان ١٨ تا ٣٥ ساله نیز نشان می‌دهد که در تابستان امسال، ۹/۱۷ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. اشتغال ناقص شاخص دیگری است که در محاسبه نرخ بیکاری استفاده می‌شود و در واقع، به افرادی گفته می‌شود که به دلایل اقتصادی همچون رکود بازار کار، نبود کار با ساعات کار بیشتر، و فصل غیرکاری، کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده‌اند در حالی که آمادگی انجام کار اضافی را داشته‌اند. جداول آماری در تابستان امسال نشان می‌دهد ۲میلیون و ۱۷۰ هزار نفر اشتغال ناقص داشته‌اند.
نرخ بیکاری خراسان کمتر از کشور
نرخ بیکاری خراسان رضوی در تابستان امسال ۹ درصد بوده که در مقایسه با سال گذشته ۲ درصد کاهش یافته است. همچنین در تابستان امسال، نرخ بیکاری خراسان رضوی ۴/۱ درصد کمتر از میانگین کشوری بوده است. بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ مشارکت اقتصادی استان در تابستان امسال ۴/۴۲ درصد بوده که از میانگین کشوری ۶/۱ درصد بیشتر بوده است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی در این استان ۴/۰ درصد بیشتر از تابستان سال گذشته بوده است. در تابستان امسال، خراسان‌رضوی رتبه دوازدهم نرخ بیکاری در استان‌های کشور را داشته است.
همچنین در بهار امسال، نرخ بیکاری خراسان رضوی ۴/۹ درصد بوده که در مقایسه با بهار سال گذشته ۳/۱ درصد کمتر بوده است. همچنین نرخ بیکاری استان در بهار ۵/۱ درصد کمتر از میانگین کشوری بوده است. البته در بهار امسال نرخ مشارکت اقتصادی خراسان رضوی ۳/۴۵ درصد بود که در مقایسه با بهار سال گذشته ۹/۲ درصد کاهش یافته است. نکته مهم این است که هرچند در تابستان امسال نرخ بیکاری خراسان رضوی تک‌رقمی شده است، نرخ مشارکت اقتصادی در استان از بهار ۱۳۹۷ تا آخر تابستان امسال ۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد. نرخ مشارکت اقتصادی که به آن نرخ فعالیت نیز گفته می‌شود از تقسیم کردن تعداد افراد شاغل یا در جست‌وجوی کار بر تعداد کل کسانی که قادر به انجام کار هستند حاصل می‌شود. منظور از کسانی که قادر به انجام کار هستند یا جمعیت در سن کار، جمعیتی است که بر اساس شرایط موجود در هر کشوری در سن کار قرار دارند. آمار‌ها نشان می‌دهد از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ نرخ مشارکت اقتصادی به دلیل بهبود شرایط کسب‌و کار، در حال افزایش بوده، اما شرایط اقتصادی یک سال گذشته باعث شده است بخشی از افرادی که در محدوده سنی اشتغال قرار دارند بازار کار را ترک کنند که به منزله افزایش هزینه اقتصادی برای شاغلان است. کارشناسان اقتصادی معتقدند کاهش نرخ مشارکت اقتصادی در جامعه از کاهش امید برای یافتن شغل حکایت دارد. نیروی کاری که در سال‌های گذشته در بازار کار به یافتن شغل امید داشت، در تابستان امسال، به دلیل تغییر شرایط اقتصادی، این امید را از دست داده است.
تأثیر ثبات اقتصادی بر بهبود وضعیت اشتغال
هرچند کاهش نرخ مشارکت اقتصادی بر نزولی شدن نرخ بیکاری تأثیر گذاشته است، به گفته عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی خراسان‌رضوی، نباید از عوامل دیگری که نقش مثبتی در کاهش نرخ بیکاری داشته‌اند غفلت کرد. به گفته جواد سخدری در بهار امسال نرخ رشد کشاورزی به ۵/۶ درصد رسید. این رقم نشان می‌دهد به دلیل بارندگی‌ها نرخ رشد کشاورزی در مقایسه با بهار سال گذشته بیش از ۷ درصد رشد کرده است. وی با بیان اینکه در استان، ۴۷ درصد شاغلان در بخش خدمات، ۱۹ درصد در بخش کشاورزی و ۳۴ درصد در بخش صنعت فعالیت می‌کنند افزود: با توجه به اینکه خراسان رضوی یکی از قطب‌های صنایع تکمیلی کشور است، بهبود وضعیت کشاورزی بر رشد این صنایع در نیمه نخست امسال تأثیری مثبت گذاشته است. وی ادامه داد: همچنین افزایش نرخ دلار صادرات محصولات کشاورزی از استان را سودآورتر کرد. از این رو، درکاهش نرخ بیکاری باید رشد صادرات محصولات کشاورزی را نیز در نظر گرفت.