در خیابان‌های مشهد و راسته بازارها، مصوبه تعطیلی، چیزی شبیه مترسکی بندانگشتی وسط مزرعه چند هزار هکتاری است! هراسی از تن ندادن به مصوبه ستاد کرونا نیست و بیشتر واحد‌های صنفی خیالشان تخت از پلمب نشدن است یا راه دور زدن را فوت آب اند.
محدثه شوشتری | شهرآرانیوز؛ بیمارستان‌ها بوی مرگ می‌دهند و آرامستان‌ها بوی خاک تازه زیر و رو شده از پیکری دیگر که در آغوش گرفته اند. تعداد مرگ‌های روزانه کرونا از سقوط مرگبار یک هواپیما هم بیشتر شده است و تعداد مبتلایان هر روز، مرز ۲۰ هزار نفر را در می‌نوردد. کادر درمان خسته از تخت‌هایی که خالی نمی‌شوند و مبتلایان در دوراهی جان سپردن یا رهایی از کرونا.
اما وسط این غائله که مرگ در می‌زند و کرونا دنبال قربانیان بیشتری است، عده‌ای مشتریِ بی خیال بازارها شده و فروشندگانی بی خیال‌تر از آنان، هر مصوبه و دستورالعملی را زیر پا گذاشته اند. تعطیلی مشاغل غیرضروری شامل مشاغل گروه ۲، ۳، ۴ در حد شنیدن در اخبار و دیدن در صدر اخبار رسانه هاست.
در خیابان‌های شهر و راسته بازارها، مصوبه تعطیلی، چیزی شبیه مترسکی بندانگشتی وسط مزرعه چند هزار هکتاری است! هراسی از تن ندادن به مصوبه ستاد کرونا نیست و بیشتر واحد‌های صنفی خیالشان تخت از پلمب نشدن است یا راه دور زدن را فوت آب اند. کرکره‌ها نیمه باز، چراغ‌ها خاموش، بنر‌های سوری پشت شیشه و فروشندگان هم چشم به راه مشتریان! این وضعیت بازار را هر چیزی می‌توان توصیف کرد، جز تعطیلی.
بازارِ باز
گشت در بازار‌های شهر را از کوچه پس کوچه‌های شهر تا خیابان‌های اصلی در پیش می‌گیریم. از روسری فروشی، عطر فروشی، لوازم آرایشی، مانتوفروشی، لوسترفروشی، میز و صندلی، کیف و کفش، پارچه فروشی، لوازم خانگی و ... مغازه هایشان پذیرای مشتریان است؛ همان گروه‌های شغلی که قرار بود یک هفته دیگر در محدودیت کرونایی باشند تا شرایط رو به سیاه مشهد و شیب تند مبتلایان کرونا کمی مهار شود، اما بی توجه به این وضعیت مشغول به کارند.
در خیابان دانشگاه که بیشتر راسته بازار کفش فروشی هاست، پاساژ‌ها تعطیل اند، اما برخی از تجاری‌های خطی با شیوه‌های مختلف دور زدن مصوبه تعطیلی اصناف، باز هستند. یکی از مغازه‌ها پشت شیشه، کاغذی چسبانده است که «فقط فروش اینترنتی داریم»، اما خانمی با کودکی که در بغل دارد، داخل مغازه در حال امتحان کردن چند جفت کفش است. به عنوان مشتری داخل مغازه وارد می‌شوم و قیمت یکی از کفش‌ها را جویا می‌شوم.
مغازه دار خودش هم شروع به پیشنهاد دادن این کفش و آن کفش و آوردن نمونه‌های مختلف می‌کند. می‌گویم:، چون پشت شیشه کاغذ چسبانده اید که فروش فقط اینترنتی، تصور کردم که فروش حضوری ندارید. فروشنده شروع به خندیدن می‌کند و می‌گوید:ای بابا! خانم شما مثل اینکه زیاد توی بازار نیستید. این برگه‌ها را مغازه دار‌ها الکی روی شیشه می‌چسبانند؛ حتی خیلی از مغازه‌ها بنر هم چاپ می‌کنند و سر در مغازه می‌زنند تا اگر گشت بازرسی آمد، گیر ندهد و بگوییم ما فقط ارسال اینترنتی داریم.
مشابه این ترفند را در خیابان احمدآباد هم پشت شیشه چند مغازه می‌بینیم. فروشنده‌ها به محض دیدن مشتری پشت ویترین، تعارف می‌کنند که مشتری برای خرید می‌تواند داخل مغازه برود. ترفند دیگر، چسباندن برگه‌های مربوط به پذیرش تعمیرات است که بیشتر روی شیشه مغازه‌های لوازم الکترونیکی به چشم می‌خورد. با این ترفند که گروه شغلی شامل تعمیرات است، خواسته اند گشت‌های نظارتی را دور بزنند، در صورتی که ما در بازدید میدانی وقتی به عنوان مشتری جویای تعمیرات بودیم، از آن‌ها پاسخ منفی می‌شنویم، با بهانه‌هایی مانند اینکه تعمیرکارمان چند روز نیست، یا اینکه تعمیر این قطعه را انجام نمی‌دهیم.
کرکره‌های نیمه افراشته و نیشخند به تعطیلی بازار
بین راسته بازار‌هایی که تا آن سر شهر و قاسم آباد و بولوار پیروزی و این طرف شهر سمت بولوار ابوطالب دور می‌زنیم، تنها واحد‌های صنفی که مصوبه تعطیلی مشاغل غیر ضروری را رعایت کرده اند، پاساژ‌ها و مجتمع‌های بزرگ تجاری هستند، برخلاف تجاری‌های خطی و مغازه‌های داخل کوچه‌ها و معابر فرعی.
