زهرا اسکندریان| در هفتادوسومین جلسه علنی شورای شهر مشهد که دوم مهرماه برگزار شد، لایحه مهم و خبرسازی مصوب شد تا بر اساس آن کمیته راهبردی مطالعات توس از سوی شهرداری مشهد تشکیل شود. با این حال دیروز تصویر نامه‌ای که در فضای مجازی منتشر شده بود، تشکیل این کمیته را غیرقانونی می‌خواند. نامه‌ای که اداره‌کل راه‌وشهرسازی در 13مهرماه به فرمانداری و هیئت تطبیق فرمانداری مشهد ارسال کرده و در آن نوشته شده بود: «کمیته راهبردی توس برابر مصوبه آذرماه سال86 تشکیل شده بود و بعد از الحاق این محدوده به ناحیه منفصل شهری، این کمیته شامل ترکیبی از نمایندگان دفتر فنی استانداری، اداره‌کل راه‌وشهرسازی، فرمانداری شهرستان مشهد، شهرداری و شورای شهر مشهد، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، بنیاد مسکن و سازمان جهاد کشاورزی است. به همین منظور با توجه اینکه کمیته راهبردی توس به‌صورت مصوب وجود دارد، ایجاد سازوکاری موازی با نام مشابه در شهرداری مشهد، امکان‌پذیر نیست.» این موضوع به همین جا ختم نشد و دیروز رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس شورای شهر مشهد برای ارائه توضیحات در این‌باره به فرمانداری رفت و درباره این موضوع توضیح داد. سیدمسعود ریاضی به شهرآرا این‌طور اظهار کرد که محتوای این نامه حاکی از اشتباه برداشت است و با توضیحاتی که ارائه دادم، فرمانداری و هیئت تطبیق نیز این اشتباه برداشت اداره‌کل راه‌وشهرسازی را قبول کردند.
به گفته او، کمیته راهبردی توس که قرار است به‌دستور شهرداری تشکیل شود، صرفا برای تصویب طرح‌های اجرایی تصمیم می‌گیرد و احتمالا اشتباه برداشت شده که قرار است در این کمیته طرح‌های تفصیلی یا مانند این‌ها به تصویب برسد. ریاضی این را هم گفت که هیئت تطبیق فرمانداری قبول کرد که مصوبه شورای شهر مشهد مشکلی ندارد.
اما آن‌طور که در ادامه نامه آمده بود، «بنا به ماده5 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و نیز ماده9 آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرح‌های توسعه و عمران، مرجع تصویب طرح‌های تفصیلی، و طرح‌های بهسازی، نوسازی، بازسازی و مرمت بافت‌های شهری به‌عنوان قسمتی از طرح‌های تفصیلی شهرها و طراحی‌های شهری کمیسیون ماده5 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری است». در انتهای نامه مرتضی اخوان‌عبداللهیان که البته به امضای بهاره بزرگمهر، معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی استان رسیده است، درخواست شده تا مصوبه شورای شهر مشهد ابطال یا اصلاح شود.
سید محمدرضا هاشمی فرماندار مشهد، هم در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه شهرآرا درباره این موضوع بیان کرد: مصوبه شورای شهر مشهد به دست فرمانداری رسید و سید مسعود ریاضی، رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس، در جلسه شورای تطبیق حضور یافت و توضیحاتی ارائه داد و درنهایت نظر ما با نظر شورای شهر نزدیک بود و این مصوبه به تصویب شورای تطبیق رسید.
این نامه بر اساس برداشت اشتباه از مصوبه شورای شهر بوده است، اما همین موضوع جای سؤال دارد که اگر کمیته راهبردی توس از سال86 تشکیل شده است، تاکنون چه نتایجی را به همراه داشته یا حداقل چه مصوبه‌ای را برای اجرا ارائه داده است؟ تا قبل از اجرای پروژه جلوخان آرامگاه فردوسی، هیچ اقدام عمرانی یا تصمیم اثرگذار در منطقه توس انجام نشده بود، با این حال خبرنگار شهرآرا خواست تا این موضوع را از بزرگمهر، معاون شهرسازی اداره‌کل راه‌وشهرسازی خراسان‌رضوی، جویا شود، اما مثل همیشه این تماس بی‌پاسخ ماند.
محمدهادی مهدی‌نیا، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد در همان جلسه‌ای که این لایحه به تصویب رسید، اظهار کرد: ناحیه منفصله توس اواخر سال91 به مشهد الحاق و بر اساس آن 3هزار هکتار از حریم مشهد وارد محدوده شهری شد؛ به عبارت دیگر با این الحاق، 46هزار نفری که ساکن این محدوده هستند، باید از ضوابط و طرح های شهری مشهد در حوزه شهرسازی تبعیت کنند.
مهدی‌نیا ادامه داد: متأسفانه در این رابطه و از سال92 تا 96 طرح مشخص و منطقی برای این محدوده تهیه نشده است و در نهایت 3روز قبل از حضور رسمی شورای پنجم، طرح راهبردی ویژه توس به مشاور ابلاغ شد. در ادامه نیز با شکل گیری کمیسیون ویژه توس در شورای شهر مشهد، پیگیری‌ها برای طرح‌های بالادستی توس آغاز شد.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد افزود: در نهایت دی‌ماه سال گذشته مرحله اول طرح راهبردی ویژه توس به تصویب رسید و به شورای عالی معماری و شهرسازی ارسال شد. با پیگیری‌هایی که صورت گرفت، اولین جلسه کمیته فنی طرح راهبردی توس 8خردادماه امسال تشکیل شد. در این جلسه میراث‌فرهنگی ایراداتی به طرح یادشده وارد کرد، اما از آن زمان تاکنون که فصل تابستان تمام شده و مهرماه شروع شده است، جلسه دیگری از سوی کمیته فنی تشکیل نشده است. او ادامه داد: این روند کُند تشکیل جلسات کمیته فنی درحالی است که شهرداری مشهد به دلیل نبود طرحی مصوب در پاسخ‌گویی به بیش از 40هزار ساکن محدوده توس با مشکل روبه‌رو است. مردم خواست ها و مطالبات بحقی مانند آسفالت‌کشی خیابان‌ها یا تعریض معابر دارند که به دلیل نبود طرح مصوب، شهرداری قادر به پاسخ‌گویی به آن‌ها نیست. رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد در ادامه با طرح مطالبه‌ای گفت: با توجه به مشکلات و خواسته‌های مردم، از شورای عالی شهرسازی درخواست می‌کنیم بررسی طرح راهبردی توس را سرعت ببخشد تا مرحله دوم را که همان طرح تفصیلی است، در دستورکار قرار دهیم.