در بولوار هفت تیر، پیروزی و هاشمیه که برج‌های تجاری و مجتمع‌های تجاری زیاد است، تقریبا تمام این مجتمع‌ها تعطیل هستند، اما راسته بازارها شبیه دیگر نقاط شهر بازند. یک در میان کرکره‌ها نیمه افراشته است و مغازه‌ها باز. در خیابان هاشمیه، مردی تا کمر خم می‌شود و از زیر کرکره نیمه بسته به درون مغازه می‌رود. از پشت شیشه، حضور چند مشتری دیگر هم به چشم می‌خورد. چند وقت پیش اعلام شد که باید گشت‌های نظارتی با کرکره‌های نیمه باز هم برخورد کنند، اما اگر این برخورد‌ها صورت می‌گرفت شاید تعداد کرکره‌های نیمه افراشته این تعداد نبود.
در این سوی شهر نیز حکایت همان است که هر طور شده، فروش به مشتری نباید متوقف شود. حتی در ساعات خلوت روز هم مغازه‌ها چشم به راه مشتری مانده اند. در خیابان ابوطالب ساعت ۳ ظهر، خیابان‌ها خلوت از تردد شهروندان است، اما باز بودن تعداد شایان توجهی از مغازه‌ها نظرمان را جلب می‌کند. یکی از مغازه دار‌ها می‌گوید: معمولا گشت‌های بازرسی بین ساعت یک ظهر تا ۴ عصر اصلا پیدایشان نمی‌شود. مشتری‌هایی که اهل بازار باشند، به ویژه در ایام ماه رمضان که ساعت ناهار و استراحت نیست، از این زمان برای خریدهایشان استفاده می‌کنند.
۳۶ هزار بازرسی و ۴۵۷ پلمب
۹۰ درصد پاساژ‌ها رعایت کردند، اما خطی‌ها نه!
نتیجه مشاهده عینی گزارشگر شهرآرا و وضعیت اصناف و رعایت نشدن محدودیت‌های کرونایی را از مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد پیگیری می‌کنیم. امیر دلداری در گفتگو با خبرنگار ما اعلام می‌کند: ۹۰ درصد پاساژ‌ها و مجتمع‌های تجاری، محدودیت‌های کرونایی و تعطیلی در وضعیت قرمز کرونا را رعایت کرده اند، اما حدود ۴۰ درصد تجاری‌های خطی، این محدودیت‌ها را کامل رعایت نمی‌کنند.
بازرسی و پلمب واحد‌های متخلف، خط ونشانی است که مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد از آن سخن می‌گوید. با این حال آنچه در سطح شهر می‌بینیم، خیال آسوده مشاغل گروه‌های ۲، ۳ و ۴ است. این تناقض را از این مسئول در حوزه بازرسی و نظارت جویا می‌شویم، اما تأکید می‌کند که حتی در حین همین گفت و گوی تلفنی با ما در حال پلمب واحد‌های متخلف در سرای بلور هستند و حتی چند واحد متخلف را پلمب کرده اند.
رعایت‌ها باید دوطرفه باشد
وی گشت بازرسی و برخورد با اصناف متخلف را شامل نیرو‌های حوزه اماکن، بهداشت و نظارت بر اصناف برمی شمارد و می‌افزاید: در هر نقطه‌ای که واحد‌های متخلف از شیوه نامه‌های کرونایی را مشاهده کنیم، برخورد می‌شود، اما متأسفانه برخی واحد‌ها این دستورالعمل‌ها را نادیده می‌گیرند.
مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد بر این نکته نیز تأکید می‌کند که تنها اصناف نباید مطیع محدودیت‌های کرونایی باشند، بلکه توجه به این محدودیت‌ها باید دوطرفه باشد.
او معتقد است «اگر شهروندان در خانه بمانند و مغازه‌ها مشتری نداشته باشند، بدون تردید صاحبان واحد‌های صنفی هم تن به تعطیلی خواهند داد، اما این رعایت نکردن در حال حاضر دوطرفه است.»
درباره آمار‌های بازدید، اخطار، جریمه و پلمب نیز مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد به خبرنگار ما می‌گوید: از ابتدای سال تا کنون در قالب ۷۸۵ اکیپ مشترک بازرسی، در بازه زمانی ۳۵ روزه، ۳۶ هزار و ۶۰۰ مورد بازرسی انجام داده ایم. در نتیجه این بازرسی ها، هزار و ۵۷۰، ۱ واحد صنفی اخطار کتبی گرفته اند. ۴۰۰ فرم جریمه صادر کرده ایم. ۴۵۷ واحد صنفی نیز پلمب شده اند. پلمب این ۴۵۷ واحد صنفی مشهد تا ۱۵ روز بعد از اتمام محدودیت‌های کرونایی ادامه خواهد داشت.
او می‌افزاید: صاحبان واحد‌های صنفی ناچار ند برای امرار معاش روزانه خود، دستورالعمل‌ها و محدودیت‌های کرونا را زیر پا بگذارند، اما در این میان برای ما خط قرمز، سلامتی کل شهروندان است؛ بنابراین با وجود درک شرایط اصناف، با متخلفان مصوبات ستاد کرونا مماشات نمی‌کنیم.